خرامه

خِرامه مرکز و شهری در شهرستان خرامه در استان فارس ایران است. خرامه با مساحت حدود ۲۶۴٫۱ کیلومتر مربع در ۷۵ کیلومتری شرق شیراز واقع گردیده و دارای آب و هوایی معتدل و کوهستانی است.
بر اساس برخی نظرات خور و مه ( خورشید و ماه ) بوده که خورمه به تدریج در طی سالیان به خِرامه تبدیل شده است.
با استفاده از شواهد و اسناد معتبری که در دست است قدمت شهر خرامه و کربال به ۲۵۰۰ سال قبل و به سال ۵۰۰قبل از میلادی بر می گردد. در کتاب ها و سفرنامه هایی از جمله نزهت القلوب، فارسنامه ابن بلخی، المسالک و الممالک، آثارالعجم، فارسنامه ناصری، شیرازنامه، معجم البلدان، تاریخ برگزیده، برهان قاطع، تاریخ سرزمین های فلات شرقی، تاریخ ابن خلدون و دیگر کتاب ها در مورد خرامه و کربال مطالبی نوشته شده است.
ابن حوقل در سدهٔ چهارم هجری رود خرامه ( کر ) را قابل کشتیرانی توصیف کرده و ابن بلخی در وصف آن چنین آورده است: «منبع این رود کُر از نواحی کلار و رودی عاصی است که هیچ جای را آب ندهد الا جاهایی را که بند کرده اند. به همین دلیل شش بند به نام های امیر، فیض آباد، تیلکان، موان، حسن آباد و جهان آباد بر روی آن بسته شده. این رود نهایتاً به دریاچه بختگان می ریزد. »
پناه بردن وزیر امیر منصور، به نام کالیجار، به قلعهٔ خرامه که ترکان قصد تاراج اموال وی را داشته اند اهمیت و موقعیت سوق الجیشی آن را نشان می دهد. این قلعه که تا چند سال اخیر محل سکونت ده ها خانوار بود به صورت تلی دست ریز با ارتفاع بیش از ۱۰ متر از خاک رُس، توسط شهرداری اکنون تخریب شده و اثری از خانه های روی آن برجای نمانده است.
یکی از آثار تاریخی منطقه که از زمان ساسانیان برجا مانده و در فاصلهٔ ۵۰۰ متری مغرب خرامه قرار دارد بنای آتشکده ای است که در محل به چهار طاقی گبران معروف است که از نظر ساختمان گنبد و کاربندی تا حدودی شبیه آتشکدهٔ بهرام است.
توجه خاص خاندان دیلمی ( عضدالدوله و دیگران ) در ترمیم بندهای عصر ساسانیان در مسیر تنها رود عاصی کربال دلالت بر عمارات فراوان و نفوسی می کند که درکناره های این رود می زیسته اند. از آثار باقی مانده این عصر بند امیر است که به فرمان عضدالدوله دیلمی بازسازی شده است. آسیب دیدگی بعضی از بندهای رود نظر سلجوقیان را نیز به خود جلب کرد، چنان که بند قصار یا فیض آباد به وسیلهٔ اتابک چاولی از امرای محمد بن ملکشاه در حدود سال ۵۰۶ ترمیم شد و بنام وی فخرستان نام گرفت.

خِرامِه
شهری در استان فارس، شهرستان شیراز، و مرکز اداری بخش کربال. با ارتفاع ۱,۵۹۵ متر، در ۷۷کیلومتری شرق شیراز، سر راه شیراز و مرودشت به استهبان، قرار دارد. اقلیم این شهر معتدل و خشک است و جمعیت آن ۲۱,۶۸۳ نفر است (۱۳۸۵). غاری دیدنی نیز دارد.