خداشناسی یونان باستان

[ویکی فقه] مردم در یونان قدیم به توحید (یک خدائی) اعتقاد نداشتند و خدایان متفاوتی را می پرستیدند. منشا اصلی این تصورات در یونان قدیم و چگونگی دقیق پیدایش آن ناروشن است. شناخت امروزی از این تصورات بیشتر متعلق به دوران های بعد هستند. در دین یونانیان سه عنصر اساسی وجود داشت: خدایان زمینی، خدایان اولمپی (آسمانی)، و اسرار یا عناصر رمزی یا عرفانی.
وقتی جویای وجوه مشترک تمدن مابین شهرهای یونان می شویم، پنج وجه اصلی نمایان می شود، زبان مشترک با لهجه های محلی؛ حیات معنوی مشترک که فقط چهره های برجسته آن در زمینه ادبیات، فلسفه، و علوم در خارج از مرزهای سیاسی خود مشهور شدند؛ شوق مشترک برای ورزش، که به مسابقات محلی و کشوری ختم می شد؛ عشق به زیبایی که در قالب هنرهای مشترک میان اجتماعات یونانی متجلی می شد؛ و مناسک و اعتقادات مذهبی تقریبا مشترک. عقاید دینی، یونانیان را به همان اندازه که به وحدت کشانید، به تفرقه انداخت.
آئین توتم پرستی و مذاهب بدوی
آثار به دست آمده از ادوار کهن یونان باستان حکایت از روحیه مذهبی مردم این سامان دارد. پیشینه عقیدتی یونیان ریشه در مذاهب بدوی دارد در دین عمومی یونان آثار و بقایای آئین توتم وجود داشت و گیاه مقدس در آن دیده می شد. نوعی درخت بلوط جنبه تقدس داشت و به عنوان هاتف و غیب گو به کار می رفت. حیوانات مقدس مانند گاوز مینوتور یعنی غیب گو، از جانب خدا در کریت قرار داشت. در افسانه های یونان هر یک از حیوانات مقدس غالبا جهت قربانی برای خدایان بکار می رفت. مانند سوسمار که قربانی معبد آپولون سوروکتون بود. مرگ برخی از حیوانات با خدایان همراه بود؛ عقاب با زئوس بود و جغد در کنار آتته قرار داشت. تغییر شکل خدایان به شکل حیوانات غالبا در تاریخ دین به تکرار آمده است. زئوس به شکل قو درامد تا لدا را که در جهان تخم می گذارد فریب دهد.قو مربوط به توتمی است که سپس در مقام خدائی شناخته شد و به عنوان پدر برای فرزندان انسان بکار رفت. قربانی حیوان مقدس یکی از مراسم بشمار می رفت در آتن قربانی سالیانه گاو ملکوتی تحت تشریفاتی به نام بوفونیا انجام می شد. در آتن دختران جوان لباس پوست خرس در بر می کردند و نام حیوان را بر خود نهاده و به رقص مشغول می گشتند. اقوام اژه و آکئوس از نظر اصول به یک نیروی الهی بدون شخصیت عقیده داشتند که با مانای بدوی قابل تطبیق است. این نیرو بطور خصوصی در بعضی از سنگ های مقدس که گمان داشتند از آسمان افتاده است بر قرار بود. زنان روحانی جهت تازه وارد در دین تشریفاتی انجام می دادند تا او را از گناه رهائی بخشیده و در دین نیروی مانا داخل نمایند. مردم یونان به ارواح بسیاری عقیده داشتند که در طبیعت ساکن بودند و می توانستند به صورت انسان یا حیوان در آیند. ممکن بود روحی که در چشمه قرار داشت به صورت اسب نمایان گردد. ارواح مردگان به شکل مار و پرندگان، مخصوصا پروانه ظاهر می شد، در زبان یونانی کلمه پروانه و روح یک معنی دارد.
اثرات جان پرستی
جان پرستی در یونان اثرات عادی و جادوئی داشت.۱: حقیقت معادل تصویر بود. تصویر یک خدا نقش قدرت او را داشت.۲: برای خواب دیدن ارزش فراوان در نظر داشتند.۳: عمل جادوئی، یعنی زخم زدن به تصویر و مجسمه به نیت دیگری وجود داشت.۴: نیروی کلمات؛ زئوس برای انجام دادن سخن می گفت: در نتیجه همین گفتن، هر کاری می خواست انجام می گردید.۵: نیروی نفرین و لعنت در آرگوس رواج بسزا داشت.۶: قدرت سوگند؛ هومر می نویسد: کسی که سوگند خود را نقض نماید مغزش مایع گشته در زمین جاری می گردد.
چندخدائی در یونان باستان
...