خاویار

/xAviyAr/

مترادف خاویار: نوعی ماهی استروژن، نوعی سگ ماهی، اوزون برون، داراکویی، تخم نمک سود

برابر پارسی: تخم ماهی

لغت نامه دهخدا

خاویار. ( اِ ) تخم انواع مختلف ماهی اسیپنسر یا سگ ماهی است که بصورت ماده غذایی در آمده است. لغت خاویار که در اکثر زبانهای اروپایی - باستثنای روسی یکی است ، ظاهراً باید از ریشه ترکی یا تاتاری گرفته شده باشد ( گرچه ترکها امروز آنرا خاویاه مینامند که محتملاً از کلمه کاویالا ایتالیائی مشتق شده است ).بهترین نوع آن خاویاری است که در زمستان ساخته میشود و حفظ و نگهداری آن بسیار مشکل است. این نوع خاویار را که تا حدی شکل مایع دارد به زبان روسی ایکرا مینامند. آن را با کوبیدن وفشار دادن تخمدان ماهی در الک بدست می آورند یعنی باوارد کردن ضرباتی به تخمدان مواد چربی و الیاف و غشاء را از تخمها جدا میکنند و سپس آنرا با نمک 4 تا 6% مخلوط می سازند و بصورت ماده غذائی در می آورند. اشکال در ساختن و حمل خاویار موجب شده است که در اروپاخاویار از خوردنیهای بسیار عالی و مطبوع کنار میز باشد و تا آنجا که مدارک نشان می دهند اروپا آنرا از قرن شانزدهم می شناخته است. خاویار گاه بصورت پیش غذائی بخصوص در روسیه و اروپای شمالی همراه عرق زیره وسایر لیکورها مصرف میشود و گاه آنرا با سایر اغذیه ،برای مطبوع کردن آنها می خورند. جنس بد آن بزبان روسی پاژوسنایا معروف است مشتق از لغت پاژوس به معنی هوی خواه تخمدان می باشد که از آمیختن تخم ماهی در آب نمک غلیظ و در زیر فشار قرار دادن آن بدست می آید. این جنس که کمی سفت تر از «ایلرا» است در بشکه های کوچک و حلبهای سربسته محکم بسته بندی میشود. پاژوسنایا از مهمترین مواد غذایی اروپای شرقی و روسیه است ، جایی که بهترین خاویارهای عالم در آنجا بوجود می آید و درسال مقادیر بسیاری از آن از طریق «آستراخان » بخارج حمل میشود و امریکا و آلمان و نروژ خریدار مقدار زیادی از آن هستند. از تخم ماهی تونی و شاه ماهی پس از خواباندن در آب نمک و سرکه ماده غذائی به دست می آید به نام «بوتارگو» که در سواحل مدیترانه و مشرق زمین طرفدار فراوان دارد.

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - نوعی سگ ماهی که از تخم آن خوراکی گرانبها سازند.۲ - تخم ماهی مزبور.

فرهنگ معین

(اِ. ) تخم نوعی سگ ماهی که بسیار مقوی و گرانبهاست .

فرهنگ عمید

۱. تخم خوراکی ماهی خاویار، به اندازۀ عدس، و به رنگ های زرد، خرمایی، خاکستری، یا سیاه که دارای آلبومین، مواد چربی، و مواد فسفری است. &delta، از خوراک های فاخر و گران قیمت است و بیشتر در روسیه و کناره های دریای خزر به دست می آید.
۲. تخم ماهی.
۳. = ماهی * ماهی خاویار

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] خاویار یکی ازعناوینی است که در باب اطعمه و اشربه مطرح می شود
به تخم انواع مختلف سگ ماهی که به صورت مادّه غذایی گران قیمتی آماده می شود، خاویار می گویند .
احکام خاویار
تخم ماهی حلال گوشت،حلال و تخم ماهی حرام گوشت،حرام است .نشانه حلال گوشت بودن ماهی داشتن پولک است. چنانچه دو عادل به مشاهده پولک در سگ ماهی شهادت دهند، در صورت عدم تعارض شهادت آنان با شهادت دو عادل دیگر بر خلاف آن، شهادت ایشان پذیرفته و حکم ماهیِ حلال گوشت بر آن جاری می شود.

دانشنامه آزاد فارسی

خاویار (caviar)
تخم های نمک سود ماهیاستورژن و ماهی آزاد و جز آن. با کوبیدن و فشردن کیسۀ تخم برای خارج کردن چربی ها و سپس افزودن نمک تهیه می شود. روسیه و ایران صادرکنندگان اصلی نوع مرغوب خاویارند که آن را از استورژن دریای خزر می گیرند. ایسلند نیز تهیه کنندۀ خاویار مرغوب ارزان قیمت است. ۹۰درصد خاویار جهان از سه نوع ماهی استورژن دریای خزر تأمین می شود، اما به علت صید بیش از حدّ و آلودگی تولید آن ۷۵درصد کاهش یافته است.

مترادف ها

caviar (اسم)
خاویار

caviare (اسم)
خاویار

فارسی به عربی

کافیار

پیشنهاد کاربران

واژه ی اگ Egg که در انگلیسی یعنی تخم مرغ نیز از همین واژه ی خاویار خایگ گرفته شده است.
واژه ی خاویار خودش پارسی هست، بعد برابر پارسیشو نوشتن تخم ماهی!!!!؟؟؟؟؟؟؟؟ باید معنیشو مینوشتین تخم ماهی. به هر روی واژه ی خاویار از زبان پارسی به زبان های جهان راه پیدا کرد.
یعنی چی برابر پارسی تخم ماهی؟!!!!
خب خاویار خودش پارسی هست دیگه. ازین پارسی تر
کاربر کشاورز هم کامل توضیح دادند.
در سایت etymonline هم این رو گفته:
also caviare, "roe of certain large fish, salted and served as food, " 1550s, from French caviar ( 16c. ) , from Italian caviaro ( modern caviale ) or Turkish khaviar, from Persian khaviyar, from khaya "egg, " from Middle Persian khayak "egg, " from Old Iranian *qvyaka - , diminutive of *avya - ( from PIE *ōwyo‑, *ōyyo‑ "egg, " which is perhaps a derivative of the root *awi - "bird" ) . The second element is Persian dar "bearing. " The Russian name is ikra.
...
[مشاهده متن کامل]

اشپل
تخم ماهی
طرز تهیه:
- سرخ کردن
- شور کردن ( دودی کردن و نمک سود کردن )
- - - قوطی کردن اشپل شور
- - - فروش باز اشپل شور در بازار و بقالی
طرز مصرف:
- بعنوان مواد اولیه غذا مثل سرخ کردن با تخم مرغ
- خوردن با نان و لقمه
- بعنوان چاشنی کنار غذا
خاویار
خاویار کلمه ای تورکی است که از دو حز خایا و وار ترکیب یافته است خایا به معنی تخم که به صورت خایه وارد فارسی شده است و وار به معنی هست که با هم به صورت خایا وار در امده و به تدریح خاویار شده است و به معنی تخم هست می باشد
تخم ماهی استورژن
درود ُ سپاس
واژه "خاویار" در پارسی به چم خایه دار ( دارای تخم ) است.
واژه "خاگ" به چم تخم مرغ از واژه پهلوی "خایَگ" گرفته شده است.
استاد دکتر علی نورایی ریشه واژه خاویار را در پارسی میانه "خایَگ بار" ( xāyag bar ) گفته و" ادی شیر" ( پژوهشگر وسراسقف کلیسای آشوری ) آن را عربی شده "خایَه بار" ( xāya bar ) به چم بسیار تخم ریزنده و واژه هاویار ترکی را از همین واژه پارسی می داند.
...
[مشاهده متن کامل]

واژه ی هاویار از گذر عثمانی به زبان های اروپایی راه یافته، در انگلیسی و فرانسه caviar و در آلمانی Kaviar گفته می شود، این واژه در عربی نیز به ریخت "الخِبیاری" به چم تخم ماهی درآمده است.
همینک نیز به تخم مرغ، در شیراز و استان فارس و بویراحمد ( خاگ و خای ) ، در کردی ( هیک ) ، بلوچی ( هِیک ) تالشی ( آگله ) ، در گویشهای تاتی ( خا، اَگ، اووا، اویو ) ، در دلیجان[گویش راجی] و کرمانشاه ( خا ) و . . گفته می شود.
این واژه در انگلیسی ( اِگ ) ، در اسکاندیناوی ( اَگ ) در آلمانی وهلندی ( ای ) ودر برخی زبانها مانند ایتالیایی ( اووُ ) ، پرتغالی ( اُوُ ) اسپانیایی ( هووُ ) برگرفته از اووم ( تخمک ) درلاتین که واژه اوول=تخمک از آن بدست آمده، درین باره نامهای اووا و اویو در گویشهای تاتی نیز درخور نگرش هستند.
خوراک"خاگینه" نیز از همین ریشه است و ساخته شده از خاگ و پسوند " - ینه" .
همچنین واژه "تخم" در اوستا، توخمان ( taoxman ) و پارسی باستان آن - tauma بوده که در بنیاد، به چم نژاد یا دودمان و تخم و طایفه است. این واژه در پهلوی به دیسه توخم و توهم درآمده است.
واژه های اووم لاتینی و توما پارسی باستان به چم تخم، باهمدیگر سنجیدنی هستند.

تخم ماهیان خاویاری
caviar ( n. )
also caviare, "roe of certain large fish, salted and served as food, " 1550s, from French caviar ( 16c. ) , from Italian caviaro ( modern caviale ) or Turkish khaviar, from Persian khaviyar, from khaya "egg" ( from Middle Persian khayak "egg, " from Old Iranian *qvyaka - , diminutive of *avya - , from PIE *ōwyo‑, *ōyyo‑ "egg, " which is perhaps a derivative of the root *awi - "bird" ) dar "bearing. " The Russian name is ikra.
...
[مشاهده متن کامل]

در واژه نامه ی بوندهشن, خاگیها به چم تخم ماهی میباشد. خاگ یا هاگ به چم بذر یا تخم. شاید واژه ی خاویار از این بنواژه باشد. . .
تخم ماهی
خاویار ( Caviar ) ’تخم ( Hard Roe ) ‘ ماهیان خاویاری است که در تخمدان ماهیان ماده وجود دارد. از گرانترین غذاهای سرشار از انرژی جهان محسوب، و به صورت پاستوریزه ( Pasteurized ) و غیر پاستوریزه ( Non - pasteurized
...
[مشاهده متن کامل]
) مصرف می شود. مصرف خاویار از ابتلا به بیماری افسردگی، قلبی - عروقی، ساخت غلاف میلین یاخته عصبی یا نورون ها نقش دارد. خاویار به بیماران تحت شیمی درمانی توصیه می شود چرا که موجب افزایش قوای جسمی آنان می شود.

مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٢)

بپرس