خاندان مهلب

[ویکی فقه] نام این خاندان برگرفته از نام مهلب پسر ابوصفره است. برخی ابی صفره را معرب بسخره نام مردی از دیار خارک می دانند. وی به عمان رفت و ادعا کرد از قبیلۀ ازد است. در این صورت آل مهلب خاندانی ایرانی تبار خواهند بود. نمایندگان این قبیله در روزگار پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و در حضور ایشان اسلام آوردند.
نام این خاندان برگرفته از نام مهلب پسر ابوصفره است. برخی ابی صفره را معرب بسخره نام مردی از دیار خارک می دانند. وی به عمان رفت و ادعا کرد از قبیلۀ ازد است. در این صورت آل مهلب خاندانی ایرانی تبار خواهند بود. بعضی نیز گفته اند: ابوصفره نامش ظالم فرزند سراق بن صبیح بن کندی بن عمرو بن عدی بن وائل بن... مازن بن ازد و از قبیله ازد دباء (ناحیه ای میان عمان و بحرین) بود. نمایندگان این قبیله در روزگار پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و در حضور ایشان اسلام آوردند و چون ظالم هنگام اسلام آوردن ردای زرد رنگی بر تن داشت، ابی صفره نام گرفت. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) حذیفة بن یمان را که از مردم دباء بود، برای تعیین و دریافت زکات و تقسیم آن برگزید.
روند قدرتگیری این خاندان
با رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) قبیله ازد از پرداخت زکات به ابوبکر خودداری کرد. سپاهیان ابوبکر به فرماندهی عکرمه پسر ابوجهل، با آنان جنگیدند و صد تن از اشراف قبیله را کشتند و زنان و کودکان را به اسارت نزد ابوبکر در مدینه فرستادند. ابوبکر خواست اسیران را بکشد، عمر مانع شد و آنان را در خانه رمله دختر حارث زندانی کردند. ابوصفره نیز که نوجوانی نابالغ بود، به گفته ی ابن سعد، همراه آنان بود. (این رای با منابع دیگر در تضاد است، زیرا مهلب، پسر ابی صفره در فتح مکه زاده شده بود). با به خلافت رسیدن عمر اسیران ازدی آزاد شدند، برخی به سرزمین خویش و عده ای از جمله ابوصفره به بصره کوچیدند. ابوصفره پیشه ی نظامی گری اختیار کرد و در زمان عمر به خدمت عثمان بن ابی العاص -امیر عمان و بحرین- درآمد و در ۲۳ (ه. ق)/۶۴۴م همراه حکم بن ابی العاص برادر عثمان، برای جنگ با شهرک به توج رفت. پس از عزل عثمان بن ابی العاص، ابوصفره همراه او به بصره رفت. در دوران خلافت عثمان (۲۹هجری)، ابوصفره از فرماندهان سپاه عثمان بن ابی العاص در فتح اصطخر و فتوحات فارس شد. از ابوصفره در زمان خلافت علی (علیه السّلام) آگاهی در دست نیست. ابن اثیر به حضور قبیله ی او در جنگ جمل بر ضد علی (علیه السّلام) و ناخشنودی ابوصفره از آن اشاره دارد. ابوصفره در ۳۷ (ه. ق) در راه صفین درگذشت.
مهلب بن ابی صفره
ابوسعید مهلب بن ابی صفره از شجاعان عرب و سر سلسله این خاندان (۸-۸۲ق) در دباء عراق در سال ۷ (ه. ق) یا در ۸ (ه. ق) (مقارن فتح مکه) زاده شد. وی نقش مهم و مؤثری در سرکوب خوارج که سخت خلافت را در روزگار ابن زبیر و عبدالملک بن مروان تهدید می کرد، ایفا نمود.
← شرکت در جنگ سیستان
...