/heyrete elaarzi/ از زندگی و شخصیت میرزا اسماعیل حیرت، آگاهی چندانی در دست نیست و هیچ منبعی نیز او ننوشته استدرباره ی او یکی از سالخوردگان و یکی از شعرای یانه سر هزار جریب به نام سیف الله خان شهریاری فرزند حبیب الله خان سرهنگ و برادرزاده ی سردار رفیع یانه سری چنین نقل می کند: میرزا اسماعیل حیرت اهل الارز هزارجریب بودبا این حال برخی گویند از رشت به آن جا مهاجرت کرده و ابتدا به روستاهای چالوchaaoo و چرات cheraat رفتبعد از آن در الارز eaarz متوطن شدحیرت بیشتر با خوانین حشر و نشر داشتاو در دوره ی ناصرالدین شاه می زیست و بیشتر در خدمت لطفعلی خان سرتیب یانه سری پدر محمدباقر خان سردار رفیع بودشهرت حیرت در هجویات اوستهر که را می خواست هجو می کرددر همان حال اشعار مرثیه نیز می سرودبه نظر می رسد یک دفتر مرثیه از او باقی مانده باشددفتر مرثیه ی او را آقا کوچک خان شهریاری فرزند حبیب الله خان استنساخ کرده و به ملا علی تیموری یانه سری داده استگویند زمانی که لطفعلی خان سرتیپ یانه سری فرمانده ای فوج آق قلا را به عهده داشت، حیرت نیز از همراهان او بوده استخان به هنگام صرف صبحانه از حیرت می پرسید: دیشب چگونه گذشت؟شاعر پاسخ داد: خوش گذشت اما کیک ها آزارم دادند و بی درنگ این شعر را بر زبان آورد: --یارب به حق ختم رسل فخر کاینات--یارب به حق حرمت حلال مشکلات----واهم که در وقت به حیرت دهی نجات--از کیک آق قلعه قاضیاندرات نام قاضی اندرات ملاعبدالجواد قاضی اندراتی بود که این دو سخت مخالف یکدیگر بوده اند
