حیدر میرزا

بعد از مرگ شاه تهماسب در روز ۲۴ مه ۱۵۷۶، حیدرمیرزا تاج شاهی بر سر نهاد و وصیت نامه ممهور به مهر شاه طهماسب را دلیل نیابت خود اعلام نمود و در ایوان چهل ستون جلوس نمود، اما اشتباهاتی مرتکب شد که باعث شد تا حکومت و پادشاهی وی به شب نرسید. اولین خطای وی رها ساختن پریخان خانم خواهر ناتنی خودش برای خروج از تالار قصر بود که از سال ها پیش با نفوذ در دربار پدر، در امور حکومتی دخالت می کرد و مشارکت فعال او در همه امور باعث اتحاد قوی اش با سران ارتش قدرتمند قزلباش شده بود، در نتیجه به رقیب خطرناک و بی همتای حیدرمیرزا مبدّل شده بود. پریخان خانم که در آن شب در کاخ سلطنتی حضور داشت و در چنگال حیدرمیرزا بود و بنابراین قبلاً دشمن سرسخت وی به شمار می رفت؛ و دستگیری او باعث شد نتواند در مانع شدن از انتقال اقتدار شاهی به حیدر میرزا دخالت کند، اما پریخان خانم با دغل بازی ماهرانه و با تملق و چرب زبانی حیدرمیرزا را قانع نمود تا وی را رها سازد تا از کاخ بیرون آمده و سلطان سلیمان میرزا و شمخال خان سلطان را که آنها نیز از مخالفان حیدر میرزا بودند در مجموع مخالفان او درآورد، او که خوب می دانست حیدر تا چه حد تحت تاثیر مادرش هست، پس رو به مادر حیدرمیرزا کرد و فریاد برآورد: شاهد باش که من اولین فردی هستم که بر پای شاه بوسه می زنم و این افتخار را به کس دیگری واگذار نمی کنم. بنابراین با تعیین سلطان زاده خانم او موفق به خروج از کاخ شد. اما بعد از خروج کلید درب های تالار قصر را به مخالفان سپرد و آنها نیز توانستند به راحتی به قصر وارد شده حیدرمیرزا را به قتل برسانند.
دومین اشتباه وی این بود که دقت نکرده بود در آن شب کشیکچیان دربار از کدام طایفه اند، از بخت بد در آن شب نگهبانان کاخ شاهی از جناح مخالف بودند که درب های تالار قصر را به روی او بستند و مانع خروج وی یا دخول طرفدارانش گردیدند. حیدر میرزا که در قصر زندانی شده بود با وعده و وعید نتوانست محافظان کاخ شاهی را راضی به بازنمودن دربها نماید او ابتدا تصمیم به خودکشی گرفت اما مادرش متوجه شد و او را به حرمسرای شاه برد. امرا و سرداران نیز با اطلاع از مرگ شاه شروع به فعالیت نمودند. طرفداران اسماعیل میرزا در خانهٔ حسین قلی خلفا و طرفداران حیدر میرزا در خانهٔ حسین بیگ یوزباشی جمع شدند تا چاره اندیشی نمایند. جمعی نیز بی طرف ماندند. طرفداران حیدر میرزا که مغرور بودند ابتدا تصمیم گرفتند مسلح به دولتخانه ریخته و حیدر میرزا را آزاد نمایند، اما بعد از ترس اینکه مبادا آزاری توسط مخالفان به حیدر میرزا برسد از این امر منصرف شدند و تصمیم گرفتند به خانهٔ حسین قلی خلفا که محل اجتماع مخالفان بود حمله برده و آنها را متفرق سازند.