حیاه القلوب

[ویکی فقه] حیاة القلوب (کتاب). این کتاب از جمله آثار علامه مجلسی است که به قصص پیامبران از جمله پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم و همچنین موضوع امامت می پردازد.
انگیزه نگارش عصر مجلسی، عصر شکوفائی مکتب اهل بیت علیه السّلام بود و علاقمندان به این خاندان رغبت زیادی به آشنائی با تاریخ و آثار این خاندان داشتند. اما بیشتر آثار تدوین شده درباره معصومین تا آن، زمان به زبان عربی بود و این نیاز، علامه مجلسی را بر آن داشت تا آثار و اخبار معصومین را در قالب تالیفات فارسی در آورد که کتاب «حیوة القلوب» از آن جمله است. چنانکه مؤلف در مقدمه اشاره می کند عده ای از او خواسته اند بخش های مربوط به تاریخ پیامبران و ائمه از کتاب بحار را به فارسی ترجمه کند و او این کتاب را تالیف کرده است.

[ویکی شیعه] حیاة القلوب (کتاب). حَیاتُ القُلوب کتابی به زبان فارسی نوشته محمد باقر مجلسی (درگذشت ۱۱۱۰ق) عالم شیعی قرن ۱۱و ۱۲ است. این کتاب در برگیرنده سرگذشت مفصل انبیای الهی، تاریخ زندگانی پیامبر اسلام(ص) و امامان شیعه(ع) است. مجلسی در این کتاب به نبوت عامه، خلافت بلافصل امام علی(ع)، وجوب وجود امام، منصوب بودن و عصمت نیز پرداخته است. حیات القلوب به روش نقلی و عقلی و با بهره گیری از روایات نگاشته شده است.
این کتاب دربردارنده قصص انبیاء عظام(ع) و جانشینان آنان و بعضی از قصه های مذکور در قرآن و سیره رسول گرامی اسلام(ص) و وقایع مربوط به عصر بعثت و قبل از آن و همچنین بعد از بعثت تا هجرت و از هجرت تا رحلت آن بزرگوار، و نیز مسئله امام شناسی و وجوب وجود ائمّه(ع) و آیات درباره امامت می باشد.
علامه مجلسی در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگاشتن این کتاب، ارائه کتابی جامع و همه جانبه در زمینه تاریخ زندگی رسول اکرم(ص)، سیره و اخلاق و معجزات و احوال و سرگذشت جنگ های پیامبر و نیز دلایل امامت و خلافت امامان شیعه و اخلاق و آداب پسندیده امامان و حضرت فاطمه(س) بیان کرده است.

[ویکی فقه] حیاه القلوب (کتاب). این کتاب از جمله آثار علامه مجلسی است که به قصص پیامبران از جمله پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم و همچنین موضوع امامت می پردازد.
انگیزه نگارش عصر مجلسی، عصر شکوفائی مکتب اهل بیت علیه السّلام بود و علاقمندان به این خاندان رغبت زیادی به آشنائی با تاریخ و آثار این خاندان داشتند. اما بیشتر آثار تدوین شده درباره معصومین تا آن، زمان به زبان عربی بود و این نیاز، علامه مجلسی را بر آن داشت تا آثار و اخبار معصومین را در قالب تالیفات فارسی در آورد که کتاب «حیوة القلوب» از آن جمله است. چنانکه مؤلف در مقدمه اشاره می کند عده ای از او خواسته اند بخش های مربوط به تاریخ پیامبران و ائمه از کتاب بحار را به فارسی ترجمه کند و او این کتاب را تالیف کرده است.
محتوای کتاب
محتوا این کتاب که در اصل سه جلد بوده، امروزه در پنج جلد ارائه شده است: جلد اول و دوم راجع به پیامبران گذشته و جلد سوم و چهارم درباره تاریخ پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم است. جلد سوم و چهارم مجموعا مشتمل بر ۶۵ باب است که به زندگی رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم از ولادت تا رحلت و وقایع پس از دفن آن حضرت می پردازد. اهتمام مجلسی به موضوع امامت و نیاز شیعه در آن زمان سبب شده وی پنجمین جلد این مجموعه را به امام شناسی اختصاص دهد. در این جلد دو باب وجود دارد که یکی درباره اصل امامت و باب دیگر در بیان آیات تفسیر شده به امامان شیعه است.
منابع مورد استفاده در کتاب
منابع مجلسی در این کتاب از منابع بسیاری استفاده کرده که در واقع همان منابع بحار است و نام بردن آنها در اینجا به درازا می کشد. اما هنگام نقل روایات بدون نام بردن از مصادر خود غالبا با عنوان حدیث معتبر یا موثق یاد کرده و مصحح در پاورقی ما را به آن منابع رهنمون شده است. طبعا اولویت مجلسی در مراجعه به منابع شیعی است، در تفسیر آیات داستان انبیاء ، به تفسیر منسوب به امام عسکری و تفسیر قمی زیاد ارجاع شده و در احادیث از کتب کلینی و صدوق و مفید و طوسی و طبرسی ها و راندویان مکرر نقل می شود. حتی در موضوع سیره و مغازی به منابع معمول اهل سنت استناد نکرده و به کتبی چون ارشاد و اعلام الوری و تفاسیر شیعی و مناقب ابن شهرآشوب و مانند آنها ارجاع داده است. این مطلب نه تنها از ارجاعات مصصح در پاورقی بلکه از تصریح خود مؤلف به مؤلفان این کتاب ها آشکار است. البته در مواردی که اعتراف مخالفان شیعه ضرورت داشته به کتبی چون بخاری و مسلم و کتب مناقب اهل بیت که اهل سنت تالیف کرده اند توجه شده است.
امتیاز کتاب
...