[ویکی فقه] حکومت مضمونی به حکومت دلیل حاکم بر دلیل محکوم به مقتضای مناسبت حکم و موضوع گفته می شود.
حکومت مضمونی، حکومتی است که مناسبت میان حکم و موضوع در دلیل حاکم، سبب نظارت آن بر دلیل محکوم می گردد، مانند: حکومت ادله نفی ضرر و حرج بر اطلاقات احکام اولی، زیرا توقّع این امر نیست که شارع در دین اسلام احکامی با طبیعت ضرری جعل کند تا ادلّه نفی حرج و ضرر، آن را دفع نماید؛ پس این ادله در حقیقت، بر احکام اولیه ای نظارت دارد که گاهی ضرری و گاهی غیر ضرری است، و در واقع در حکم استثنای به آنها است؛ یعنی در مواردی که ضرری بر آنها مترتب می شود، شارع آن ضرر را نخواسته است.
حکومت مضمونی، حکومتی است که مناسبت میان حکم و موضوع در دلیل حاکم، سبب نظارت آن بر دلیل محکوم می گردد، مانند: حکومت ادله نفی ضرر و حرج بر اطلاقات احکام اولی، زیرا توقّع این امر نیست که شارع در دین اسلام احکامی با طبیعت ضرری جعل کند تا ادلّه نفی حرج و ضرر، آن را دفع نماید؛ پس این ادله در حقیقت، بر احکام اولیه ای نظارت دارد که گاهی ضرری و گاهی غیر ضرری است، و در واقع در حکم استثنای به آنها است؛ یعنی در مواردی که ضرری بر آنها مترتب می شود، شارع آن ضرر را نخواسته است.
wikifeqh: حکومت_مضمونی