[ویکی فقه] حکم احتمالی یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای اسناد محمول به موضوع به نحو احتمال و امکان است.
«کانت» احکام و قضایا را به لحاظ جهت به سه قسم تقسیم می کند: احکام احتمالی، احکام تحقیقی و احکام برهانی یا ضروری.
← احکام احتمالی
گاهی مراد از ضروری، حکم یقینی بدیهی است که درک و اذعان آن به تامل و استدلال نیاز ندارد و این در قضایایی است که ذهن با ملاحظه موضوع و محمول، اتصاف محمول به موضوع را تصدیق می کند؛ مثل: کل بزرگ تر از جزء است. در المعتبر آمده است: «انّ الصفة امّا ان تکون معلومة الوجود للموصوف عند الذهن بمجرد النظر فیهما و لایحتاج فی ذلک الی معنی ثالث یوجبها له عنده کالقول بانّ الکلّ اعظم من جزئه فیکون ذلک علماً حاصلاً اولیّاً و یسمّی حکماً ضروریاً و لایکون فیه موضع امکان و لا جواز و لا احتمال نظرٍ…».
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری.• ابوالبرکات ابن ملکا، هبه الله بن علی، الکتاب المعتبر فی الحکمة.
«کانت» احکام و قضایا را به لحاظ جهت به سه قسم تقسیم می کند: احکام احتمالی، احکام تحقیقی و احکام برهانی یا ضروری.
← احکام احتمالی
گاهی مراد از ضروری، حکم یقینی بدیهی است که درک و اذعان آن به تامل و استدلال نیاز ندارد و این در قضایایی است که ذهن با ملاحظه موضوع و محمول، اتصاف محمول به موضوع را تصدیق می کند؛ مثل: کل بزرگ تر از جزء است. در المعتبر آمده است: «انّ الصفة امّا ان تکون معلومة الوجود للموصوف عند الذهن بمجرد النظر فیهما و لایحتاج فی ذلک الی معنی ثالث یوجبها له عنده کالقول بانّ الکلّ اعظم من جزئه فیکون ذلک علماً حاصلاً اولیّاً و یسمّی حکماً ضروریاً و لایکون فیه موضع امکان و لا جواز و لا احتمال نظرٍ…».
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری.• ابوالبرکات ابن ملکا، هبه الله بن علی، الکتاب المعتبر فی الحکمة.
wikifeqh: حکم_احتمالی