حکاکی روی فلز ( به انگلیسی: Chalcography ) یک نوع روش چاپ دستی است. از این روش فنی، هم برای حک تصویر و هم حک حروف و کلمات استفاده می شود. سابقه این فن به صنعت ساخت نقش و نگار بر روی اسلحه و زینت آلات در قرون وسطی برمی گردد. قدیمی ترین نمونه های شناخته شده از جنس مس بوده و مربوط به سال ۱۴۴۶ میلادی می شوند. این نمونه ها در آلمان ساخته شده اند و ظاهراً این فن درآنجا تکامل داده شده است. حکاکی روی صفحهٔ فلزی که سابقاً بیشتر از جنس مس بوده است توسط قلم حکاکی و مغار کنده کاری انجام می شود. استفاده از قلم، چاقو و مغار حکاکی نیاز به مهارت شخصی دارد.
همان طور که از نامش پیداست، حکاکی روی فلز، یکی از انواع حکاکی است و از بسیاری جهات به دیگر انواع کنده کاری روی دیگر مواد از جمله چوب، شباهت دارد. با این تفاوت که حکاکی روی مواد سخت، مانند فلز، علاوه بر جنبه تزئینی، مقدمه ای برای ابداع و تکمیل صنعت ابتدایی چاپ بوده است. برای شروع، تصویر یا نوشته ای انتخاب شده و با کاغذ نازکی روی آن پوشانده می شود. سپس عین این تصویر یا نوشته که از زیر کاغذ نازک، قابل مشاهده است، نقاشی می شود. سپس کاغذ نقش دار را پشت و رو می کنند و بار دیگر خطوط قابل رویت در پشت کاغذ را پررنگ می کنند. سپس کاغذ نقش دار پشت و رو را طوری که تصویر یا نوشته آن به صورت وارونه، به راحتی قابل دیدن باشد را روی صفحه فلزی که معمولاً مس بوده است، قرار می دهند. برای ثابت ماندن کاغذ روی صفحه فلزی، در هنگام کنده کاری، فنون مختلفی وجود دارند. از جمله این که قبل از گذاشتن کاغذ روی صفحه فلزی، سطح صفحه فلزی را موم اندود می کنند. البته لایه موم باید نازک و یکنواخت باشد. بعد از آنکه کاغذ به خوبی روی صفحه فلزی تثبیت شد با چاقوی مخصوص یا مغار که دارای شیار براده است، خطوط روی کاغذ، روی صفحه فلزی تراشیده می شود. تراشیدن خطوط نیاز به مهارت شخصی دارد، اما انتخاب مغار مناسب؛ و ایجاد خراشهای متعدد کم عمق، اساس آن است. بعد از آن که نقش روی کاغذ، به صورت وارونه، روی صفحه فلزی، تا اندازه ممکن، حک شد، کاغذ از روی صفحه برداشته می شود. در این مرحله صنعت گر باید با اتکاء به مهارت خود، شیارهای رو صفحه فلزی را تکمیل کند و سایه و روشنها را با تنظیم عمق شیارها، اعمال کند. بعد از تکمیل کار، می توان سطح صفحه را مرکب زد، طوری که اگر کاغذی روی آن قرار دهیم نقش روی صفحه فلزی به صورت نقش اولیه روی آن بماند؛ یعنی اگر کاغذی را روی صفحه فلزی آلوده به مرکب قرار دهیم، بعد از وارونه کردن کاغذ، نقش نوشته ای که روی آن باقی مانده، قابل خواندن باشد. ( به صورت عکس نگاتیو ) این روش بعدها برای تولید مهر تکمیل شد. اگر تصویر اصلی را معکوس نکنیم طوری که نوشته روی صفحه فلزی مستقیماً قابل خواندن باشد. می توان روی صفحه را با موم، سرب یا ماده نرمی پوشاند و از میان دستگاه غلتک عبور داد یا زیر دستگاه پرس گذاشت. تا تصویر یا نوشته روی صفحه به صورت برجسته روی سطح لایه موم، ثبت شود. نقش ثبت شده نوعی مهر ابتدایی مومی خواهد بود. [ ۱] [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفهمان طور که از نامش پیداست، حکاکی روی فلز، یکی از انواع حکاکی است و از بسیاری جهات به دیگر انواع کنده کاری روی دیگر مواد از جمله چوب، شباهت دارد. با این تفاوت که حکاکی روی مواد سخت، مانند فلز، علاوه بر جنبه تزئینی، مقدمه ای برای ابداع و تکمیل صنعت ابتدایی چاپ بوده است. برای شروع، تصویر یا نوشته ای انتخاب شده و با کاغذ نازکی روی آن پوشانده می شود. سپس عین این تصویر یا نوشته که از زیر کاغذ نازک، قابل مشاهده است، نقاشی می شود. سپس کاغذ نقش دار را پشت و رو می کنند و بار دیگر خطوط قابل رویت در پشت کاغذ را پررنگ می کنند. سپس کاغذ نقش دار پشت و رو را طوری که تصویر یا نوشته آن به صورت وارونه، به راحتی قابل دیدن باشد را روی صفحه فلزی که معمولاً مس بوده است، قرار می دهند. برای ثابت ماندن کاغذ روی صفحه فلزی، در هنگام کنده کاری، فنون مختلفی وجود دارند. از جمله این که قبل از گذاشتن کاغذ روی صفحه فلزی، سطح صفحه فلزی را موم اندود می کنند. البته لایه موم باید نازک و یکنواخت باشد. بعد از آنکه کاغذ به خوبی روی صفحه فلزی تثبیت شد با چاقوی مخصوص یا مغار که دارای شیار براده است، خطوط روی کاغذ، روی صفحه فلزی تراشیده می شود. تراشیدن خطوط نیاز به مهارت شخصی دارد، اما انتخاب مغار مناسب؛ و ایجاد خراشهای متعدد کم عمق، اساس آن است. بعد از آن که نقش روی کاغذ، به صورت وارونه، روی صفحه فلزی، تا اندازه ممکن، حک شد، کاغذ از روی صفحه برداشته می شود. در این مرحله صنعت گر باید با اتکاء به مهارت خود، شیارهای رو صفحه فلزی را تکمیل کند و سایه و روشنها را با تنظیم عمق شیارها، اعمال کند. بعد از تکمیل کار، می توان سطح صفحه را مرکب زد، طوری که اگر کاغذی روی آن قرار دهیم نقش روی صفحه فلزی به صورت نقش اولیه روی آن بماند؛ یعنی اگر کاغذی را روی صفحه فلزی آلوده به مرکب قرار دهیم، بعد از وارونه کردن کاغذ، نقش نوشته ای که روی آن باقی مانده، قابل خواندن باشد. ( به صورت عکس نگاتیو ) این روش بعدها برای تولید مهر تکمیل شد. اگر تصویر اصلی را معکوس نکنیم طوری که نوشته روی صفحه فلزی مستقیماً قابل خواندن باشد. می توان روی صفحه را با موم، سرب یا ماده نرمی پوشاند و از میان دستگاه غلتک عبور داد یا زیر دستگاه پرس گذاشت. تا تصویر یا نوشته روی صفحه به صورت برجسته روی سطح لایه موم، ثبت شود. نقش ثبت شده نوعی مهر ابتدایی مومی خواهد بود. [ ۱] [ ۲]
wiki: حکاکی روی فلز