حواریون

[ویکی فقه] حواریون، تعبیری قرآنی برای معرفی یاران نزدیک حضرت عیسی علیه السلام است.
حواریون، تعبیری قرآنی برای معرفی یاران نزدیک حضرت عیسی علیه السلام. در این مقاله، نخست به ریشه شناسی اصطلاح و کاربرد آن در میان مسیحیان و سپس به کاربرد آن در متون و فرهنگ اسلامی پرداخته می شود.

واژه شناسی (حواریون)
لغویان مشهور عرب مطالب کمابیش یکسانی درباره ریشه و معنای حواریون و وجه تسمیه اصحاب عیسی علیه السلام به این نام مطرح کرده اند.
به نوشته جوهری (ذیل «حور»)، تحویر لباس به معنای سفید کردن آن است و به اصحاب عیسی علیه السلام از آنرو حواریون گفته اند که لباسشوی و سفیدکننده لباس بودند.
خلیل بن احمد (ذیل «حور») نوشته است پس از آن که اطلاق نام حواریون به یاران عیسی علیه السلام در میان عرب رواج یافت، تعبیر حواری برای هر یاور و ناصری به کار رفت.
زجاج و ابومنصور ازهری گفته اند حواریون افراد برگزیده پیامبران و کسانی اند که خود را برای ایشان خالص کرده اند.
ابن منظور، حدود سه قرن بعد و با استناد به اقوال پیشینیان، نوشته که تأویل حواریون در لغت عبارت از کسانی است که اخلاص ورزیدند و از هر عیبی پاک شدند .

← غیر عربی بودن واژه حواریون
در قرآن کریم، این واژه به صورت حواریون سه بار و به صورت حواریین دوبار ذکرشده که در همه موارد برای اشاره به یاران خاص حضرت عیسی علیه السلام است.
در قرآن، در عباراتی مدح آمیز و کوتاه و با تعابیری تقریبآ مشابه، درباره ایمان و یاری رساندن حواریون به خدا و رسولش سخن گفته شده است و ایشان افرادی مؤمن و نمونه از حیث اجابت دعوت خدا و پیامبرش تصویر شده اند.
بنابر قرآن کریم، خدا به حواریون وحی کرد که به او و رسولش ایمان بیاورند.
آنان پذیرفتند و از عیسی خواستند مائدهای آسمانی برایشان فرو فرستد تا از آن بخورند و دلهایشان آرام یابد و به صدق گفتار او پی ببرند.
خدا در پی درخواست عیسی فرمود که آن را فرو خواهد فرستاد. در سوره آل عمران آمده است که وقتی عیسی در میان بنی اسرائیل افرادی را طلبید که یاران او در راه خدا باشند، حواریون دعوت او را اجابت کردند و به پیروی از رسول خدا و ایمان به آنچه نازل کرده است، گواهی دادند. در آیه چهاردهم سوره صف ــکه ناظر بر آیه ۵۲ سوره آل عمران است ــ از مسلمانان خواسته شده است همانطور که حواریون در پاسخ به دعوت عیسی، خدا را یاری دادند، آنان نیز در جهاد با کافران یاران خدا باشند. از سوره صف، به سبب اشتمال بر این آیه، با نام «حواریون» نیز یاد شده است.

حواریون در تفاسیر قرآن
...

[ویکی شیعه] حواریون، دوازده یار حضرت عیسی(ع) که از شاگردان خاص و رسولان وی نیز بوده اند. در قرآن کریم، حواریون، افراد باایمانی خوانده شده اند که در برابر خداوند و پیامبرش تسلیم بوده اند. یکی از این حواریون، بعدها به حضرت عیسی(ع) خیانت کرد.
حواریون در اصطلاح به دوازده یار حضرت عیسی(ع) گفته می شود. قرآن کریم در چهار آیه از تعبیر حواریون استفاده کرده که همه آنها اشاره به شاگردان خاص حضرت عیسی(ع) است.
بر اساس حدیثی از امام رضا (ع)، حواریون به دلیل آنکه لباس می شسته اند و چرک و آلودگی را از لباس ها می زدوده اند به این نام خوانده شده اند. امام هشتم شیعیان همچنین تصریح کرده است که «و امّا نزد ما به این نام نامیده شدند؛ به این دلیل که با پند و نصیحت، خود و دیگران را از آلودگی گناه پاک می کرده اند.»

[ویکی اهل البیت] واژه «حواریون» در قرآن کریم در مورد یاران حضرت عیسی علیه السلام به کار رفته است.
ایشان افرادی مؤمن و نمونه از حیث اجابت دعوت خدا و پیامبرش تصویر شده اند. «فلمّا احسّ عیسی منهم الکفر قال من انصاری الی الله قال الحواریون نحن انصار الله» (سوره آل عمران: 51) چون عیسی دریافت که قوم ایمان نخواهند آورد. گفت: کیست که مرا در راه خدا یاری کند؟ یاران گزیده اش گفتند: ما تو را در این راه یاری دهیم.
بنابر قرآن کریم، خدا به حواریون وحی کرد که به او و رسولش ایمان بیاورند. آنان پذیرفتند و از عیسی خواستند مائدهای آسمانی برایشان فرو فرستد تا از آن بخورند و دلهایشان آرام یابد و به صدق گفتار او پی ببرند. خدا در پی درخواست عیسی فرمود که آن را فرو خواهد فرستاد.
در سوره آل عمران آمده است که وقتی عیسی در میان بنی اسرائیل افرادی را طلبید که یاران او در راه خدا باشند، حواریون دعوت او را اجابت کردند و به پیروی از رسول خدا و ایمان به آنچه نازل کرده است، گواهی دادند. در آیه چهاردهم سوره صف - که ناظر بر آیه ۵۲ سوره آل عمران است - از مسلمانان خواسته شده است همانطور که حواریون در پاسخ به دعوت عیسی، خدا را یاری دادند، آنان نیز در جهاد با کافران یاران خدا باشند. از سوره صف، به سبب اشتمال بر این آیه، با نام «حواریون» نیز یاد شده است.
«حواریون» جمع «حواری» است و «حواری» به معنی آرد سفید سبوس گرفته است. نانی که چند بار سبوس آردش گرفته شده باشد را حواری گویند و به مناسبت همین معنا یار برگزیده و خالص در محبت خویش را نیز «حواری» گویند. از امام رضا علیه السلام در وجه تسمیه آنها به «حواریون» آمده که آنان به وعظ و ارشاد، خود و مردم را از گناه خالص گردانیده بودند.
در حدیث آمده که حواریون عیسی علیه السلام دوازده تن بودند و داناتر از همه آنها لوقا بود.
از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: حواریون عیسی علیه السلام پیروان او بودند و شیعیان ما پیروان مایند و هنگامی که عیسی گفت: (من انصاری الی الله) و حواریون آمادگی خویش اعلام داشتند و گفتند: (نحن انصار الله)، به خدا سوگند آنها وی را در جنگ با یهود یاری نکردند؛ ولی شیعیان ما از روزی که پیغمبر صلی الله علیه و آله از این جهان درگذشت ما را یاری کرده و در کنار ما با دشمنان مبارزه نمودند و در راه ما سوختند و آزار و شکنجه دیدند و آوارگی تحمل نمودند، خدا آنها را جزای خیر دهد.
از حضرت موسی بن جعفر علیه السلام روایت است که چون روز قیامت فرا رسد منادی ندا کند کجایند حواریون محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله که عهدش را نشکستند و به راهش ادامه دادند؟ سلمان و ابوذر و مقداد بپا خیزند. ندا شود: کجایند حواریون علی بن ابی طالب علیه السلام؟ در این حال عمرو بن حمق خزاعی و محمد بن ابی بکر و میثم بن یحیی تمار و اویس قرنی به پا خیزند. سپس ندا شود کجایند حواریون حسن بن علی علیه السلام؟ پس سفیان بن ابی لیلی همدانی و حذیفة بن اسید غفاری بپا خیزند. آنگاه ندا شود کجایند حواریون حسین بن علی علیه السلام؟ پس همه شهدای کربلا بپا خیزند. ندا شود کجایند حواریون علی بن الحسین علیه السلام؟ جبیر بن مطعم و یحیی بن ام طویل و ابوخالد کابلی و سعید بن مسیب برخیزند. آنگاه ندا شود: کجایند حواریون محمد بن علی و جعفر بن محمد علیهماالسلام. پس عبدالله بن شریک عامری و زرارة بن اعین و برید بن معاویه عجلی و محمد بن مسلم ثقفی و لیث بن البختری مرادی و عبدالله بن ابی یعفور و عامر بن عبدالله بن جذاعة و حجر بن زایده و حمران بن اعین بپا خیزند...

[ویکی الکتاب] معنی حَوَارِیُّونَ: جمع حواری و حواری کسی است که از میان همه مردم به آدمی اختصاص داشته باشد ، میگویند : اصل آن حور است که به معنای سفیدی خیلی زیاد است و مانند این است که حواری فلان شخص مانند اسب پیشانی سفید دارای نشان است و مردم او را به عنوان دوست و یاور وی میشناسند و...
تکرار در قرآن: ۵(بار)
«حواریون» جمع «حَواریّ» از مادّه «حَوَر» به معنای شستن و سفید کردن است و گاهی به هر چیز سفید نیز اطلاق می شود و لذا غذاهای سفید را عرب «حواری» می گوید; و حوریان بهشتی را نیز به این جهت «حوری» می گویند که سفید پوست اند یا سفیدی چشمانشان درخشنده (و سیاهی آن کاملاً سیاه است).
جمع حوّاری و آن از حور به معنی سفیدی است (مجمع) یاران مخصوص را حوّاری گویند که گویا قلوبشان در یاری کردن پاک و مانند جامه‏سفید است . اینکلمه در قرآن کریم فقط در یاران خاصّ عیسی به کار رفته استولی در روایات در یاران مخصوص حضرت رسول و ائمه اطهار علیهم السلام نیز استعمال شده است این لفظ مجموعاً پنج بار در قرآن آمدهاست: مائده 111و112، وصف 14. ناگفته نماند در مفردات راغب و مجمع البیان و غیره در علّت این تسمیه وجوهی نقل شده که بعید به نظر می‏رسد .

[ویکی فقه] حواریون (قرآن). حواریون، تعبیری قرآنی برای معرفی یاران نزدیک حضرت عیسی (علیه السّلام) است.
حواریون جمع «حواری» و از معانی آن «سفیدی» و «شدت سفیدی» است. یاران عیسی (علیه السّلام) را از آن رو حواریون گفته اند که آنها نفوس مردم را با تعلیم دین و علم پاک می ساختند و در این کار اخلاص داشتند. در این مدخل از واژه «حواریون» استفاده شده است.
معرفی حواریون
در قرآن مجید پنج بار از حواریون مسیح (علیه السّلام) یاد شده که دو بار در سوره صف است، این تعبیر اشاره به دوازده نفر از یاران خاص حضرت مسیح (علیه السّلام) است که نام آنها در انجیلهای کنونی (انجیل متی و لوقا باب ۶) ذکر شده است.و به طوری که قبلا نیز اشاره کرده ایم، این واژه از ماده "حور" به معنی شستن و سفید کردن است، و چون آنها قلبی پاک و روحی باصفا داشتند و در شستشوی روح و جان خود و دیگران تلاش و کوشش می کردند، این واژه بر آنها اطلاق شده.در بعضی از روایات آمده است که حضرت مسیح (علیه السّلام) هر یک از آنها را به عنوان نمایندگی خود به یکی از مناطق مختلف جهان فرستاد، آنها افرادی مخلص، ایثارگر و مجاهد و مبارز بودند، و سخت به مسیح (علیه السّلام) عشق می ورزیدند.ولی در روایات مسیحیان آمده است که یکی از آنها بنام "یهودای اسخریوطی" سرانجام به مسیح (علیه السّلام) خیانت کرد و مطرود شد.
عناوین مرتبط
ایمان حواریون، درخواستهای حواریون، عقیده حواریون.