[ویکی فقه] حفظ حیوانات (قرآن). بر اساس آیات قرآن کریم، نسل حیوانات و موجودات زنده باید حفظ شود چون بقای نسل انسان در زمین به بقای نسل حیوانات وابسته است.
اهمیت حفظ حیوانات، از خطر انقراض و نابودی و بردن انواع حیوانات به کشتی به وسیله حضرت نوح (علیه السلام)، پس از پیدایش نشانه توفان و فوران آب تنور:• «حتی اذا جاء امرنا وفار التنور قلنا احمل فیها من کل زوجین اثنین...؛ (نوح و قومش در انتظار بودند) تا آن گاه که فرمان ما (امر ما به فرشتگان یا اراده حتمی ما) در رسید و (آب از) تنور فوران کرد، گفتیم: در آن کشتی از هر نوع حیوانی دو زوج (یک جفت نر و ماده) سوار کن و نیز خاندان خود را- جز کسی که گفتار (ازلی ما) درباره (هلاکت) او گذشته است (همسر و یک پسرت)- و کسانی را که ایمان آورده اند (سوار کن)؛ و جز اندکی با او ایمان نیاورده بودند.»• «فاوحینا الیه ان اصنع الفلک باعیننا و وحینا فاذا جاء امرنا و فار التنور فاسلک فیها من کل زوجین اثنین و اهلک الا من سبق علیه القول منهم و لا تخاطبنی فی الذین ظلموا انهم مغرقون؛ ما هم به او وحی کردیم که زیر نظر ما و به دستور ما کشتی را بساز هر وقت دیدید. که فرمان ما آمد و آب از تنور فوران کرد پس در آن کشتی سوار شو و از هر جانداری یک نر و یک ماده همراه خود راه بده و اهل خودت را هم سوار کن مگر آن کفاری که فرمان ما به هلاکتش رفته، و زنهار که از باب شفاعت در باره ستمکاران با من سخنی بگویی که البته همه باید غرق شوند»
ترجمه های متفاوت
در ترجمه عبارت (من کل زوجین اثنین) بین مفسران اختلاف است، آیت الله مکارم آن به چنین معنا کرده است: «در این هنگام به نوح فرمان دادیم که از هر نوعی از انواع حیوانات یک جفت (نر و ماده) بر کشتی سوار کن تا در غرقاب، نسل آنها قطع نشود». و در جای دیگر می گوید: «از تمام انواع حیوانات یک جفت (نر و ماده) انتخاب و در کشتی سوار کن ...» علامه طباطبایی در این باره می نویسد: «ما به نوح دستور دادیم که از هر جنسی از اجناس حیوانات یک جفت یعنی یک نر و یک ماده سوار بر کشتی کن.» و در جای دیگر می گوید: «قرائتی که بین همه قراء دایر و رایج است این است که کلمه کل را تنوین می دهند نه اینکه به طور اضافه بخوانند، در نتیجه ناگزیر چیزی در تقدیر گرفته می شود، و تقدیر: من کل نوع زوجین- دو جفت از هر نوع حیوان خواهد بود، و سلوک در کشتی به معنای راه دادن و داخل کردن در آن است، و ظاهرا کلمه من برای ابتدای غایت باشد، و معنا این باشد که: دو جفت نر و ماده از هر نوع داخل کشتی کن.» علامه طبرسی در یک جمع بندی می فرماید: «این آیه را دو جور خوانده اند یکی آنکه «کل» را بکسر و بدون تنوین بخوانیم و معنای آن چنین می شود: و چون آب جوشیدن گرفت به نوح گفتیم: از هر جنسی از حیوانات یک جفت- یعنی یک نر و ماده- با خود بردار. و قرائت دیگر آن است که «کل» به تنوین بخوانیم و در اینصورت لفظ «اثنین» تأکید می شود، و معنای آن چنین است از هر جفت دو تا بردار.» ولی ایشان معنای اول را ترجیح داده اند.
مفهوم شناسی
زوج به معنای جفت و صنف، بهر دو قرین از مذکّر و مؤنّث در حیوانات که ازدواج یافته اند و به هر دو قرین در غیر حیوانات نیز زوج اطلاق می شود مثل یک زوج کفش (یک جفت). زوج هم به زن اطلاق شده مثل «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَکانَ زَوْجٍ ...» و مثل «یا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّةَ» و هم به مرد نحو «فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیرَهُ ...» و ایضا «قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِی تُجادِلُکَ فِی زَوْجِها ...» زوج و ازواج در گیاهان نیز بکار رفته مثل «وَ أَنْبَتَتْ مِنْ کُلِ زَوْجٍ بَهِیجٍ» درباره حیوانات نیز آمده «قُلْنَا احْمِلْ فِیها مِنْ کُلٍ زَوْجَینِ اثْنَینِ ...» در زبان عرب زَوْجَینِ بمعنی یک جفت است و لفظ «اثْنَینِ» برای بیان آنست. در التحقیق می گوید: «قد تذکر بصیغة التثنیة، فیراد طرفا الزوجیة،گاهی لغت زوج به صیغه تثیه آورده می شود اما مراد از آن طرفین در زوجیت است، یعنی یک نر و ماده منظور است. علامه طباطبایی در تفسیر آیه (وَ مِنْ کُلِّ شَی ءٍ خَلَقْنا زَوْجَینِ ) می نویسد: «کلمه زوجین به معنای هر دو چیزی است که مقابل هم باشند، یکی فاعل و مؤثر باشد، دیگری منفعل و متاثر». بنابراین مراد از زوجین، در زبان عرب و در کاربرد قرآن به معنای دو جفت نر و دو جفت ماده یعنی ۴ فرد نیست بلکه مراد از آن دو صنف نر و ماده است.
تفسیر روایی
...
اهمیت حفظ حیوانات، از خطر انقراض و نابودی و بردن انواع حیوانات به کشتی به وسیله حضرت نوح (علیه السلام)، پس از پیدایش نشانه توفان و فوران آب تنور:• «حتی اذا جاء امرنا وفار التنور قلنا احمل فیها من کل زوجین اثنین...؛ (نوح و قومش در انتظار بودند) تا آن گاه که فرمان ما (امر ما به فرشتگان یا اراده حتمی ما) در رسید و (آب از) تنور فوران کرد، گفتیم: در آن کشتی از هر نوع حیوانی دو زوج (یک جفت نر و ماده) سوار کن و نیز خاندان خود را- جز کسی که گفتار (ازلی ما) درباره (هلاکت) او گذشته است (همسر و یک پسرت)- و کسانی را که ایمان آورده اند (سوار کن)؛ و جز اندکی با او ایمان نیاورده بودند.»• «فاوحینا الیه ان اصنع الفلک باعیننا و وحینا فاذا جاء امرنا و فار التنور فاسلک فیها من کل زوجین اثنین و اهلک الا من سبق علیه القول منهم و لا تخاطبنی فی الذین ظلموا انهم مغرقون؛ ما هم به او وحی کردیم که زیر نظر ما و به دستور ما کشتی را بساز هر وقت دیدید. که فرمان ما آمد و آب از تنور فوران کرد پس در آن کشتی سوار شو و از هر جانداری یک نر و یک ماده همراه خود راه بده و اهل خودت را هم سوار کن مگر آن کفاری که فرمان ما به هلاکتش رفته، و زنهار که از باب شفاعت در باره ستمکاران با من سخنی بگویی که البته همه باید غرق شوند»
ترجمه های متفاوت
در ترجمه عبارت (من کل زوجین اثنین) بین مفسران اختلاف است، آیت الله مکارم آن به چنین معنا کرده است: «در این هنگام به نوح فرمان دادیم که از هر نوعی از انواع حیوانات یک جفت (نر و ماده) بر کشتی سوار کن تا در غرقاب، نسل آنها قطع نشود». و در جای دیگر می گوید: «از تمام انواع حیوانات یک جفت (نر و ماده) انتخاب و در کشتی سوار کن ...» علامه طباطبایی در این باره می نویسد: «ما به نوح دستور دادیم که از هر جنسی از اجناس حیوانات یک جفت یعنی یک نر و یک ماده سوار بر کشتی کن.» و در جای دیگر می گوید: «قرائتی که بین همه قراء دایر و رایج است این است که کلمه کل را تنوین می دهند نه اینکه به طور اضافه بخوانند، در نتیجه ناگزیر چیزی در تقدیر گرفته می شود، و تقدیر: من کل نوع زوجین- دو جفت از هر نوع حیوان خواهد بود، و سلوک در کشتی به معنای راه دادن و داخل کردن در آن است، و ظاهرا کلمه من برای ابتدای غایت باشد، و معنا این باشد که: دو جفت نر و ماده از هر نوع داخل کشتی کن.» علامه طبرسی در یک جمع بندی می فرماید: «این آیه را دو جور خوانده اند یکی آنکه «کل» را بکسر و بدون تنوین بخوانیم و معنای آن چنین می شود: و چون آب جوشیدن گرفت به نوح گفتیم: از هر جنسی از حیوانات یک جفت- یعنی یک نر و ماده- با خود بردار. و قرائت دیگر آن است که «کل» به تنوین بخوانیم و در اینصورت لفظ «اثنین» تأکید می شود، و معنای آن چنین است از هر جفت دو تا بردار.» ولی ایشان معنای اول را ترجیح داده اند.
مفهوم شناسی
زوج به معنای جفت و صنف، بهر دو قرین از مذکّر و مؤنّث در حیوانات که ازدواج یافته اند و به هر دو قرین در غیر حیوانات نیز زوج اطلاق می شود مثل یک زوج کفش (یک جفت). زوج هم به زن اطلاق شده مثل «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَکانَ زَوْجٍ ...» و مثل «یا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّةَ» و هم به مرد نحو «فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیرَهُ ...» و ایضا «قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِی تُجادِلُکَ فِی زَوْجِها ...» زوج و ازواج در گیاهان نیز بکار رفته مثل «وَ أَنْبَتَتْ مِنْ کُلِ زَوْجٍ بَهِیجٍ» درباره حیوانات نیز آمده «قُلْنَا احْمِلْ فِیها مِنْ کُلٍ زَوْجَینِ اثْنَینِ ...» در زبان عرب زَوْجَینِ بمعنی یک جفت است و لفظ «اثْنَینِ» برای بیان آنست. در التحقیق می گوید: «قد تذکر بصیغة التثنیة، فیراد طرفا الزوجیة،گاهی لغت زوج به صیغه تثیه آورده می شود اما مراد از آن طرفین در زوجیت است، یعنی یک نر و ماده منظور است. علامه طباطبایی در تفسیر آیه (وَ مِنْ کُلِّ شَی ءٍ خَلَقْنا زَوْجَینِ ) می نویسد: «کلمه زوجین به معنای هر دو چیزی است که مقابل هم باشند، یکی فاعل و مؤثر باشد، دیگری منفعل و متاثر». بنابراین مراد از زوجین، در زبان عرب و در کاربرد قرآن به معنای دو جفت نر و دو جفت ماده یعنی ۴ فرد نیست بلکه مراد از آن دو صنف نر و ماده است.
تفسیر روایی
...
wikifeqh: حفظ_حیوانات_(قرآن)