حسینعلی منتظری

منتظری از شاگردان برجسته روح الله خمینی و نماینده تام الاختیار وی در ایران بود. او به دلیل مخالفت با حکومت پهلوی سال ها در زندان به سر برد. وی پس از پیروزی انقلاب به ریاست مجلس خبرگان قانون اساسی رسید و اصل ولایت فقیه به پیشنهاد او وارد قانون اساسی ایران شد. منتظری که در سال ۱۳۶۴ از سوی مجلس خبرگان رهبری به قائم مقامی ولی فقیه انتخاب شده بود در فروردین ۱۳۶۸ از مقام خود استعفا داد. اختلاف اصلی وی با خمینی بر سر مسائل حقوق بشری به ویژه کشتار زندانیان سیاسی در شهریور ۱۳۶۷ بود. وی در دو دهه پایانی عمر خود به انتقاد از سیاست های دولت ادامه داد و پس از انتقادی شدید از شاگرد سابقش سید علی خامنه ای در سال ۱۳۷۶ شش سال را در حبس خانگی بسر برد، مطالب درباره او در کتاب های درسی حذف شد، نام خیابان هایی که به نام او بود عوض شد و در رسانه های دولتی «شیخ ساده لوح» نامیده شد. [۳][۴]
منتظری که از مدافعان حکومت دینی و از مهمترین شارحان نظریهٔ ولایت فقیه بود در عین حال از جدی ترین منتقدان حکومت ایران به شمار می رفت. مهمترین اعتراضات او شامل وضعیت زندانیان، رابطهٔ پنهانی با آمریکا، ادامهٔ جنگ با عراق پس از آزادی خرمشهر، استقراض خارجی، رعایت حقوق بشر و دخالت حکومت در حوزه های علمیه می شد.
منتظری که یکی از مورد احترام ترین شخصیت های مذهبی شیعه و از نظر بسیاری اعلم فقهای ایران بود، در ماه های پایانی عمر خود با صدور فتاوایی علیه برخورد حکومت با معترضان به انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ به رهبر معنوی جنبش سبز بدل شد. [۵] مراسم تشییع جنازهٔ او با حضور صدها هزار نفر برگزار شد، و مراسم ختم وی نیز به اجبار لغو شد.
محتویات
* ۱ زندگی شخصی
* ۲ تثبیت مرجعیت روح الله خمینی و بازداشت در سال ۱۳۴۲
* ۳ بازداشت ها در جریان مبارزات قبل از پیروزی انقلاب اسلامی
o ۳. ۱ بازداشت به همراه فرزند در عید نوروز سال ۱۳۴۵
o ۳. ۲ ‏ بازداشت در سال ۱۳۴۶
o ۳. ۳ تبعید به مسجد سلیمان در سال ۱۳۴۶
o ۳. ۴ بازداشت در سال ۱۳۴۷
o ۳. ۵ تبعید دوباره به نجف آباد در سال ۱۳۴۹
o ۳. ۶ تبعید به شهر کویری طبس در سال ۱۳۵۲
o ۳. ۷ تبعید به خلخال در سال ۱۳۵۳
o ۳. ۸ سقز آخرین تبعیدگاه
o ۳. ۹ بازداشت از تبعیدگاه سقز و انتقال به زندان اوین در سال‏ ‏۱۳۵۴
* ۴ پس از انقلاب اسلامی
o ۴. ۱ تدوین قانون اساسی
o ۴. ۲ مقام «قائم مقامی» روح الله خمینی
+ ۴. ۲. ۱ انتصاب
+ ۴. ۲. ۲ برکناری
o ۴. ۳ مطرح شدن مسألهٔ استقراض خارجی
o ۴. ۴ سخنرانی سال ۱۳۷۱
o ۴. ۵ مطرح شدن دوباره مسألهٔ‏ ‏مرجعیت حسینعلی منتظری در سال ۱۳۷۳
o ۴. ۶ سخنرانی آبان سال ۱۳۷۶ و حصر
o ۴. ۷ واکنش به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ ایران
* ۵ مرگ
o ۵. ۱ مراسم تشییع پیکر و رخدادهای آن
o ۵. ۲ مراسم چهلمین روز درگذشت
o ۵. ۳ حمله به دفتر
o ۵. ۴ سالگرد
* ۶ ‏آثار
* ۷ برخی فتواها و مواضع مهم
* ۸ جستارهای وابسته
* ۹ پانویس
* ۱۰ پیوند به بیرون
[ویرایش] زندگی شخصی
او در سال ۱۳۰۱ خورشیدی ( ۱۹۲۲ میلادی ) در نجف آباد، استان اصفهان در‏ ‏خانواده ای کشاورز به دنیا آمد.
‏پدرش حاج علی کشاورز ساده ای بود که در کنار کار‏ ‏روزانه اش با کتاب و کتابخانه دمساز، و معلم اخلاق و مدرس قرآن بود. منتظری از هفت سالگی آموختن را با ادبیات فارسی و‏ ‏سپس صرف و نحو عربی آغاز کرد، و در سن ۱۲ سالگی به‏ ‏حوزه علمیه اصفهان وارد شده و در سن ۱۹ سالگی اصفهان را برای ادامهٔ تحصیل ترک کرد و به قم وارد شد.
[ویرایش] تثبیت مرجعیت روح الله خمینی و بازداشت در سال ۱۳۴۲
به همراه آقایان فلسفی، صهری و ابوطالب مصطفائی در نجف آباد سال ۱۳۴۰
‏پس از رحلت سید حسین طباطبایی بروجردی ( در سال ۱۳۴۰ خورشیدی ) ‏ ‏نظر بسیاری از بزرگان و اساتید حوزهٔ علمیه متوجه چند نفر از علما از جمله سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمد صادق روحانی، محمدکاظم شریعتمداری، شهاب الدین مرعشی نجفی و روح الله خمینی گردید. از جمله منتظری و مطهری قائل به‏ ‏اعلمیت خمینی بوده و زعامت وی را به صلاح اسلام و‏ ‏مسلمین تشخیص داد. [نیازمند منبع]
[ویرایش] بازداشت ها در جریان مبارزات قبل از پیروزی انقلاب اسلامی
[ویرایش] بازداشت به همراه فرزند در عید نوروز سال ۱۳۴۵
‏‏در عید نوروز سال ۱۳۴۵ به دنبال دستگیری محمد منتظری به دلیل پخش اعلامیه در حرم حضرت معصومه ساواک بی درنگ به سراغ ‏منتظری رفته و مجدداً وی را بازداشت نمود و بالاخره اعتراض علما و روحانیون حوزهٔ علمیه موجب شد‏ ‏تا او پس از هفت ماه از زندان آزاد گردد.
[ویرایش] ‏ بازداشت در سال ۱۳۴۶
‏‏حسین علی منتظری چند ماه پس از آزادی از زندان جهت توسعه بخشی‏ ‏و تداوم جریان مبارزه ضرورتاً به طور مخفیانه برای زیارت عتبات‏ ‏در عراق و ملاقات با روح الله خمینی راهی عراق شد، اما حکومت که از این‏ ‏سفر مطلع شده بود هنگام بازگشت از عراق او را در منطقهٔ مرزی‏ ‏دستگیر و روانهٔ زندان کرد، که پس از تحمل حدود پنج ماه زندان‏ ‏آزاد گردید. [۶]
[ویرایش] تبعید به مسجد سلیمان در سال ۱۳۴۶
ساواک در خارج از زندان نیز همیشه او را تحت نظر داشته و در‏ ‏زمان برگزاری جشنهای تاجگذاری به عنوان راهکاری جدید تصمیم به‏ ‏تبعید وی به مسجد سلیمان گرفت، که این تبعید سه ماه به طول‏ ‏انجامید. پس از آن در مسجد سلیمان به منتظری ابلاغ کردند که نباید به قم‏ ‏برود، ولی او به قم مراجعت نمود و با وجود ممانعت شدید‏ ‏ساواک عدهٔ زیادی از علما، اساتید و طلاب حوزهٔ علمیه با او دیدار‏ ‏کردند؛ تا اینکه از ناحیهٔ ساواک او . . .