حسین علاء

[ویکی فقه] حسین علاء یکی از شخصیتهای سیاسی ایران در دوران پهلوی بود که به سمت های مختلفی منصوب شد، از آن جمله سمت وزیر فواید و تجارت، رئیس اداره کل تجارت، وزیر بازرگانی و مدیر کل بانک ملی، نماینده مجلس شورای ملی در دوره های مختلف، سفیرکبیر ایران در آمریکا، نخست وزیری در دو دوره و وزارت دربار بود.
حسین علاء در سال ۱۲۶۲ش در یک خانواده مرفه و قدیمی در تهران به دنیا آمد. پدرش میرزا محمدعلی خان علاءالسلطنه، بارها سفیر و وزیر و دو بار نخست وزیر شده بود. حسین، دوران کودکی خود را در قفقاز گذراند و سپس همراه پدر - که به سمت وزیرمختار ایران در لندن تعیین شده بود - به انگلستان رفت و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خویش را در آنجا گذرانید. وی بعد از پایان تحصیل، به استخدام وزارت خارجه درآمد و هنگامی که پدرش به وزارت امور خارجه انتخاب شد، ریاست دفتر وزارت خارجه را به عهده گرفت و تا سال ۱۲۹۶ در این سمت باقی ماند.مستوفی الممالک در دی ۱۲۹۶ به ریاست وزرا انتخاب شد. او میرزا حسین خان علاء را ـ که در آن هنگام «معین الوزاره» لقب گرفته بود ـ به سمت «وزیر فواید و تجارت» معرفی کرد. حسین علاء بعد از کناره گیری مستوفی الممالک، سمت وزارت تجارت و فواید عامه را در کابینه صمصمام السلطنه بختیاری حفظ کرد و در سال ۱۲۹۹ پیش از کودتا، ابتدا وزیرمختار ایران در اسپانیا و سپس وزیرمختار ایران در آمریکا شد و پس از بازگشت به ایران، به نمایندگی مجلس پنجم از تهران برگزیده شد.
ورود به مجلس شورای ملی
او از آغاز دوره نمایندگی خود در مجلس، به صف نمایندگان مستقل پیوست که مشیرالدوله و مستوفی الممالک، مؤتمن الملک، مدرس، تقی زاده و دکتر مصدق از جمله آنها بودند، و از آن میان، با تقی زاده بیش از همه نزدیک بود. او هنگام طرح ماده واحده مربوط به خلع قاجار در مجلس پنجم، از نمایندگان مخالف آن بود. علاء در انتخاب دوره ششم مجلس شورای ملی ـ که نخستین انتخاب دوره پادشاهی رضاشاه بود ـ به مجلس راه نیافت و مدتی بیکار بود تا اینکه در سال ۱۳۰۶ در دولت مستوفی الممالک به وزارت فواید عامه رسید و در مهرماه همین سال، وزیرمختار ایران در فرانسه شد. ماموریت علاء در پاریس، سه سال به طول انجامید و در بازگشت از آنجا به ریاست هیئت مدیره بانک ملی ایران گماشته شد. سمت های بعدی وی تا سال ۱۳۲۱ به ترتیب: رئیس اداره کل تجارت، وزیر بازرگانی و مدیر کل بانک ملی بود و سرانجام در سال ۱۳۲۱ پس از مرگ فروغی، وزیر دربار شد.
سفیرکبیر ایران در آمریکا
علاء در شهریور ۱۳۱۴ در شرایطی بحرانی ـ که در پی بروز اغتشاش در آذربایجان و خودداری دولت شوروی از تخلیه ایران به وجود آمده بود ـ با سمت سفیرکبیر ایران، راهی واشنگتن شد. او در جلسات شورای امنیت سازمان ملل متحد، از حقوق ایران دفاعی دلیرانه به نمایش گذاشت و با این کار، خدمت مهمی کرد. وی همچنین طرح شکایت ایران را بدون توجه به نخست وزیر وقت (قوام) به موقع اجرا کرد و کوشش وطن پرستانه اش در قبولاندن حقانیت ایران، اثر فراوانی داشت.
نخست وزیری علاء
...