حسان بن نعمان غسانی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حَسّان بن نُعمان بن عَدیّ اَزْدی غَسّانی، امیر و فاتح عرب در سده اول هجری بوده است. وی از امرای شام بود. برخی منابع او را پسر نعمان بن منذر و از دودمان پادشاهانِ غَسانی دانسته اند.
یکی از دغدغه های اصلی هر کدام از خلفای اسلامی در طول مدت خلافتشان، مساله ی فتوحات بود. حاکمان اموی نیز از این امر مستثنی نبودند. این فتوحات، شرق و غرب جهان آن روز را شامل می شد. دست یابی به این مهم میسر نبود؛ مگر شجاعت، دلاوری و روحیه ی دشمن ستیزی بسیار بالایی که اسلام در آن ها دمیده بود. از همه مهم تر، وجود سرداران و فرماندهان جسور و لایق، این امر مهم را ممکن تر می ساخت. یکی از این سرداران، شخصی به نام «حسان بن نعمان غسانی» بود. منابع تاریخی همه، او را به خاطر شایستگی هایش در عرصه ی نظامی به ویژه در منطقه ی آفریقا، ستوده اند.
شناخت حسان بن نعمان
وی حسان بن نعمان بن عدیّ بن بکر بن مغیث بن عمرو بن مزیقیا بن عامر بن ازد غسانی است و به دلیل وثاقت و امانت داری، به «شیخ الامین» ملقب است. تاریخ ولادت او مشخص نیست؛ ولی در شام متولد شده است و زمانی که منطقه ی شام توسط مسلمانان فتح گردید، خود و خانواده اش به اسلام گرویدند. قرآن را حفظ کرده و علوم فقهی را نیز فرا گرفت. گفته شده که عمر بن خطاب خلیفه ی دوم او را تکریم می نمود و او نیز از عمر حدیث نقل کرده است.
فتوحات حسان در آفریقا
حسان برای اولین بار در سال ۵۷ هجری از سوی معاویه به سمت آفریقا فرستاده شد. وقتی به آن منطقه وارد شد، بربرها با او صلح نموده و او نیز بر آن ها خراج معین کرد و تا زمان مرگ معاویه، در آن جا بود.
← ورود به آفریقا
...

پیشنهاد کاربران

حسان بن نعمان، یکی از فرماندهان عرب خلافت اموی بود که در سال ۷۳ هجری به فرمان عبدالملک بن مروان عازم مغرب عربی شد و توانست دوباره سرزمین های از دست رفته را بازپس بگیرد.
بعداز سرکوب و کشته شدن عبدالله بن زبیر و پایان جنگ داخلی، عبدالملک بن مروان درصدد بازپس گیری مناطقی که رومیان فتح کرده بودند، بود بنابراین لشکری ۴۰ هزار نفری به فرماندهی حسان بن نعمان را عازم کرد. حسان ابتدا امارت افریقیه را سامان داد و بعد از آن عازم فتح مغرب عربی شد. وی بعد از گذر از شهر برقه، عازم فتح قرطاجنه، پایتخت رومیان در افریقیه، شد که علت پایداری و استواری آن در مقابل مسلمانان، نزدیکی آن به دریا و سیسیل بود که باعث شده بود مسلمانان به فکر فتح آن نشوند. حسان این شهر را در محاصره گرفت و بعد از مدتی به شهر حمله کرد و موفق شد کنترل شهر را بدست بگیرد اما امپراتور روم سپاهی به سرداری یوحنا به منطقه فرستاد در همین حال نیز سپاهی از گوت ها نیز به یاری آن ها آمدند. حسان به ناچار مجبور به عقب نشینی به قیروان شد و منتظر نیروهای کمکی از سمت خلافت شد. بعداز رسیدن نیروهای کمکی، حسان دوباره عازم قرطاجنه شد و توانست رومیان به شدت را منهزم سازد و کنترل شهر را بدست بگیرد و پس از آن راهی غرب شد تا نیروهای رومی به کلی منهدم و نابود سازد و کنترل مناطق غربی را بدست بگیرد.
...
[مشاهده متن کامل]

پس از پایان فتوحات و بازپس گیری مناطق، حسان به قیروان بازگشت تا امور امارت را انسجام بخشد. در همین حین بربرها که بعد از کشته شدن کسیله بن لمزم سرگردان شده بودند، به دور زنی به نام کاهنه در کوهستان اوراس جمع شدند و درصدد بازپس گیری مناطق بودند. حسان نیز از این ماجرا آگاه و به نبرد با بربرها رفت و در نزدیکی رود نینی جنگی بین دو طرف درگرفت که در این جنگ مسلمانان به شدت شکست خورده و حسان مجبور عقب نشینی به برقه شد. کاهنه همراه با نیروهای خود تا قابس پیش آمد و توانست بر بسیاری از شهرها و دژها به مدت ۵ سال مسلط شود. حسان که منتظر نیروهای کمکی بود، در برقه درنگ کرد تا سرانجام به همراه نیروهای کمکی عازم مناطق غربی شد ( ۷۹ هجری ) ولی این بار کاهنه یارای مقابله با حسان را نداشت پس به روش زمین سوخته عمل کرد تا از سرعت نیروهای حسان بکاهد اما این روش ها کارساز نبود تا سرانجام حسان به مغرب الاقصی رسید و در کوه اوراس بار دیگر به نبرد با کاهنه پرداخت و این بار توانست آن ها شکست داده و کاهنه را به قتل برساند. بعد از آن، بربرها مجبور به قبول اسلام شدند و به لشکر حسان پیوستند.

حسان بن نعمان غسانیحسان بن نعمان غسانی
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/حسان_بن_نعمان_غسانی

بپرس