حزن پسندیده

[ویکی فقه] حزن پسندیده (قرآن). در برخی آیات قرآن کریم به اندوه پسندیده برخی افراد اشاره شده است.
در سوره اعراف به اندوه پسندیده موسی -علیه السلام-، در پی گوساله پرستی قومش اشاره شده است: «و اتخذ قوم موسی من بعده من حلیهم عجلا جسدا له خوار... • و لما رجع موسی الی قومه غضبـن اسفـا.. و قوم موسی پس از ( عزیمت ) او از زیورهای خود مجسمه گوساله ای برای خود ساختند که صدای گاو داشت آیا ندیدند که آن (گوساله) با ایشان سخن نمی گوید و راهی بدانها نمی نماید آن را (به پرستش) گرفتند و ستمکار بودند• ... و• چون موسی خشمناک و اندوهگین به سوی قوم خود بازگشت گفت پس از من چه بد جانشینی برای من بودید آیا بر فرمان پروردگارتان پیشی گرفتید و الواح را افکند و (موی) سر برادرش را گرفت و او را به طرف خود کشید ( هارون) گفت ای فرزند مادرم این قوم مرا ناتوان یافتند و چیزی نمانده بود که مرا بکشند پس مرا دشمن شاد مکن و مرا در شمار گروه ستمکاران قرار مده.» «اسف» به معنای اندوه توام با خشم است و گاهی نیز در یکی از دو معنای یاد شده به کار می رود (« اسف » و جمله «و لما رجع...» در مقام ستایش است.)
← عکس العمل شدید در برابر گوساله پرستان
در سوره آل عمران آیه ۱۵۳ به اندوه پسندیده مؤمنان، به دلیل نافرمانی از دستور پیامبر -صلی الله علیه و آله وسلم- و پیروز نشدن بر مشرکان در جنگ احد اشاره شده است: «اذ تصعدون و لا تلوون علی احد و الرسول یدعوکم فی اخرکم فاثـبکم غمـا بغم لکیلا تحزنوا علی ما فاتکم و لا ما اصـبکم... ؛ (یاد کنید) هنگامی را که در حال گریز (از کوه) بالا می رفتید و به هیچ کس توجه نمی کردید و پیامبر شما را از پشت سرتان فرا می خواند پس ( خداوند) به سزای (این بی انضباطی) غمی بر غمتان (افزود) تا سرانجام بر آنچه از کف داده اید و برای آنچه به شما رسیده است اندوهگین نشوید و خداوند از آنچه می کنید آگاه است.» (تعبیر به «اثابکم» که بیانگر ثواب و جزا بودن غم دوم از سوی خداوند در مقابل غم اول است، نشانه پسندیده بودن آن است.)
اندوه بر عدم شرکت در جهاد
اندوه شایسته مؤمنان تهیدست بر عدم شرکت در جهاد، به علت نداشتن امکانات رزمی در سوره توبه آمده است: «و لا علی الذین اذا ما اتوک لتحملهم قلت لا اجد ما احملکم علیه تولوا واعینهم تفیض من الدمع حزنـا الا یجدوا ما ینفقون؛ و (نیز) گناهی نیست بر کسانی که چون پیش تو آمدند تا سوارشان کنی (و) گفتی چیزی پیدا نمی کنم تا بر آن سوارتان کنم برگشتند و در اثر اندوه از چشمانشان اشک فرو می ریخت که (چرا) چیزی نمی یابند تا (در راه جهاد) خرج کنند.» (با توجه به این نکته که آیه در مقام مدح مؤمنان تهیدست است که به علت نداشتن امکانات نتوانستند در جهاد شرکت کنند.)
← اشکهای جاری
...