حرم حضرت معصومه علیها السلام

[ویکی اهل البیت] حرم حضرت فاطمه معصومه علیها السلام (183-201 هـ) (دختر امام موسی بن جعفر علیه السلام و خواهر امام رضا علیه السلام) در شهر قم واقع شده است. اولین گنبد در سال 256 هـ بر فراز مرقد آن بانو نصب گردید و در سالهای مختلف حرم آن حضرت توسعه پیدا نموده است. در حال حاضر کل فضای حرم مطهر شامل فضای مسقف و باز در مجموع 7 هکتار شامل چندین صحن و ایوان می باشد.
مرقد شریف حضرت معصومه سلام الله علیها در مرکز شهر قم واقع شده است و از طرف شمال به میدان آستانه ، از شرق به خیابان آیت الله مرعشی نجفی و از جنوب به مسجد اعظم و خیابان موزه و از طرف غرب به مدرسه فیضیه منتهی می شود.
پس از وفات حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام آن بزرگوار توسط موسی بن خزرج بن سعد اشعری قمی به خاک سپرده شد. موسی بن خزرج سایبانی از حصیر و بوریا بر قبر شریف آن بزرگوار برافراشت . محل این مقبره در قدیم به «بابلان » معروف بود. از این تاریخ به بعد شهرت و آوازه قم آغاز شد. ساختمان سازی و سازندگی این شهر رو به افزایش نهاد و تاکنون ادامه دارد.
در سال 256 هـ اولین گنبدی که بر فراز تربت پاک فاطمه معصومه سلام الله علیها بنا شد، گنبدی برجی شکل با آجر و سنگ بود که به همت حضرت زینب دختر امام جواد علیه السلام ساخته شد؛ و آن زمانی بود که آن حضرت برای زیارت عمه اش حضرت معصومه سلام الله علیها به قم آمده بود.
در سال 350 هـ به همت زید بن احمد بن بحر اصفهانی بارگاه مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها تجدیدبنا شد و دَرَ کوچک آن را با در بزرگتری تعویض کرد.
در سال 429ـ465 هـ و در زمان طغرل سلجوقی اَمیر اَبوالفضل عراقی گنبد کوچک مرقد را به گنبد بزرگی تبدیل و آن را از نو بنا کرد.
در سال 529 هـ به همت زن نیکوکاری به نام شادبیگم دختر عمادبیگ گنبدی بر قبر شریف آن حضرت بنا شد.
در سال 925 هـ مرقد شریف به همت شاه اسماعیل صفوی تجدیدبنا شد. او ایوان شمالی و زیربنای ساختمان صحن عتیق (قدیم ) را بنا نهاد.