[ویکی فقه] حَرطانی (جمع آن: حَراطین)، نامی که در افریقای شمال غربی به پاره ای عناصر جمعیتی واحه های ناحیه صحرایی داده شده است.
از نظر نژاد، احتمالاً از گذشته های بسیار دور نتیجه آمیزش مهاجمان سفیدپوست و بومیان سیاه پوست بوده اند، ولی گونه قومی حراطین با گونه قومی سیاه پوستان آشکارا متفاوت است. حراطین جنوب مراکش گاهی حالت مغولی دارند. اینها به خصوص، از نظر دیگر بومیان، نوعی کاست را تشکیل می دهند که افراد آن انسانهای آزادند، ولی با داشتن موقعیت فروتر، بین افرادِ آزاد و برده قرار می گیرند. کاستْ بودنِ حراطین بر تفاوت نژادی آن ها می چربد.حراطین یکجانشین اند و برای زمین دارانی که به آنها «وابسته» اند، به کشت و پرورش نخل مشغول اند. کوچ نشینان موریتانی آن ها را به عنوان چوپان به کار می گیرند.حراطین، در صورت امکان، با کمال میل به شهرهای شمال مهاجرت می کنند و در مقصد به عنوان باغبان ، چاه کن و حمل کننده آب کار می کنند.سلطان مراکش ، مولای اسماعیل، با بخشی از همین حراطین که از موریتانی آمده بودند، جیش عبیدالبخاری خود را (که با سوگند خوردن به صحیح بخاری ، با سلطان پیمان وفاداری بسته بودند ) تشکیل داد که در زبان عامیانه به آن بواخِر می گفتند.
← در زبان بربری
(۱) ابن خلدون، تاریخ بن خلدون.(۲) معلمةالمغرب، مطابع، سلا، ۱۴۱۰/۱۹۸۹ـ، ذیل «البخاری (عبید)» (از ثریا براده).(۳) D Jacques-Meunie , "Hierarchie sociale au Maroc presaharien", Hesperis, XIV (۱۹۵۸) , ۲۵۲.(۴) E Laoust, "Lhabitation chez les transhumants du Maroc central", ibid, XVIII (۱۹۳۴) , ۱۵۴.(۵) A Leriche, "Les Haratin (Mauritanie) ", Bulletin de liaison saharienne, no۶ (Oct ۱۹۵۱).(۶) Ph Marcais , "Note sur le mot hartani", ibid, no ۴ (Apr ۱۹۵۱).(۷) R Mauny, Tableau geog de l'Ouest africain au moyen age , Dakar ۱۹۶۱, index.(۸) M Ould Daddah, in Bulletin du groupe linguistique detudes chamito-semitiques (۲۶/۵/۱۹۶۵).
از نظر نژاد، احتمالاً از گذشته های بسیار دور نتیجه آمیزش مهاجمان سفیدپوست و بومیان سیاه پوست بوده اند، ولی گونه قومی حراطین با گونه قومی سیاه پوستان آشکارا متفاوت است. حراطین جنوب مراکش گاهی حالت مغولی دارند. اینها به خصوص، از نظر دیگر بومیان، نوعی کاست را تشکیل می دهند که افراد آن انسانهای آزادند، ولی با داشتن موقعیت فروتر، بین افرادِ آزاد و برده قرار می گیرند. کاستْ بودنِ حراطین بر تفاوت نژادی آن ها می چربد.حراطین یکجانشین اند و برای زمین دارانی که به آنها «وابسته» اند، به کشت و پرورش نخل مشغول اند. کوچ نشینان موریتانی آن ها را به عنوان چوپان به کار می گیرند.حراطین، در صورت امکان، با کمال میل به شهرهای شمال مهاجرت می کنند و در مقصد به عنوان باغبان ، چاه کن و حمل کننده آب کار می کنند.سلطان مراکش ، مولای اسماعیل، با بخشی از همین حراطین که از موریتانی آمده بودند، جیش عبیدالبخاری خود را (که با سوگند خوردن به صحیح بخاری ، با سلطان پیمان وفاداری بسته بودند ) تشکیل داد که در زبان عامیانه به آن بواخِر می گفتند.
← در زبان بربری
(۱) ابن خلدون، تاریخ بن خلدون.(۲) معلمةالمغرب، مطابع، سلا، ۱۴۱۰/۱۹۸۹ـ، ذیل «البخاری (عبید)» (از ثریا براده).(۳) D Jacques-Meunie , "Hierarchie sociale au Maroc presaharien", Hesperis, XIV (۱۹۵۸) , ۲۵۲.(۴) E Laoust, "Lhabitation chez les transhumants du Maroc central", ibid, XVIII (۱۹۳۴) , ۱۵۴.(۵) A Leriche, "Les Haratin (Mauritanie) ", Bulletin de liaison saharienne, no۶ (Oct ۱۹۵۱).(۶) Ph Marcais , "Note sur le mot hartani", ibid, no ۴ (Apr ۱۹۵۱).(۷) R Mauny, Tableau geog de l'Ouest africain au moyen age , Dakar ۱۹۶۱, index.(۸) M Ould Daddah, in Bulletin du groupe linguistique detudes chamito-semitiques (۲۶/۵/۱۹۶۵).
wikifeqh: حرطانی