حذر

[ویکی فقه] حذْر در لغت به معنی بیم و پرهیز می باشد.
و در اصطلاح بمعنی حفظ هوشیاری و رعایت جانب احتیاط در مقابل دشمنان اسلام.قرآن کریم می فرماید:«یا ایُّهَا الَّذینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ» ای کسانی که ایمان آورده اید! آمادگی خود را (در برابر دشمن) حفظ کنید.آیه دیگر که ن ماز خوف را تشریح می کند می فرماید:«... وَ لْیَأْخُذُوا حِذْرَ هُمْ وَ اسْلِحَتِکُمْ...» و باید هوشیاری خویش را حفظ و سلاحهایشان را (در حال نماز) با خود حمل کنند.
معنای حذر باتوجه به آیات مذکور
با توجه به دو آیه مذکور «حذر» به معنی مراقبت در برابر خطر و رعایت احتیاط و حفظ هوشیاری است. به این دلیل که در آیه دوّم حذر کنار سلاح آمده است. بنابراین آماده سازی همه لوازم از قبیل: کسب اطلاعات، اسلحه، تعلیمات، نقشه جنگی، تعیین فرمانده، تدارکات، مواصلات و تمام عوامل واسباب و مقدماتی که باعث پیروزی در جنگ است را فرا می گیرد.
دیدگاه مرحوم طبرسی درباره حذر
گرچه بعضی از مفسران همچون طبرسی، گفته اند: اگر حذر رابه معنی اسلحه بگیریم. با مقیاسهای کلام عرب سازگار است، امّا چنان که از کتابهای لغت و تفسیر استفاده می شود، اسلحه یکی از مصداقهای آن است.

[ویکی الکتاب] معنی حَذَر: ترسیدن و دوری جستن
معنی حَضَرَ: حاضر شد - فرا رسید (در جمله"حَتَّیٰ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ﭐلْمَوْتُ")
معنی حِذْرَکُمْ: اسلحه شما(حذر: وسیله بر حذر شدن )
معنی حِذْرَهُمْ: اسلحه آنها(حذر: وسیله بر حذر شدن )
معنی ﭐحْذَرُواْ: حذر کنید
معنی تَحْذَرُونَ: حذر می کنید-دوری می کنید
معنی ﭐحْذَرُوهُمْ: ازآنان حذر کنید-ازآنان بترسید
معنی ﭐحْذَرْهُمْ: ازآنان حذر کن-ازآنان بترس
معنی مَحْذُوراً: حذر شده - پرهیز شده ( عبارت "إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ کَانَ مَحْذُوراً" یعنی : عذاب پروردگارت شایسته پرهیز است)
معنی یُحَذِّرُکُمُ: شما را می ترساند - شما را بر حذر می دارد (حرکت گرفتن میم به دلیل تقارنش با حرف ساکن یا تشدید دار کلمه بعد است)
معنی وَیْلٌ: هلاکت - عذاب شدید -اندوه - خواری و پستی -قبح و زشتی -هر چیزی که آدمی سخت از آن حذر میکند و موجب اندوه او می شود - وای (در روایت است که "ویل" نام چاهی در جهنم است)
معنی وَیْلَنَا: وای بر ما - هلاکت برما - عذاب شدید بر ما -اندوه بر ما - خواری و پستی بر ما -قبح و زشتی بر ما (ویل :هر چیزی که آدمی سخت از آن حذر میکند و موجب اندوه او می شود )
تکرار در قرآن: ۲۱(بار)
(بر وزن فرس و علم) پرهیز. راغب آن را الحتراز از شی‏ء مخوف گفته است. منافقان بیم دارند از آنکه سوره‏ای نازل شود و به آنها از ما فی الضمیرشان خبر دهد. هر فریاد رابر علیه خود گمان می‏کنند آنها دشمن اند پس از آنها بپرهیز . با مراجعه به موارد استعمال خواهیم دید که آن به معنی ترس نیست بلکه به معنی پرهیز و احتیاط از خطر آینده است . * احتیاط و اسلحه خود را برگیرند مغلوم است که مراد از «حذر» غیر از اسلحه است یعنی هم احتیاط بدارند و هم اسلحه برگیرند. ذیل آیه می‏گویند: اگر از باران و مرض در زحمت شدند اشکال ندارد که سلاح خویش را بگذراند ولی احتیاط بدارند. * این سخن از اعلامیّه فرعون بر مردم است در قبال موسی و یاران او که گفت: اینان عدّه اندکی هستند... و ما همه در احتیاطیم و آماده‏ایم و مراقب اوضاعیم . * از عذاب خدا می‏ترسند حقّا که عذاب پروردگارت حذر کردنی است .