حدیث منسوخ

[ویکی فقه] حدیث منسوخ، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی که حکم آن توسط دلیل شرعی برداشت شده، اطلاق می شود.
حدیث منسوخ حدیثی است که حکم آن توسط حکم حدیث ناسخ برداشته شده باشد.
شناخت منسوخ
شناخت حدیث منسوخ به طرق ذیل ممکن است:۱- نص پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) مانند: «کنت نهیتکم عن زیارة القبور فزوروها»؛۲- نقل صحابی مانند: «کان آخر الامرین من رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) ترک الوضوء بمامسته النار»؛۳- تقدم تاریخ: (حدیث متاخر ناسخ حدیث متقدم است)؛۴- اجماع بر نسخ.
شرایط نسخ
شرایط نسخ حدیث به قرار زیر است.الف - منسوخ حکم شرعی باشد نه عقلی.ب - نسخ به دلیل شرعی باشد مثلاً ارتفاع حکم با مرگ مکلف نسخ به حساب نمی آید.ج - حکم مرفوع مقید به وقت معینی نباشد مانند: «ثم اتموا الصیام الی اللیل» زیرا با دخول وقت حکم منقضی می شود.د - خطاب رافع، متاخر باشد و از جهت زمان بعد از منسوخ صادر شده باشد.برخی بر این باورند که در احادیث امامیه مصداق ناسخ و منسوخ وجود نداشته و آن چه هست پایان زمان حکم و آغاز زمان حکم دیگر است.
تعبیرات مترادف
...