حدیث مقلوب

[ویکی فقه] حدیث مقلوب، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی گفته می شود که در بخشی از آن تقدیم و تاخیر و یا تبدیل واقع شود.
برای حدیث مقلوب تعاریفی ذکر شده که از آن جمله دو تعریف ذیل است:۱- حدیثی است که عبارتی از متن یا نام راوی که در سلسله سند است پس و پیش آورده شود.۲- حدیثی است که عبارتی از متن پس و پیش شده باشد یا اسماء همه راویان یا بعضی از راویان سلسله سند به شخص یا به اشخاص دیگر تبدیل شود.حدیث مقلوب از یک لحاظی به مقلوب سندی و متنی و از لحاظ دیگر به مقلوب سهوی و عمدی تقسیم می شود.برخی حدیث منقلب، متقلب، مسروق و مرکب را از اقسام حدیث مقلوب به شمار آورده اند.
اهداف تقلب حدیث
تقلب در احادیث گاهی سهوی بود و گاهی برای امتحان و اختبار محدث صورت می گرفته است مانند آزمایش اهل بغداد از بخاری و گاهی نیز برای بهتر جلوه دادن حدیث انجام می شد تا در آن حدیث رغبت شود.قلب حدیث حرام است زیرا نوعی دروغ گفتن است که موجب اسقاط عدالت راوی می شود.
تعبیرات مترادف
مترادفات این اصطلاح عبارتند از:مقلوب، خبر مقلوب، روایت مقلوب.
سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۹۹.
...

[ویکی اهل البیت] «قلب» در لغت، به معنای «وارونه و جا به جا کردن» است.
و حدیث مقلوب که یکی از دوازده قسم حدیث ضعیف می باشد؛ حدیثی است که عبارتی از متن آن پس و پیش شده باشد یا اسماء همگی یا بعضی از راویان سلسله سند به شخص یا به اشخاص دیگری تبدیل شود.
یا نام دو راوی که در سلسله سند هستند پس و پیش آورده شود.
یا راویی را که در سند حدیثی است در سند حدیثی دیگر داخل کنند. (که نوع اخیر را مرکب نیز گویند) یا بعض الفاظ متن را مقدم و مؤخر بیاورند، مانند حدیث: سبعة یظلهم الله فی عرشه... (فمنهم) رجل تصدق بصدقة فاخفاها حتی لاتعلم یمینه ما تنفق بشماله) که اصل آن (حتی لاتعلم شماله ما تنفق بیمینه) می باشد.
گاهی این عمل اشتباهاً انجام می شده و گاهی برای امتحان و اختبار محدث صورت می گرفته، مانند آزمایش اهل بغداد از بخاری. گاهی نیز این کار برای بهتر جلوه دادن حدیث می شود.
قلب متنی، در جایی است که کلمه ای از یک متن با کلمه دیگری از همان متن، جا به جا شده باشد.