حدیث محرف

[ویکی فقه] حدیث محرف، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی که شکل ظاهری آن تغییر داده شود، گفته می شود.
یکی از اقسام خبر حدیث محرف است و برای آن تعریف های گوناگونی ذکر شده که عبارتند از:۱- حدیثی است که در شکل ظاهری - هیات - آن تغییری به وجود آمده ولی حروف آن مصون از تغییر باشد مانند «جبة البُرد» و «جنة البَرد» که اگر کلمه (برد) در هر دو جمله به ضم یا فتح خوانده شود تحریف صورت خواهد گرفت.۲- حدیثی است که در سند یا متن آن کاستی یا فزونی ای حاصل شده و یا حرفی بجای حرف دیگر نهاده شود مانند تحریف ابن ابی ملیکه به ابن ابی ملائکه که ملیکه تصغیر ملکه است ولی ملائکه جمع ملک است.۳- حدیثی است که سند یا متن حدیث، برای اثبات مطلب فاسد تغییر یابد.
نسبت حدیث مصحف و محرف
برخی بین حدیث محرف و مصحف تفاوتی نگذاشته اند و کسانی که بین آن دو تفاوت گذاشته اند برخی نسبت بین آن دو را عموم و خصوص من وجه دانسته اند به این بیان که مصحف خطاً و صورتاً مناسب با اصل است ولی محرف از این جهت اعم است ولی از جهت این که مقصود، القاء مطلب فاسدی است اخص است.برخی دیگر گفته اند: اگر تغییر در نقطه کلمه باشد مصحف است و اگر تغییر در شکل و هیات کلمه باشد محرف است.و هم چنین گفته اند: اگر تغییر در لفظ باشد مصحف است و اگر تغییر در شکل و هیات باشد محرف است.بعضی گفته اند: اگر تغییر از روی جهل تغییر دهنده باشد تحریف است و اگر از روی عمد و قصد باشد موضوع است.تحریف در حدیث به زیادکردن حرف یا به نقصان آن و یا تبدیل حرفی به حرف دیگر است. بنابراین حدیث محرف به سه قسم تقسیم می شود از جهت دیگر نیز حدیث محرف به محرف متنی و محرف سندی تقسیم می شود.
تعبیرات مترادف
مترادفات این اصطلاح عبارتند از:خبر محرف، روایت محرف، محرف، اخبار محرف
سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۶۷.
...