[ویکی فقه] حجیت قول اهل الذکر (قرآن). ارجاع ناآگاهان به اهل ذکر و عالمان، برای کسب اطلاعاتی درباره انبیا و حقیقت پیامبری، حکایت می کند که قول آنان اعتبار دارد.
قرآن کریم در باب اعتبار و حجیت سخن اهل الذکر و اظهار نظر آنان چنین می فرماید: «... فسـلوا اهل الذکر ان کنتم لاتعلمون» ...اگر نمی دانید از اهل اطلاع سؤال کنید. ( ارجاع ناآگاهان به اهل ذکر و عالمان، برای کسب اطلاعاتی درباره انبیا و حقیقت پیامبری، حکایت می کند که قول آنان اعتبار دارد.)
عمومیت معنای اهل الذکر
اهل ذکر مفهوم وسیعی دارد که همه آگاهان و اهل اطلاع را در زمینه های مختلف شامل می شود، و اگر بسیاری از مفسرین اهل ذکر را در اینجا به معنی علمای اهل کتاب تفسیر کرده اند نه به این معنی است که اهل ذکر مفهوم محدودی داشته باشد بلکه در واقع از قبیل تطبیق کلی بر مصداق است زیرا سؤ ال درباره پیامبران و رسولان پیشین و اینکه آنها مردانی از جنس بشر با برنامه های تبلیغی و اجرائی بودند قاعدتا می بایست از دانشمندان اهل کتاب و علمای یهود و نصاری بشود، درست است که آنها با مشرکان در تمام جهات هم عقیده نبودند، ولی همگی در این جهت که با اسلام مخالفت داشتند، هماهنگ بودند، بنابراین علمای اهل کتاب برای بیان حال پیامبران پیشین منبع خوبی برای مشرکان محسوب می شدند. «... فسـلوا اهل الذکر ان کنتم لاتعلمون» ...اگر نمی دانید از اهل اطلاع سؤال کنید.
علمای اهل کتاب
این جمله تأیید و تحکیم جمله «و ما ارسلنا قبلک الا رجالا» است، یعنی اگر این معنا را می دانید، که هیچ، و اگر نمی دانید به اهل ذکر مراجعه کنید، و بپرسید، آیا انبیای گذشته غیر بشر بودند؟! مقصود از ذکر (در اینجا) کتابهای آسمانی است، و مراد از اهل ذکر ، علمای اهل کتابند، زیرا آنها در دشمنی با رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم دنبال مشرکین بودند، و مشرکین از آنها احترام می کردند، و چه بسا در کار خود با آنها مشورت می نمودند، و مسائلی از آنها می پرسیدند تا با آن مسائل رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم را امتحان کنند، و همان اهل کتاب بودند که علیه مسلمانان به مشرکین می گفتند: «هولاء اهدی من الذین آمنوا سبیلا» (اینان از کسانی که ایمان آورده اند راه یافته ترند) خطاب در جمله »فسئلوا...» به پیغمبر، و هر کسی است که آن را بشنود، چه عالم و چه جاهل، تا گفتار قبلی را به خوبی تأیید کند، و این قسم خطاب در کلمات خود ما آدمیان نیز شایع است.
معنای ذکر
...
قرآن کریم در باب اعتبار و حجیت سخن اهل الذکر و اظهار نظر آنان چنین می فرماید: «... فسـلوا اهل الذکر ان کنتم لاتعلمون» ...اگر نمی دانید از اهل اطلاع سؤال کنید. ( ارجاع ناآگاهان به اهل ذکر و عالمان، برای کسب اطلاعاتی درباره انبیا و حقیقت پیامبری، حکایت می کند که قول آنان اعتبار دارد.)
عمومیت معنای اهل الذکر
اهل ذکر مفهوم وسیعی دارد که همه آگاهان و اهل اطلاع را در زمینه های مختلف شامل می شود، و اگر بسیاری از مفسرین اهل ذکر را در اینجا به معنی علمای اهل کتاب تفسیر کرده اند نه به این معنی است که اهل ذکر مفهوم محدودی داشته باشد بلکه در واقع از قبیل تطبیق کلی بر مصداق است زیرا سؤ ال درباره پیامبران و رسولان پیشین و اینکه آنها مردانی از جنس بشر با برنامه های تبلیغی و اجرائی بودند قاعدتا می بایست از دانشمندان اهل کتاب و علمای یهود و نصاری بشود، درست است که آنها با مشرکان در تمام جهات هم عقیده نبودند، ولی همگی در این جهت که با اسلام مخالفت داشتند، هماهنگ بودند، بنابراین علمای اهل کتاب برای بیان حال پیامبران پیشین منبع خوبی برای مشرکان محسوب می شدند. «... فسـلوا اهل الذکر ان کنتم لاتعلمون» ...اگر نمی دانید از اهل اطلاع سؤال کنید.
علمای اهل کتاب
این جمله تأیید و تحکیم جمله «و ما ارسلنا قبلک الا رجالا» است، یعنی اگر این معنا را می دانید، که هیچ، و اگر نمی دانید به اهل ذکر مراجعه کنید، و بپرسید، آیا انبیای گذشته غیر بشر بودند؟! مقصود از ذکر (در اینجا) کتابهای آسمانی است، و مراد از اهل ذکر ، علمای اهل کتابند، زیرا آنها در دشمنی با رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم دنبال مشرکین بودند، و مشرکین از آنها احترام می کردند، و چه بسا در کار خود با آنها مشورت می نمودند، و مسائلی از آنها می پرسیدند تا با آن مسائل رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم را امتحان کنند، و همان اهل کتاب بودند که علیه مسلمانان به مشرکین می گفتند: «هولاء اهدی من الذین آمنوا سبیلا» (اینان از کسانی که ایمان آورده اند راه یافته ترند) خطاب در جمله »فسئلوا...» به پیغمبر، و هر کسی است که آن را بشنود، چه عالم و چه جاهل، تا گفتار قبلی را به خوبی تأیید کند، و این قسم خطاب در کلمات خود ما آدمیان نیز شایع است.
معنای ذکر
...
wikifeqh: حجیت_قول_اهل_الذکر_(قرآن)