حجت های الهی

[ویکی فقه] حجت به معنی دلیل و برهان است و خداوند برای انسان دو حجت قرار داده است؛ یکی حجت باطنی که همان عقل است و دیگری حجت ظاهری که انبیاء و رسل و امامان (علیهم السلام) هستند.
واژه «حج» که حجت هم برگرفته از آن است معانی گوناگون دارد معنای معروف آن قصد است. به حج خانه خدا هم که حج گفته می شود بدین مناسبت است که قصد به خانه خدا برای انجام مناسک در آن ملحوظ شده است به راه روشن «محجّه» گفته می شود چون مقصود است «حجت» هم برگرفته از همین معنی است چون حجت مورد قصد است و با آن می توان به حق مطلوب رسید.
ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج۲، ص۲۹، ماده حج.
سنت خداوند بر آن است که «اتمام حجت» کند. یعنی بصورت روشن راه را از چاه مشخص کرده و بگوید که راه سعادت کدام است؟ قاعده لطف که از قواعد مسلّم علم کلام است گویای همین مضمون است. این قاعده می گوید که لطف بر خداوند واجب است یعنی باید با ارسال رسل و انزال کتب زمینه های قرب بنده به خداوند و دوری اش را از نافرمانی فراهم سازد. یعنی توسط پیامبران ارشاد نماید و سنت حضرتش اجبار نیست. «لطف» روشنگری است و بیان صراط هدایت و به تعبیر مرحوم شعرانی «لطف بمعنای الجاء و اجبار مردم به طاعت نیست بلکه به معنای هدایت و تسهیل اسباب است که اگر خواست به اختیار خویش اطاعت کند.»
شعرانی، ابوالحسن، اثبات نبوت، ص۹۶.
آنان حجت خداوند بر دنیای مردم اند، یعنی سعادت دنیای مردم در گرو اطاعت از معصومین (علیه السّلام) است. آنان مفسر قرآن هستند که هدایت گر به سوی بهترین زندگی هاست؛ «انّ هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم»
اسراء/سوره۱۷، آیه۹.
...