مناسک

روزه مشترک ادیان توحیدی است مسیح 40 روز مانده به عید پاک روزه می گیرند و گوشت نمی خورند یهود مثل مسلمانان از قبل روشنایی روز تا تاریکی شب روزه می گیرند و پسران از 13 سالگی و دختران از 12 سالگی واجب شان است.
آن چه ذکر شد در باب نماز و روزه ادیان توحیدی و نسک شان بود که بی تردید در زکات و قربانی هم نسک خاص خود را دارند.
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبْ عَلَیْنَا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ آیه دعای حضرت ابراهیم است که از خدا می خواهد مناسک هر یک از ادیان توحیدی را بر او بیان کند.
لِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَکًا هُمْ نَاسِکُوهُ فَلَا یُنَازِعُنَّکَ فِی الْأَمْرِ وَادْعُ إِلَى رَبِّکَ إِنَّکَ لَعَلَى هُدًى مُسْتَقِیمٍ آیه تصریح می کند که ای پیامبر اگر کسی از ادیان توحیدی مسیح و یهود نزد تو آمد و بر روش عبادی اسلام ایراد گرفت با او بحث نکن و او را به راه خدا فقط دعوت کن نه به سمت مناسک اسلام. در ادامه ایه می فرماید: وَإِنْ جَادَلُوکَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ اگر مجادله کردند بگو من نمی دانم خداوند می داند مناسک ما صحیح است یا مناسک شما.
اللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِیمَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ که خداوند درباره آن رد قیامت حکم خواهد کرد که کدام درست بود.
فَفِدْیَةٌ مِنْ صِیَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُکٍ مراد از نسک در این ایه روش عبادی اسلام است . قُلْ إِنَّ صَلَاتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ یعنی بگو نماز من و دیگر عبادت های من که نسک من در اسلام است و زندگی و مرگ من در دست خداوند عالمیان است.
وَلِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَکًا لِیَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَى مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَةِ الْأَنْعَامِ فَإِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ آیه تصریح می کند روش قربانی در ادیان توحیدی با هم متفاوت است که هر دین نسک خود را دارد.
فَإِذَا قَضَیْتُمْ مَنَاسِکَکُمْ فَاذْکُرُوا اللَّهَ آیه اشاره به مناسک حج دارد . حج را حج ابراهیمی گویند یعنی هر چند مسیحیان و یهودیان حج نمی روند ولی چنان چه ذکرخواهد شد پیامبران شان به حج و زیارت خانه خدا می رفتند و به نسک خود حج ابراهیمی را به جای می آوردند. از امام صادق ( ع ) نقل شده که فرمود: حضرت عیسی ( ع ) وقتی که برای زیارت خانه خدا به سوی مکه می رفت, به محلی به نام روحاء رسید. در این محل که نزدیک مدینه و آبادی کوچکی است, احرام بست و چنین تلبیه گفت: �لبیک, عبدک و ابن امتک لبیک� معنای این تلبیه آن است: خدایا! در خدمت تو هستم, من بنده تو هستم و فرزند بانوی انتخاب شده تو هستم.
در روایات دیگری از پیامبر آمده است که آن حضرت فرمود: قسم به آنکه جانم به دست اوست, عیسی بن مریم در همین روحاء تهلیل می گفت. بر اساس این روایات, حضرت موسی و حضرت عیسی برای زیارت خانه خدا به مکه آمده اند. البته برنامه آنان، خاص خود آنان بود.
در قرآن یکی از مواردی که آداب و نسک آن به تفصیل شرح شده است آداب زیارت خانه خداست برای همین مناسک حج می گویند یعنی تمام نسک های حج قبل از خود که پیامبران و برخی پیروان آنان می رفتند ملغی و مناسک حج آن است که در قرآن ذکر شده است.