حبله رود

حَبله رود رودی به طول ۲۴۰ کیلومتر در حوضه آبریز کویر مرکزی است که از ارتفاع حدود ۲۸۰۰ متری دامنه رشته کوه های البرز و شاه محمد قله و هما در شمال شرقی فیروزکوه، از رشته کوه های البرز سرچشمه می گیرد و به نام رود گورسفید با مسیر عمومی شمالی ـ جنوبی، از دامنه شمالی کوه مارآب عبور می کند سپس به سمت غرب تغییر مسیر داده و نخست با رودخانه ساواشی مخلوط می شود و فیروزکوه نام می گیرد. حبله رود تنها رودی است که کشت و زرع گرمسار را آبیاری می کند. حبله رود زیستگاه زردک قلمی است. [ ۱]
چندین ریزابه به نام های گورسفید، ساواشی، نمرود، آب درهٔ درده، دلی چای، شاه بلاغی، آب کبوتردره، آب دره شور به حبله رود می ریزند. حبله رود خود ریزابهٔ رودخانهٔ گلو است؛ و گستردگی حوضه آبریز آن ۳۲۰۰ کیلومتر مربع است. [ ۲]
سرچشمه این رود از کوه های شمالی فیروزکوه است و شاخه اصلی آن از کوه های سرا و واشی سرچشمه گرفته و پس از گذشتن از تنگه واشی و عبور از چمن فیروزکوه به دو رود دیگر می پیوندد و این دو رود عبارتند از رود گورسفید وسرانزا که از چمن گورسفید و روستای سرانزا در شمال فیروزکوه جریان می یابد و رود دیگر از چمن شورستان و کنگرخانی گذشته و پس از اتصال به دو شاخه یادشده به سوی باختر جریان می یابند.
این رود پس از پیوستن به سد نمرود در حوالی دهستان حبلرود ( هبلرود ) ، با نام «حبله رود» خوانده شده و در ۴۶ کیلومتری جنوب شرقی گرمسار ( استان سمنان ) به رود گلو می پیوندد. قسمت علیای حبله رود از سرچشمه تا محل تلاقی آن با ساواشی، گورسفید نام دارد و حدود ۳۶ کیلومتر است.
حبله رود هم سو با خط آهن فیروزکوه–گرمسار به سوی جنوب غربی می رود. آب درهٔ درده در جنوب روستای فرح آباد به حبله رود می پیوندد؛ و از روستاهای انزها، آتشان، مزداران، ده گردان، دریابک، گاودره، درحصار، گچه و موین می گذرد. سپس رودخانه های دلی چای شاه بلاغی به آن می پیوندد؛ و به سوی جنوب سرازیر می شود. حبله رود پس از گذر از روستای دمی آقا با آب کبوتردره و دره شور درمی آمیزد؛ و به استان سمنان می رسد. این رود پس از گذر از ایستگاه های عروس پران و بن کوه به روستای سراب رود می رسد؛ و به دشت گرمسار سرازیر می شود. حبله رود در دشت گرمسار ( دشت خوار ) با شاخابه های فراوانی زمین های کشاورزی را آبیاری می کند؛ مابقی آب حبله رود پس از گذشتن از روستای علی آباد باقری به سوی جنوب شرقی تغییر مسیر داده و در ۴۶ کیلومتری جنوب شرقی گرمسار در ارتفاع ۷۴۵ متری با پیوستن به رود گلو ( یا ایوانکی ) که یکی از شاخه های رودخانه ورگی است و پس از تلاقی با چند رود وارد حاشیه کویر می شود و در ریگزارهای شمال غربی دریاچه نمک ( کویر گرمسار ) فرومی رود. [ ۲]