حال اسناد

[ویکی فقه] محدوده زمانی اسناد مشتق به ذات را حال اسناد می گویند.
در بحث مشتق از سه " حال " گفت وگو می شود:۱ حال اسناد یا حال نسبت؛۲ حال تلبس؛۳ حال نطق.
مراد از حال اسناد
مراد از حال اسناد یا نسبت، زمان مورد نظر متکلم در نسبت دادن مشتق به ذات است. حال اسناد می تواند گذشته، حال و یا آینده باشد، اما غالباً حال اسناد همان حال نطق و تکلّم است؛ برای مثال، در جملات " زید ضاربٌ "، " زید ضاربٌ امس " و " زیدٌ ضاربٌ الآن " حال اسناد، به ترتیب، زمان حال، گذشته و حال می باشد. در مشتقات، بحث به لحاظ حال اسناد و نسبت است، نه حال تلبس ( حال اتصاف ذات به مبدأ ).
حقیقت یا مجاز بودن اسناد
در این که آیا اسناد مبدأ به ذات در زمان حال به سبب اتصاف ذات به مبدأ در گذشته، حقیقت است یا مجاز، میان اصولی ها اختلاف است.