حارث بن مسکین

[ویکی فقه] حارث بن مسکین، کنیه اش ابوعمرو، محدّث، قاضی و فقیه مالکی قرن دوم و سوم بود.
وی در ۱۵۴ در مصر متولد شد. از موالی زَبّان بن عبدالعزیز بن مروان بود و از این رو او را اموی خوانده اند. در بزرگسالی به طلب علم روی آورد. از سفیان بن عُیینه هلالی، عبدالرحمان بن قاسم عتقی، عبداللّه بن وهْب فهری و اشهب بن عبدالعزیز قیسی حدیث شنید و فقه آموخت. وی مالک بن انس را در حج دید ولی از او سماع نکرد. لیث بن سعد را نیز ملاقات کرد و از او فقط یک مسئله فقهی پرسید.

تعدادی از کسانی که حارث بن مسکین را توثیق کردند
بسیاری او را توثیق کرده اند، از جمله احمد بن حنبل، یحیی بن مَعین، نَسائی، و ابن وضاح.
حارث از بزرگان فقهای مالکی بود و او را از اصبغ بن فرج، که داناترینِ مردم به آرای مالک بود، و نیز عبداللّه بن صالح جُهَنی (کاتب لیث بن سعد) برتر دانسته اند. او را به زهد، ورع، راست گویی و سیرت نیکو ستوده اند.

اقوال درباره تبعید حارث بن مسکین به بغداد
حارث بن مسکین در ۲۱۷، در ماجرای محنت، به دستور مأمون به بغداد تبعید و در آن جا زندانی شد. درباره سبب این امر دو قول آمده است: نخست این که حارث معتقد به خلق قرآن نبود، دیگر آن که در جلسه دادخواهی دو کارگزار مأمون در مصر، شهادت حارث برضد آن دو، خشم مأمون را برانگیخت. حارث شانزده سال در عراق بود و در اواخر ایام خلافت واثق، به سبب کهولت و با شفاعت احمد بن ابی دؤاد، آزاد شد و در ۲۳۲ به مصر بازگشت که نوشته متوکل او و دیگر زندانیان را آزاد کرد.

اسامی تعدادی از شاگردان حارث بن مسکین
...