حاج شیخ مهدى حائرى تهرانى

[ویکی اهل البیت] خانواده حائری تهرانی در سال 1304 ش (1344 ق) مصادف با ولادت امام صادق علیه السلام در کربلا، صاحب فرزندی شدند و او را مهدی نام نهادند. این کودک تحت تربیت پدرش بود و نزد او مقدمات علوم را فراگرفت. سال های بعد در قم و تهران، تحصیلات خود را ادامه داد، تا این که در سن 15 سالگی، پدر را از دست داد؛ ولی این غم سنگین، در عزم و اراده او برای ادامه تحصیل علوم اسلامی خللی وارد نیاورد.
در تهران از محضر اساتیدی همچون: آیت الله محمدحسین زاهد، آیت الله سید صدرالدین جزایری، آیت الله میرزا محمدباقر آشتیانی و آیت الله میرزا مهدی آشتیانی استفاده کرد. ضمناً وی در طول این سال ها، با ورود به دانشکده الهیات و معارف اسلامی، موفق به اخذ لیسانس شد و بعدها در همین رشته دکترا گرفت.(4)
پدر مرحوم حائری، آیت الله شیخ عباس حائری تهرانی است. او در سال 1298 ق، در تهران به دنیا آمد. پدر شیخ عباس که از مردانِ خیراندیش و علاقه مند به روحانیت بود، او را تشویق کرد تا وارد سلک حوزویان شود.
وی دروس مقدمات علوم اسلامی را در مدرسه مروی تهران آموخت. بعدها برای ادامه تحصیل به نجف اشرف رفت و از محضر حضرات آیات: میرزا محمدتقی شیرازی، سید اسماعیل صدر، سید محمد فیروزآبادی، سید حسن صدر و آقا ضیاء عراقی استفاده کرد و از همه این بزرگان، اجازه اجتهاد دریافت داشت.(2) وی سپس به قم رفت و مورد توجه و احترام آیت الله عبدالکریم حائری بود و در تأسیس حوزه قم با مرحوم حاج شیخ عبدالکریم همکاری کرد.
ایشان پس از چندی به تقاضای عده ای از بازاریان و متدینان تهران و با اجازه آیت الله حائری یزدی به تهران رفت و در مقابل «امامزاده زید» بازار تهران در مسجدی که به نام ایشان احداث شده بود، مشغول تدریس، تبلیغ و اقامه نماز جماعت شد. در تهران به طور منظم برای طبقات مختلف مردم جلساتی تشکیل می داد و در تقویت مبانی اعتقادی و مذهبی مردم، بخصوص جوانان، به جد می کوشید؛ حتی در دوران خفقان رضاخان - که مانع تشکیل مجالس حضرت سیدالشهداء علیه السلام می شدند. - او در سحرهای محرم، جلسات روضه برقرار می کرد.
آن بزرگوار در ذی القعده 1360 ق (برابر با شهریور 1320 ش)، در اوج اختناق دوران پهلوی به رحمت ایزدی پیوست و علی رغم ممنوعیت هرگونه اجتماع، بازار تهران تعطیل شد و پیکر پاکش از منزل تا حرم حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام، باشکوه خاصی تشییع و در آن حرم ملکوتی به امانت سپرده شد. بعدها طبق وصیت ایشان به کربلا منتقل گردید و در جوار مرقد حضرت سیدالشهداء علیه السلام کنار درب قاضی الحاجات، در مقبره خصوصی دفن گردید.(3)
از وی آثاری همچون: «الجواب الصائب عن شبهة ایمان ابی طالب»، «موائد الکریم لزوار عبدالعظیم»، «شرح زیارت عاشورا»، «شرح زیارت جامعه کبیره»، «اسرار الصلاة» و... به جای مانده است.(5)
حاج آقا مهدی حائری در سال 1327 ش، برای طی مدارج علمی و استفاده از محضر علمای حوزه علمیه قم، عازم این شهر مقدس شد و از درس این بزرگان بهره برد: