حاج شیخ عبدالنبى اراکى

[ویکی اهل البیت] حاج شیخ عبدالنبی اراکی به سال 1307، در شب مبعث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در شهر اراک و در خانواده ای مذهبی دیده به جهان گشود. خواندن و نوشتن را در مکتب شخصی به نام سید احمد و نیز نورعلی بگ می آموزد. پس از آن، ادبیات را نزد میرزا محمود، از بستگان پدری خود و نزد مرحوم میرزا هاشم و میرزا رضی و میرزا اسماعیل و... فرامی گیرد. وی سپس به شهر همدان هجرت می کند و به مدت دو سال، در مدرسه مرحوم آخوند در این شهر - واقع در سر گذر - به تحصیل خود ادامه می دهد. آن گاه به زادگاه خود اراک بازمی گردد و حدود چهار سال در درس اساتید مشهور شهر خود شرکت می کند.
در بیست سالگی، دروس سطح را به اتمام می رساند و درس خارج را آغاز می نماید. حدود دو سال در مجلس درس بزرگانی چون: آقا نورالدین عراقی، میرزا محمد علیخان و میرزا ابوالحسن زانوی ادب می زند و در این مدت کوتاه، بهره وافر از محضر آنان می برد. سال 1327، جهت تکمیل اندوخته ها و طی مدارج علمی بالاتر، رهسپار نجف اشرف می گردد و در حوزه نجف، گذشته از این که علوم ریاضی و هیئت و نجوم را نزد شیخ شمس الدین بخارایی می آموزد، در درس مراجع و علمای بزرگ حوزه هم شرکت می جوید.
آیت الله اراکی در خصوص اساتید خود می نویسد: «حقیر از اول تحصیلم که کتاب به دست گرفتم تا موقعی که فارغ شدم، بیست و هشت استاد دیدم و بیست و هشت شیخ دارم. رحمة الله علیهم اجمعین».
آیت الله اراکی سه سال پس از جنگ جهانی، به جهت فوت پدر به ایران بازگشت و در زادگاه خود پنج ماه توقف کرد و به اقامه نماز جماعت، قضاوت و تدریس پرداخت. سپس مجدداً به نجف بازگشت و در مجموع، چهل و پنج سال در آن جا اقامت گزید. در این مدت وی علاوه بر بهره جستن از درس اساتید قبلی خود، به تدریس خارج فقه و اصول هم پرداخت و شاگردان بسیاری را تحت تربیت و تعلیم قرار داد.
در این زمینه خود ایشان می نویسد: «مدت چهل و پنج سال در مجموع دو سفر در نجف بودم و بحمدالله گوی سبقت در تدریس خارج را در آن جا ربودم و بر معاصرین تقدم جستم... و در نجف در عصر اساتید، معضلات فقه آل محمد صلی الله علیه و آله به دست حقیر حل شد؛ چنانچه «رساله اعلام العامة فی صحة الحج مع ابناء العامة» و «رساله ایقاظ البشر فی اجزاء اضطراری المشعر» و «رساله ارشاد الامة فی عدم اجزاء صلاة الجمعة» تماماً طبع نجف شواهد دعوایم بوده که اساتید و معاصرین عموماً به فتوای حقیر رجوع نمودند».
آیت الله شیخ عبدالنبی اراکی در سال 1340، به قصد زیارت حضرت ثامن الائمه علیهم السلام به ایران بازگشت و به اتفاق مرحوم حائری رهسپار مشهد گردید. به هنگام مراجعت، مرحوم آیت الله حائری، مؤسس حوزه علمیه، از ایشان برای اقامت در قم دعوت می کنند؛ ولی ایشان بنا به دعوت متولی مدرسه سپهدار، راهی زادگاه خود می گردد و در آن جا به مدت یک سال به تدریس مشغول می شود. و در رأس علمای اراک قرار می گیرد.
آیت الله اراکی به سال 1346 بنا به دعوت مرحوم آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی جهت تدریس در حوزه نجف، به عتبات هجرت می کند و در مسجد هندی به تدریس می پردازد. این امر همچنان ادامه می یابد تا در سال 1366 که فرزند ایشان (آقا نورالدین) مریض می شود و طبق دستور اطبای نجف، به ایران بازمی گردد؛ اما این بار در قم رحل اقامت می فکند و در مسجد عشقعلی به اقامه جماعت و تدریس اشتغال می ورزد و پس از آن در مسجدِ واقع در خیابان اعتضادالدوله، امامت و تدریس می نماید.
وی علاوه بر آگاهی به فقه و اصول و کلام، در علوم غریبه و تعبیر خواب نیز مهارت داشت.