جیوان موکتا

جیوان موکتا ( انگلیسی: jivanmukta ) ، نجات هنگام حیات، رستگاری، هر آنکه از قید شهوات و خواهش ها وارهد و به کلیه علایق و قیود امکانی پشت پا زند، و مطلق گردد به عالم اطلاق رسد که آن را موکتا ( مکت ) «mukta»، نجات گویند. در آن حالت به واقعیت اعلی آشنا شود زیرا روح مقام خود را شناخته است. [ ۱]
اگر رستگاری در ایام حیات دست دهد، آن را آزادی در ایام حیات «جیوان موکتا» ( جیون مکت ) گویند. حصول این حالت بعد از مرگ نیز میسر است و در این صورت آن را آزادی بدون جسم ( بدیهه مکت Videha - mukti ) نامند.
مفهوم آزادی و زنده آزادی ( jivan mukta ) از مبحث رنج جهانی انتزاع می گردد. آدمی که در این حیات خاکی بقای سرمدی یافته است و در حد بین مرگ و حیات و در تناقض هستی و نیستی یک چند باز بر حسب اقتضای وجود زیست می کند، بسان فرزانه حکیمی است که در محور دایرهٔ هستی قرار ابدی یافته است. [ ۲]
جان های ( souls ) جیوان موکتاها ( jivanmuktas ) ، یوگی ها و سالکان طریق معنوی با حوزهٔ دوم آگاهی با هم درآمیخته اند که فردیت آ نها، با روان های آگاه جدا شده، میل به کلیت ( universaliy ) دارد. [ ۳]