[ویکی فقه] بنابر دیدگاه فقها و دانش مندان حقوق اسلامی، تنجیز از شرایط عمومی عقد و ایقاع است و گویا اصل مسأله را، فی الجمله، همه فقها پذیرفته اند. در نتیجه، تعلیق در عقد و ایقاع، موجب بطلان آن خواهد شد و اگر مطلق تعلیق، عقد را باطل نکند دست کم در برخی از صور و فی الجمله تعلیق، عقد و ایقاع را باطل می کند.فقها، عقد و ایقاع معلّق را باطل دانسته اند و بر چنین عقود و ایقاعاتی، آثار حقوقی عقد و ایقاع صحیح را بار نمی کنند.
لکن برخی از عقود و ایقاعات را از این قاعده کلی (بطلان عقد و ایقاع معلّق) خارج کرده اند و آن ها را صحیح دانسته اند. افزون بر آن، برخی از فقها، حتی در عقود و ایقاعاتی که معتقدند: تعلیق موجب بطلان است، برخی از اقسام آن را جایز دانسته اند و گفته اند: اگر معلّق علیه، معلوم الحصول حالی و یا استقبالی باشد، تعلیق، مبطل عقد نیست، مانند آن که فروشنده دانا به جمعه بودن امروز، بگوید: (کتابم را فروختم، اگر امروز جمعه باشد.)
← عقود جایز و اذنی
(۱) قرآن کریم.(۲) لغت نامه، دهخدا.(۳) لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور.(۴) تاج اللغة وصحاح العربیه، اسماعیل بن حماد جوهری.(۵) مجمع البحرین، شیخ فجرالدین طریحی.(۶) اساس البلاغة، ابوالقاسم زمخشری.(۷) المنجد فی اللغة، لویس معلوف.(۸) شرایع الاسلام، محقق حلّی.(۹) تذکرة الفقهاء، علامه حلّی.(۱۰) شهید ثانی، شرح لمعه.(۱۱) کشف اللثام، محمد فاضل هندی.(۱۲) مسالک الافهام، شهید ثانی (چاپ جدید).(۱۳) الجامع للشرایع، ابوسعید حلّی.(۱۴) کفایة الاصول، محمد کاظم محقق خراسانی.(۱۵) المنطق، محمدرضا شیخ مظفر.(۱۶) الفصول فی الاصول، شیخ محمدحسین بن عبدالرحیم.(۱۷) اجود التقریرات، ابوالقاسم خوئی.(۱۸) الاصول العامه، محمدتقی حکیم.(۱۹) اصطلاحات الاصول، میرزا علی مشکینی.(۲۰) مجموعه قوانین حقوق مدنی.(۲۱) حقوق مدنی (قواعد عمومی) دکتر کاتوزیان.(۲۲) جامع المقاصد، شیخ علی محقق کرکی.(۲۳) نضد القواعد الفقهیه، عبدالله فاضل مقداد.(۲۴) مستمسک عروة الوثقی، محسن حکیم.(۲۵) القواعد والفوائد، محمد بن مکی شهید اوّل.(۲۶) مصباح الفقاهة، ابوالقاسم خوئی.(۲۷) مبانی العروة الوثقی، ابوالقاسم خوئی.(۲۸) حاشیة المکاسب، محمدحسین محقق کمپانی.(۲۹) حاشیة المکاسب، محمدکاظم محقق یزدی.(۳۰) حاشیة المکاسب، علی محقق ایروانی.(۳۱) منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، محمدحسین نائینی.(۳۲) العناوین الفقهیه، میر عبدالفتاح مراغی.(۳۳) البیع، روح الله خمینی.(۳۴) حقوق مدنی، دکتر سید حسن امامی.(۳۵) جواهر الکلام، محمدحسن نجفی.(۳۶) المکاسب، مرتضی انصاری.(۳۷) مقالات حقوقی، دکتر ابوالقاسم گرجی.(۳۸) العروة الوثقی، محمدکاظم یزدی.(۳۹) الحدائق الناضرة، یوسف بحرانی.(۴۰) ایضاح الفوائد، محمد فخرالمحققین.(۴۱) علم اصول الفقه، محمدجواد مغنیه.(۴۲) شرح تبصرة المتعلمین، ضیاءالدین عراقی.(۴۳) الفقه علی المذاهب الخمسة، محمدجواد مغنیه.(۴۴) المبسوط، ابوجعفر طوسی.(۴۵) الخلاف، ابوجعفر طوسی.(۴۶) الجامع الشرایع، یحیی بن سعید حلی.(۴۷) تحریر الاحکام، حسن بن یوسف حلی.(۴۸) مختلف الشیعه، حسن بن یوسف حلی.(۴۹) ارشاد الاذهان، حسن بن یوسف حلی.(۵۰) شرایع الاسلام، جعفر بن حسن حلّی.(۵۱) اللمعة الدمشقیة، جمال الدین شهید اوّل.(۵۲) الدروس، جمال الدین شهید اول.(۵۳) جامع المقاصد، محقق کرکی.(۵۴) کشف الرموز، حسن فاضل آبی.(۵۵) الانتصار، سید مرتضی علم الهدی.(۵۶) الکافی، ابوالصلاح حلبی.(۵۷) ایضاح الفوائد، محمد فخر المحققین.(۵۸) کفایة الاحکام، محمدباقر سبزواری.(۵۹) الحدائق الناضرة، یوسف بحرانی.(۶۰) ریاض المسائل، سید علی طباطبائی.(۶۱) مفاتیح الشرایع، محمدمحسن فیض کاشانی.(۶۲) کنز العرفان، جمال الدین فاضل مقداد.(۶۳) بحوث فی الفقه، محمدحسین کمپانی.(۶۴) جامع المدارک، احمد خوانساری.(۶۵) المغنی، عبدالله ابن قدامه.(۶۶) بدایع الصنایع، ابوبکر کاشانی.(۶۷) فتح العزیز فی شرح الوجیز، عبدالکریم رافعی.(۶۸) نیل الاوطار، محمد شوکانی.(۶۹) المجموع فی شرح المهذب، محیی الدین نووی.(۷۰) شرح الازهار، احمد مرتضی.(۷۱) الفقه علی المذاهب الاربعه، عبدالرحمن الجزایری.(۷۲) مجموعه کامل قانون مدنی.(۷۳) حقوق مدنی، اعمال حقوقی دوره مقدماتی، ناصر کاتوزیان.(۷۴) فقه الرضا، علی بن بابویه.(۷۵) المقنع، محمد صدوق.(۷۶) الهدایه.(۷۷) المراسم العلویه، حمزه سلار.(۷۸) المهذب، عبدالعزیز ابن براج.(۷۹) جواهر الفقه، قاضی ابن براج.(۸۰) الوسیله، ابن حمزه طوسی.(۸۱) السرائر، محمد ابن ادریس.(۸۲) مختصر النافع، ابوالقاسم حلی.(۸۳) قواعد الاحکام، حسن بن یوسف حلی.(۸۴) تبصرة المتعلمین، علامه حلّی.(۸۵) اللمعة الدمشقیه، شهید اول.(۸۶) شرح اللمعة الدمشقیة، شهید ثانی.(۸۷) مجمع الفائدة والبرهان، احمد اردبیلی.(۸۸) بدایة المجتهد، محمد ابن رشد.(۸۹) مغنی المحتاج، محمد شربینی.(۹۰) المدونة الکبری، ابوسعید سحنون.(۹۱) نهایة المرام، سید محمد عاملی.(۹۲) شرایع الاسلام، نجم الدین حلی.(۹۳) وسائل الشیعه، محمد حر عاملی.(۹۴) الکافی، محمد بن یعقوب کلینی.(۹۵) المستدرک، ابوبکر حاکم نیشابوری.(۹۶) دعائم الاسلام، ابوحنیفه قاضی نعمان.(۹۷) مستدرک الوسائل، حسین نوری.(۹۸) شرایع الاسلام، ابوالقاسم حلی.(۹۹) الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، شهید ثانی.(۱۰۰) المبسوط، شمس الدین سرخسی.(۱۰۱) المبسوط، ابوجعفر طوسی.(۱۰۲) معالم الدین، ابن شهید ثانی شیخ حسن.(۱۰۳) نضد القواعد الفقهیه، جمال الدین فاضل مقداد.(۱۰۴) صحاح العربیه، اسماعیل بن حماد جوهری.(۱۰۴) مجمع البحرین، شیخ فجرالدین طریحی.
لکن برخی از عقود و ایقاعات را از این قاعده کلی (بطلان عقد و ایقاع معلّق) خارج کرده اند و آن ها را صحیح دانسته اند. افزون بر آن، برخی از فقها، حتی در عقود و ایقاعاتی که معتقدند: تعلیق موجب بطلان است، برخی از اقسام آن را جایز دانسته اند و گفته اند: اگر معلّق علیه، معلوم الحصول حالی و یا استقبالی باشد، تعلیق، مبطل عقد نیست، مانند آن که فروشنده دانا به جمعه بودن امروز، بگوید: (کتابم را فروختم، اگر امروز جمعه باشد.)
← عقود جایز و اذنی
(۱) قرآن کریم.(۲) لغت نامه، دهخدا.(۳) لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور.(۴) تاج اللغة وصحاح العربیه، اسماعیل بن حماد جوهری.(۵) مجمع البحرین، شیخ فجرالدین طریحی.(۶) اساس البلاغة، ابوالقاسم زمخشری.(۷) المنجد فی اللغة، لویس معلوف.(۸) شرایع الاسلام، محقق حلّی.(۹) تذکرة الفقهاء، علامه حلّی.(۱۰) شهید ثانی، شرح لمعه.(۱۱) کشف اللثام، محمد فاضل هندی.(۱۲) مسالک الافهام، شهید ثانی (چاپ جدید).(۱۳) الجامع للشرایع، ابوسعید حلّی.(۱۴) کفایة الاصول، محمد کاظم محقق خراسانی.(۱۵) المنطق، محمدرضا شیخ مظفر.(۱۶) الفصول فی الاصول، شیخ محمدحسین بن عبدالرحیم.(۱۷) اجود التقریرات، ابوالقاسم خوئی.(۱۸) الاصول العامه، محمدتقی حکیم.(۱۹) اصطلاحات الاصول، میرزا علی مشکینی.(۲۰) مجموعه قوانین حقوق مدنی.(۲۱) حقوق مدنی (قواعد عمومی) دکتر کاتوزیان.(۲۲) جامع المقاصد، شیخ علی محقق کرکی.(۲۳) نضد القواعد الفقهیه، عبدالله فاضل مقداد.(۲۴) مستمسک عروة الوثقی، محسن حکیم.(۲۵) القواعد والفوائد، محمد بن مکی شهید اوّل.(۲۶) مصباح الفقاهة، ابوالقاسم خوئی.(۲۷) مبانی العروة الوثقی، ابوالقاسم خوئی.(۲۸) حاشیة المکاسب، محمدحسین محقق کمپانی.(۲۹) حاشیة المکاسب، محمدکاظم محقق یزدی.(۳۰) حاشیة المکاسب، علی محقق ایروانی.(۳۱) منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، محمدحسین نائینی.(۳۲) العناوین الفقهیه، میر عبدالفتاح مراغی.(۳۳) البیع، روح الله خمینی.(۳۴) حقوق مدنی، دکتر سید حسن امامی.(۳۵) جواهر الکلام، محمدحسن نجفی.(۳۶) المکاسب، مرتضی انصاری.(۳۷) مقالات حقوقی، دکتر ابوالقاسم گرجی.(۳۸) العروة الوثقی، محمدکاظم یزدی.(۳۹) الحدائق الناضرة، یوسف بحرانی.(۴۰) ایضاح الفوائد، محمد فخرالمحققین.(۴۱) علم اصول الفقه، محمدجواد مغنیه.(۴۲) شرح تبصرة المتعلمین، ضیاءالدین عراقی.(۴۳) الفقه علی المذاهب الخمسة، محمدجواد مغنیه.(۴۴) المبسوط، ابوجعفر طوسی.(۴۵) الخلاف، ابوجعفر طوسی.(۴۶) الجامع الشرایع، یحیی بن سعید حلی.(۴۷) تحریر الاحکام، حسن بن یوسف حلی.(۴۸) مختلف الشیعه، حسن بن یوسف حلی.(۴۹) ارشاد الاذهان، حسن بن یوسف حلی.(۵۰) شرایع الاسلام، جعفر بن حسن حلّی.(۵۱) اللمعة الدمشقیة، جمال الدین شهید اوّل.(۵۲) الدروس، جمال الدین شهید اول.(۵۳) جامع المقاصد، محقق کرکی.(۵۴) کشف الرموز، حسن فاضل آبی.(۵۵) الانتصار، سید مرتضی علم الهدی.(۵۶) الکافی، ابوالصلاح حلبی.(۵۷) ایضاح الفوائد، محمد فخر المحققین.(۵۸) کفایة الاحکام، محمدباقر سبزواری.(۵۹) الحدائق الناضرة، یوسف بحرانی.(۶۰) ریاض المسائل، سید علی طباطبائی.(۶۱) مفاتیح الشرایع، محمدمحسن فیض کاشانی.(۶۲) کنز العرفان، جمال الدین فاضل مقداد.(۶۳) بحوث فی الفقه، محمدحسین کمپانی.(۶۴) جامع المدارک، احمد خوانساری.(۶۵) المغنی، عبدالله ابن قدامه.(۶۶) بدایع الصنایع، ابوبکر کاشانی.(۶۷) فتح العزیز فی شرح الوجیز، عبدالکریم رافعی.(۶۸) نیل الاوطار، محمد شوکانی.(۶۹) المجموع فی شرح المهذب، محیی الدین نووی.(۷۰) شرح الازهار، احمد مرتضی.(۷۱) الفقه علی المذاهب الاربعه، عبدالرحمن الجزایری.(۷۲) مجموعه کامل قانون مدنی.(۷۳) حقوق مدنی، اعمال حقوقی دوره مقدماتی، ناصر کاتوزیان.(۷۴) فقه الرضا، علی بن بابویه.(۷۵) المقنع، محمد صدوق.(۷۶) الهدایه.(۷۷) المراسم العلویه، حمزه سلار.(۷۸) المهذب، عبدالعزیز ابن براج.(۷۹) جواهر الفقه، قاضی ابن براج.(۸۰) الوسیله، ابن حمزه طوسی.(۸۱) السرائر، محمد ابن ادریس.(۸۲) مختصر النافع، ابوالقاسم حلی.(۸۳) قواعد الاحکام، حسن بن یوسف حلی.(۸۴) تبصرة المتعلمین، علامه حلّی.(۸۵) اللمعة الدمشقیه، شهید اول.(۸۶) شرح اللمعة الدمشقیة، شهید ثانی.(۸۷) مجمع الفائدة والبرهان، احمد اردبیلی.(۸۸) بدایة المجتهد، محمد ابن رشد.(۸۹) مغنی المحتاج، محمد شربینی.(۹۰) المدونة الکبری، ابوسعید سحنون.(۹۱) نهایة المرام، سید محمد عاملی.(۹۲) شرایع الاسلام، نجم الدین حلی.(۹۳) وسائل الشیعه، محمد حر عاملی.(۹۴) الکافی، محمد بن یعقوب کلینی.(۹۵) المستدرک، ابوبکر حاکم نیشابوری.(۹۶) دعائم الاسلام، ابوحنیفه قاضی نعمان.(۹۷) مستدرک الوسائل، حسین نوری.(۹۸) شرایع الاسلام، ابوالقاسم حلی.(۹۹) الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، شهید ثانی.(۱۰۰) المبسوط، شمس الدین سرخسی.(۱۰۱) المبسوط، ابوجعفر طوسی.(۱۰۲) معالم الدین، ابن شهید ثانی شیخ حسن.(۱۰۳) نضد القواعد الفقهیه، جمال الدین فاضل مقداد.(۱۰۴) صحاح العربیه، اسماعیل بن حماد جوهری.(۱۰۴) مجمع البحرین، شیخ فجرالدین طریحی.
wikifeqh: جواز_تعلیق_در_عقود_و_ایقاعات