جنگ های ایتالیا

جنگ های ایتالیا (Italian Wars)
سلسله جنگ هایی از ۱۴۹۴ تا ۱۵۵۹م بین قدرت های مهم اروپا برای تسلّط بر قلمرو ایتالیا. بیشتر مناطق ایتالیا، دستگاه پاپ، اسپانیا، امپراتوری مقدس روم۱، فرانسه، و سوئیس در این جنگ ها درگیر بودند. درگیری عمدتاً بین فرانسه و اسپانیا بود و عاملِ تعیین کنندۀ بیعت ناپایدار قلمروهای رقیب درون ایتالیا و همچنین دستگاه پاپ منافع کوتاه مدت و شخصی آن ها بود. نتیجۀ نهایی پیروزی اسپانیا بود. این جنگ ها، به لحاظ فرهنگی، از بابت گسترش دامنۀ نفوذ رنسانسِ۲ ایتالیا در سراسر اروپا اهمیت داشتند. در مرحلۀ اول (۱۴۹۴ـ۱۴۹۵) شارل هشتم۳، پادشاه فرانسه، بر ایتالیا تاخت و ناپل را، که چندان راغب به تصرّفش نبود، تصرف کرد و خود را پادشاه ناپل اعلام کرد، امّا اسپانیا و متحدان ایتالیایی اش، در ۱۴۹۶م، او را از ناپل راندند. در حملۀ دوم فرانسه در ۱۴۹۹م، لوئی دوازدهم، به کمک ونیز، میلان، و جنووا۴ را گرفت و کوشید ناپل را بازپس گیرد. نخست، با فردیناند، پادشاه آراگون، هم پیمان شد، اما بعد آراگونی ها۵ فرانسویان را از جنوب ایتالیا راندند (۱۵۰۴). منازعه با پیوستن ماکسیمیلیان اول۶ به پاپ یولیوس دوم۷، چند ایالت دیگر ایتالیا، فرانسه، و اسپانیا و تشکیل اتحادیۀ کامبره۸ در ۱۵۰۸، که سعی داشت متصرّفاتِ ونیز را تجزیه کند، ادامه یافت، اما بروز کشمکش بر سر غنایم به تشکیل اتحادیۀ مقدس۹ برضد فرانسه در ۱۵۱۱ انجامید. سوئیس دخالت کرد و لوئی دوازدهم را از میلان راند، اما جانشین او، فرانسوای اول۱۰، پس از پیروزی در نبرد مارینیانو۱۱ در ۱۵۱۵ آن را بازپس گرفت. سپس دوران نسبتاً آرامی پدید آمد که با مرگ فردیناند (۱۵۱۶) و ماکسیمیلیان (۱۵۱۹) همراه بود. جنگ در دهۀ ۱۵۲۰ از سر گرفته شد و این بار در ابعادی وسیع تر در سطح اروپا بین هاپسبورگ ها۱۲ به ریاست شارل پنجم۱۳، و خاندان والوا۱۴ به ریاست فرانسوای اول. شارل پنجم در نبرد پاویا۱۵ در ۱۵۲۵ فرانسوای اول را مغلوب و اسیر کرد و واداراش کرد از ادعای خویش بر ممالک ایتالیا چشم پوشد. فرانسه، دستگاه پاپ و سایر ممالک ایتالیا در واکنش برضد خاندان هاپسبورگ اتحادیۀ کنیاک۱۶ را برضد شارل تشکیل دادند. واقعۀ معروف تاراج رُم۱۷ (۱۵۲۷) که لشکر شارل انجام داد نتیجۀ همین هم پیمانی بود. شکست های پیاپی، فرانسوای اول را واداشت که در ۱۵۲۹ با امضای پیمان های بارسلون و کامبره۱۸ مجدداً از ادعاهایش بر ایتالیا صرف نظر کند. آخرین مرحلۀ جنگ ها (۱۵۲۹ـ۱۵۵۹) با دخالت های خارجی محدود در ایتالیا توأم بود که با انعقاد پیمان کاتوـ کامبرسی و چشم پوشی نهایی فرانسه از ادعاهایش بر ایتالیا پایان یافت.Holy Roman EmpireRenaissanceCharles VIIIGenoaAragoneseMaximilian IPope Julius IILeague of CambraiHoly LeagueFrancis IMarignanoHabsburgsCharles VValoisPaviaLeague of CognacSack of RomeCambrai