جنبش های نوپدید دینی ( به انگلیسی: New religious movement ) ( NRM ) گروهی دینی یا معنوی است که در دوران مدرن شکل گرفته است. این جنبش ها در محدوده فرهنگ دینی غالبی که در آن به وجود آمده اند جایگاهی جانبی پیدا می کنند. این جنبش ها ممکن است مبنایی نوآورانه داشته باشند یا بخشی از دینی فراگیرتر باشند، اما در هر حال مرزبندی روشنی از مذاهب موجود دارند. محققینی که موضوعات مرتبط با جامعه شناسی دین را دنبال می کنند ترجیح می دهند که عبارت «جنبش نوپدید دینی» را به عنوان جایگزینی بی طرفانه برای لغت «فرقه» استفاده کنند، چرا که لغت فرقه توهین آمیز محسوب می شود. [ ۱] [ ۲] [ ۳] تلاش محققان برای رسیدن به تعاریفی که مرزهای بین جنبش نوپدید دینی را تعیین می کند، ادامه دارد. [ ۴] عبارت «عرفان های نوظهور» تعبیری از عبارت «جنبش های نوپدید دینی» است که در برخی رسانه های داخل ایران مورد استفاده قرار می گیرد. [ ۵] [ ۶]
یک جنبش نوپدید دینی ممکن است بخشی از طیف گسترده ای از جنبش ها باشد که بین دو گروه عمده قرار می گیرند. در یک طرف آن دسته از گروه ها قرار می گیرند که وابستگی سستی با جریان های غالب دینی موجود دارند و نگرشی مبدعانه نسبت به معناگرایی یا دین دارند. در سوی دیگر گروه های اجتماعی قرار دارند که خواهان انطباق پذیری گروهی و هویت اجتماعی هستند که وابستگان به گروه از عرف اجتماع مجزا می کند. دربارهٔ گذاشتن نام جنبش های نوپدید دینی بر روی گروه هایی که مصداق این عنوان محسوب می شوند اتفاق نظر جهانی وجود ندارد. [ ۷]
محققین تخمین زده اند که ده ها هزار جنبش نوپدید دینی در جهان وجود دارد که اغلب آن ها در آسیا و آفریقا فعالند. اغلب این گروه ها تعداد معدودی عضو دارند، برخی در حد چند هزار عضو و فقط چند تایی از این گروه ها بیش از یک میلیون عضو دارند. [ ۸]
هرچند معیاری واحد یا مجموعه ای از معیارها برای قرار دادن یک گروه در طبقه بندی جنبش های نوپدید دینی وجود ندارد، استفاده از این اصطلاح نیازمند آن است که گروه مورد نظر اولاً اخیراً بنیان گذاری شده باشد و ثانیاً با ادیان موجود متفاوت باشد. [ ۴]
برخی از محققین نیز نسبت به این که چه چیزی تفاوت نسبت به ادیان موجود محسوب می شود رویکرد سخت گیرانه تری دارند. از نظر اینان تفاوت بر آن اعتقاداتی گفته می شود که هرچند ممکن است به عنوان بخشی از یک دین موجود به نظر بیاید اما از طرف دین رد می شود به این دلیل که از نظر اعتقادی مشابه نیست یا آن که خود را مجزای از دین موجود می داند، یا حتی خود را تنها دین برحق می داند. سایر محققان حوزه تفاوت ها را گسترده تر می بینند و یک حرکت دینی را وقتی جدید می دانند که برداشتی از دین سنتی خود باشند، همچنین در مکان های جدیدی ظهور کنند و احتمالاً شکلی اصلاح شده به خود گرفته باشند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفیک جنبش نوپدید دینی ممکن است بخشی از طیف گسترده ای از جنبش ها باشد که بین دو گروه عمده قرار می گیرند. در یک طرف آن دسته از گروه ها قرار می گیرند که وابستگی سستی با جریان های غالب دینی موجود دارند و نگرشی مبدعانه نسبت به معناگرایی یا دین دارند. در سوی دیگر گروه های اجتماعی قرار دارند که خواهان انطباق پذیری گروهی و هویت اجتماعی هستند که وابستگان به گروه از عرف اجتماع مجزا می کند. دربارهٔ گذاشتن نام جنبش های نوپدید دینی بر روی گروه هایی که مصداق این عنوان محسوب می شوند اتفاق نظر جهانی وجود ندارد. [ ۷]
محققین تخمین زده اند که ده ها هزار جنبش نوپدید دینی در جهان وجود دارد که اغلب آن ها در آسیا و آفریقا فعالند. اغلب این گروه ها تعداد معدودی عضو دارند، برخی در حد چند هزار عضو و فقط چند تایی از این گروه ها بیش از یک میلیون عضو دارند. [ ۸]
هرچند معیاری واحد یا مجموعه ای از معیارها برای قرار دادن یک گروه در طبقه بندی جنبش های نوپدید دینی وجود ندارد، استفاده از این اصطلاح نیازمند آن است که گروه مورد نظر اولاً اخیراً بنیان گذاری شده باشد و ثانیاً با ادیان موجود متفاوت باشد. [ ۴]
برخی از محققین نیز نسبت به این که چه چیزی تفاوت نسبت به ادیان موجود محسوب می شود رویکرد سخت گیرانه تری دارند. از نظر اینان تفاوت بر آن اعتقاداتی گفته می شود که هرچند ممکن است به عنوان بخشی از یک دین موجود به نظر بیاید اما از طرف دین رد می شود به این دلیل که از نظر اعتقادی مشابه نیست یا آن که خود را مجزای از دین موجود می داند، یا حتی خود را تنها دین برحق می داند. سایر محققان حوزه تفاوت ها را گسترده تر می بینند و یک حرکت دینی را وقتی جدید می دانند که برداشتی از دین سنتی خود باشند، همچنین در مکان های جدیدی ظهور کنند و احتمالاً شکلی اصلاح شده به خود گرفته باشند.
wiki: جنبش های نوپدید دینی