جمهره الامثال

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] جمهرة الامثال (کتاب). «جمهرة الامثال»، اثر ابو هلال عسکری (متوفی سنه ۳۹۵ ق)، به زبان عربی ، در دو مجلد است و به جمع آوری مثل های اصیل عربی که در قالب شعر و اخبار غریب و زیبا از بزرگان به جای مانده، پرداخته است. این کتاب، از طولانی ترین و کامل ترین کتب امثال عرب محسوب می شود.
کتاب، با مقدمه ای در مورد شخصیت مؤلف، کتب و آثارش، به ویژه کتاب حاضر و نسخ و تحقیق آن آغاز شده است. متن کتاب، در قالب ۲۹ باب، شامل حدود ۲۰۰۰ مثل (با رعایت ترتیب حروف الفبا در مورد مثل ها)، به جز صدها مثل که در ضمن شرح و تفسیر به عنوان شاهد ذکر شده است، در دو جلد تنظیم گردیده است. جلد اول، با امثالی که با حرف «الف» آغاز می شود، شروع شده و با امثالی که با حرف «صاد» آغاز می گردد، پایان یافته است. جلد دوم، با امثالی که با حرف «ضاد»، شروع شده، آغاز گردیده و با امثالی که با حرف «یاء» آغاز شده، به پایان رسیده است.

[ویکی نور] جمهرة الامثال، اثر ابوهلال عسکری (متوفی سنه 395ق)، به زبان عربی، در دو مجلد است و به جمع آوری مثل های اصیل عربی که در قالب شعر و اخبار غریب و زیبا از بزرگان به جای مانده، پرداخته است.
این کتاب، از طولانی ترین و کامل ترین کتب امثال عرب محسوب می شود.
کتاب، با مقدمه ای در مورد شخصیت مؤلف، کتب و آثارش، به ویژه کتاب حاضر و نسخ و تحقیق آن آغاز شده است. متن کتاب، در قالب 29 باب، شامل حدود 2000 مثل(با رعایت ترتیب حروف الفبا در مورد مثل ها)، به جز صدها مثل که در ضمن شرح و تفسیر به عنوان شاهد ذکر شده است، در دو جلد تنظیم گردیده است.
جلد اول، با امثالی که با حرف «الف» آغاز می شود، شروع شده و با امثالی که با حرف «صاد» آغاز می گردد، پایان یافته است.
جلد دوم، با امثالی که با حرف «ضاد»، شروع شده، آغاز گردیده و با امثالی که با حرف «یاء» آغاز شده، به پایان رسیده است.

[ویکی فقه] جمهره الامثال (کتاب). «جمهرة الامثال»، اثر ابو هلال عسکری (متوفی سنه ۳۹۵ ق)، به زبان عربی ، در دو مجلد است و به جمع آوری مثل های اصیل عربی که در قالب شعر و اخبار غریب و زیبا از بزرگان به جای مانده، پرداخته است. این کتاب، از طولانی ترین و کامل ترین کتب امثال عرب محسوب می شود.
کتاب، با مقدمه ای در مورد شخصیت مؤلف، کتب و آثارش، به ویژه کتاب حاضر و نسخ و تحقیق آن آغاز شده است. متن کتاب، در قالب ۲۹ باب، شامل حدود ۲۰۰۰ مثل (با رعایت ترتیب حروف الفبا در مورد مثل ها)، به جز صدها مثل که در ضمن شرح و تفسیر به عنوان شاهد ذکر شده است، در دو جلد تنظیم گردیده است. جلد اول، با امثالی که با حرف «الف» آغاز می شود، شروع شده و با امثالی که با حرف «صاد» آغاز می گردد، پایان یافته است. جلد دوم، با امثالی که با حرف «ضاد»، شروع شده، آغاز گردیده و با امثالی که با حرف «یاء» آغاز شده، به پایان رسیده است.
گزارش محتوا
در مقدمه ای که مؤلف بر کتاب نوشته است، به اهمیت و جایگاه مثل در کلام الهی و به دنبال آن در کلام انسانی، پرداخته است. وی، در اهمیت مثل، کلامی با این مضمون دارد: «پس از سلامت سخن از غلط و اشتباه، هیچ چیز به اندازه شاهد و مثل مورد احتیاج نیست، زیرا مثل بر فخامت گفتار می افزاید و جامه قبول بر آن می پوشاند و ارزش آن را در دل ها و شیرینی آن را در سینه ها زیاد می کند و دل ها را به حفظ آن فرامی خواند و... او، در آغاز هر باب، تمام مثل هایی را که با حرفی خاص شروع شده اند، ذکر می کند، سپس به شرح و تفسیر آنها می پردازد و موارد و مصادیق آن مثل ها و الفاظ غریب آنها را توضیح می دهد و در ادامه، امثالی را که در مورد مبالغه و به نهایت رساندن چیزی به کار برده می شوند و قبلا حمزه اصفهانی آنها را در کتاب خود آورده، ذکر نموده، البته با صرف نظر کردن از مثل هایی که به نوعی دارای اشکال بوده است. مثل های کتاب، با این مثل: «ان من البیان لسحرا» که اولین بار توسط پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم به زبان آورده شده، آغاز گردیده و با این مثل: «ایسر من لقمان»، پایان یافته است. یکی از محققین، در تاریخچه مثل نویسی عربی، نام ۳۵ تن را پیش از ابو هلال ذکر کرده، ولی با این همه، با توجه به جامعیت کتاب و مراعات ترتیب کامل الفبایی، ابو هلال را نخستین گردآوردنده امثال عرب به شمار آورده است. ابو هلال، در این کتاب و کتاب های دیگر، مانند بیشتر نویسندگان آن روزگار، از ذکر منابع خویش خودداری کرده و تنها از کتاب «الامثال» حمزه اصفهانی نام برده و بر او خرده گرفته است که چرا مثل های نوظهور و غیر اصیل را هم آورده است.
وضعیت کتاب
کتاب، یک بار در بمبئی و دو بار در قاهره به چاپ رسیده است و شامل ۱۰ فهرست در پایان جلد دوم می باشد: ۱. امثال؛ ۲. آیات قرآن ؛ ۳. احادیث نبوی ؛ ۴. لغت ؛ ۵. شعر ؛ ۶. رجز ؛ ۷. اعلام ؛ ۸. امم و قبایل؛ ۹. اماکن؛ ۱۰. مراجع.

پیشنهاد کاربران

بپرس