جمله خبری

[ویکی فقه] ـــ جمله خبری مقابل جمله انشایی می باشد و از آن در اصول فقه سخن به میان آمده است.به جمله خبری مرکب تام خبری و به جمله های خبری جملات تامه خبریه و مرکبات تامه اخباریه نیز گفته می شود. ـــ جمله های خبری به جمله های حکایت کننده از نسبتی قابل تصدیق و تکذیب ، در خارج می گویند.
در معنا و مفاد (موضوعٌ له) جمله خبری اختلاف است.
← تعریف مشهور
در این که جمله های خبری، مثل «یغتسل»، «یتوضا» و «یحجّ» که در طلب استعمال شده است، در وجوب ظهور دارد یا نه، میان اصولی ها اختلاف است؛ برخی مانند مرحوم « آخوند » به وجوب و برخی به عدم وجوب معتقد هستند.
کاربرد جمله خبری
کاربرد جمله خبری در مقام بیان حکم شرعی مانند «... تَغتَسِل، تُعیدُ الصَّلاةَ، یتَوَضَّأ، إذا حالَ الحَولُ اخرَجَ زکاتَه» بدون شک به معنای اخبار از وقوع فعل توسط مکلّف نیست؛ بلکه مراد طلب فعل و بر انگیختن مکلّف بر انجام دادن عمل است؛ لیکن بحث و اختلاف در این است که آیا کاربرد جمله خبری در معنای طلب مجازی است یا حقیقی؟ و نیز بنابر قول دوم آیا استعمال آن در معنای حقیقی (خبر دادن) با غرض بعث و طلب است یا با غرض و داعی اعلام و اخبار به تحقق فعل از مکلّف، به لحاظ تحقق مقتضی و علت آن (اراده و طلب از جانب مولا)؛ بدین معنا که مولا چون از مکلّف وقوع فعل را می خواهد و خواست و اراده او علّت صدور فعل از مکلّف می باشد- هرچند به لحاظ حکم عقل به وجوب اطاعت و امتثال مولا- معلول (عمل) را در خارج- به سبب تحقق علّت آن- محقق می بیند و خبر به وقوع آن از سوی مکلّف می دهد.
← ظهور جمله خبری در وجوب یا حرمت
...