[ویکی فقه] جلال طبیب ، جلال الدین احمد بن یوسف بن الیاس طبیب شیرازی ، حکیم ، شاعر و طبیب قرن هشتم بود. او پزشک مظفریان و طبیب مخصوص شاه شجاع (حک: ۷۶۰ـ۷۸۶) بود.
سال تولدش معلوم نیست . اکثر تذکره نویسان اصل او را از فارس دانسته اند، ولی نویسنده تذکره هفت اقلیم او را اهل نیشابور معرفی کرده است . پدرانش همه اهل علم و ادب بودند و عمویش ، نجم الدین محمود طبیب خوافی شیرازی ، از دانشمندان معروف شیراز در اواخر قرن هفتم و اوایل هشتم و از نزدیکان خواجه رشیدالدین فضل اللّه (متوفی ۷۱۸) بود.
پزشک حاذق
جلال طبیب از حاذق ترین پزشکان روزگار خود و به این جهت مقرب ملوک زمان بود و گویا ریاست دارالشفای فارس را بر عهده داشت . معروف است که داروی مفرحی برای شاه شجاع درست کرد و با ابیاتی در وصف فواید آن به خدمت شاه فرستاد. شاه جواب داد: «همه نیک بگفتی ، اما پیری مشکل به جوانی بدل شود». خواندمیر در حبیب السیر آورده است که جلال الاسلامِ طبیب ، زهرکشنده ای برای نابودی پهلوان اسد خراسانی ساخت و به علیشاه مزینانی داد تا او را، که بر شاه شجاع شوریده بود، بکشد. احتمالاً طبیب مذکور همان جلال طبیب است .
طبیب شاعر
جلال طبیب گذشته از تبحر در پزشکی ، شاعر هم بود و در شعر غالباً جلال و گاه طبیب تخلص می کرد. ابتدا مداح خواجه غیاث الدین محمد رشیدی ، فرزند خواجه رشیدالدین فضل اللّه ، بود. پس از کشته شدن خواجه غیاث الدین ، نزد شاه محمود آل مظفر (متوفی ۷۷۶) رفت و قصایدی در مدح وی سرود. گفته اند در غزل سرایی چیره دست بود و غزل های لطیف و روان داشت . اشعار عربی و چندین غزل ملمع نیز از او در دست است . علاوه بر دیوانِ چهار هزار بیتی اش که تذکره نویسان از آن خبر داده اند، جمعی به غلط مثنوی گل و نوروز خواجوی کرمانی (متوفی ۷۵۳) را نیز به وی نسبت داده اند. از دیگر اشتباهات بعضی از تذکره نویسان درباره جلال طبیب این است که او را شاعر قرن یازدهم و شاگرد ملاصدرای شیرازی (متوفی ۱۰۵۰) دانسته اند. همچنین غزل های جلال عضد یزدی ، شاعر قرن هشتم ، را به جلال طبیب نسبت داده اند. (برای این گونه غزل ها و اشتباهات تذکره نویسان رجوع کنید به )
آثار
...
سال تولدش معلوم نیست . اکثر تذکره نویسان اصل او را از فارس دانسته اند، ولی نویسنده تذکره هفت اقلیم او را اهل نیشابور معرفی کرده است . پدرانش همه اهل علم و ادب بودند و عمویش ، نجم الدین محمود طبیب خوافی شیرازی ، از دانشمندان معروف شیراز در اواخر قرن هفتم و اوایل هشتم و از نزدیکان خواجه رشیدالدین فضل اللّه (متوفی ۷۱۸) بود.
پزشک حاذق
جلال طبیب از حاذق ترین پزشکان روزگار خود و به این جهت مقرب ملوک زمان بود و گویا ریاست دارالشفای فارس را بر عهده داشت . معروف است که داروی مفرحی برای شاه شجاع درست کرد و با ابیاتی در وصف فواید آن به خدمت شاه فرستاد. شاه جواب داد: «همه نیک بگفتی ، اما پیری مشکل به جوانی بدل شود». خواندمیر در حبیب السیر آورده است که جلال الاسلامِ طبیب ، زهرکشنده ای برای نابودی پهلوان اسد خراسانی ساخت و به علیشاه مزینانی داد تا او را، که بر شاه شجاع شوریده بود، بکشد. احتمالاً طبیب مذکور همان جلال طبیب است .
طبیب شاعر
جلال طبیب گذشته از تبحر در پزشکی ، شاعر هم بود و در شعر غالباً جلال و گاه طبیب تخلص می کرد. ابتدا مداح خواجه غیاث الدین محمد رشیدی ، فرزند خواجه رشیدالدین فضل اللّه ، بود. پس از کشته شدن خواجه غیاث الدین ، نزد شاه محمود آل مظفر (متوفی ۷۷۶) رفت و قصایدی در مدح وی سرود. گفته اند در غزل سرایی چیره دست بود و غزل های لطیف و روان داشت . اشعار عربی و چندین غزل ملمع نیز از او در دست است . علاوه بر دیوانِ چهار هزار بیتی اش که تذکره نویسان از آن خبر داده اند، جمعی به غلط مثنوی گل و نوروز خواجوی کرمانی (متوفی ۷۵۳) را نیز به وی نسبت داده اند. از دیگر اشتباهات بعضی از تذکره نویسان درباره جلال طبیب این است که او را شاعر قرن یازدهم و شاگرد ملاصدرای شیرازی (متوفی ۱۰۵۰) دانسته اند. همچنین غزل های جلال عضد یزدی ، شاعر قرن هشتم ، را به جلال طبیب نسبت داده اند. (برای این گونه غزل ها و اشتباهات تذکره نویسان رجوع کنید به )
آثار
...
wikifeqh: جلال الدین _احمد_بن _یوسف _طبیب _شیرازی