جفری ویلکینسون

سر جفری ویلکینسون ( به انگلیسی: Sir Geoffrey Wilkinson ) ( ۱۴ ژوئیه ۱۹۲۱ - ۲۶ سپتامبر ۱۹۹۶ ) شیمی دان و برنده جایزه نوبل شیمی به خاطر پیشگامی در شیمی معدنی و کاتالیزورهای همگن فلزهای واسطه بود. [ ۱]
ویلکینسون در دهکده اسپرینگ ساید در یورک شایر، انگلستان، به دنیا آمد. پدر او یک نقاش ساختمان بود و مادرش در یک کارخانه پنبه ریسی کار می کرد. ازدواج عمویش با خانواده ای که کارخانه ی مواد شیمیایی را اداره می کردند، سرآغاز علاقه او به دانش شیمی شد. او پس از پایان تحصیلات متوسطه، در سال ۱۹۳۹ با کمک هزینه پادشاهی برای تحصیل عازم کالج سلطنتی لندن شد.
او میان سال های ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۶ به کار بر روی پروژه های انرژی هسته ای در کانادا پرداخت و پس از آن به تدریس در دانشگاه های برکلی ( ۱۹۵۰ - ۱۹۴۶ ) و مؤسسه فناوری ماساچوست ( ۱۹۵۱ - ۱۹۵۰ ) و دانشگاه هاروارد ( ۱۹۵۵ - ۱۹۵۱ ) پیش از بازگشت خود به کالج سلطنتی لندن پرداخت. [ ۲]
او بیشتر به خاطر اختراع کاتالیست ویلکینسون RhCl ( PPh3 ) 3 و نیز کشف ساختار فروسن شناخته شد. او به خاطر کار برای شیمی آلی فلزی، جایزه نوبل سال ۱۹۷۳ را با همراهی ارنست فیشر دریافت کرد. ویلکینسون به همراه دانشجوی دکترای خود فرانک آلبرت کاتن، کتابی در زمینه شیمی معدنی نوشت که یکی از منابع اصلی این شاخه دانش به شمار می رود و از آن اغلب با نام کتاب «کاتن و ویلکینسون» یاد می شود. [ ۳]