جعفرخان زند

لغت نامه دهخدا

جعفرخان زند. [ ج َ ف َ ن ِ زَ ] ( اِخ ) هفتمین تن از امرای زندیه و برادرزاده کریمخان زند و پسر صادق خان زند است. ( 1199- 1203 هَ. ق. )

فرهنگ فارسی

هفتمین تن از امرای زندیه و برادر زاده کریمخان زند و پسر صادق خان زند است .

دانشنامه آزاد فارسی

جعفر خان زند ( ـ۱۲۰۳ق)
از پادشاهان زندیه (حک: ۱۱۹۹ـ۱۲۰۳ق)، پسر صادق خان زند. در امارت پدرش، به سرداری عراق منصوب شد و در اختلاف پدر با برادر مادری اش، علی مرادخان، نخست جانب پدر را گرفت و به اصفهان لشکر کشید، اما چندی بعد از پدر رنجیده و هم دست علی مرادخان شد و پس از مرگ علی مراد خان ، در اصفهان به سلطنت نشست (ربیع الاول ۱۱۹۹). چهار ماه بعد به شیراز رفت و آن جا را پایتختِ حکومت خود کرد. سلطنت وی با ستیزه جویی آقامحمدخان قاجار مواجه بود، چنان که تا ۱۲۰۲ق آقامحمدخان دو بار اصفهان را اشغال کرد و تا شیراز پیش رفت ، اما موفق به تسخیر آن جا نشد. جعفرخان در ۱۲۰۰ق مجدداً به اصفهان لشکر کشید و باقرخان خراسکانی را که علیه وی به آقامحمدخان قاجار یاری کرده بود در حبس انداخت و کشت. وی سرانجام به دست عده ای از خوانین زند به قتل رسید (۲۵ جمادی الاولی ۱۲۰۳ق). او مردی قوی اما بی تدبیر بود.

پیشنهاد کاربران

محمدجعفرخان زند ( درگذشته ۲۵ ربیع الثانی ۱۲۰۳ قمری ) ، پسر صادق خان زند و پدر لطفعلی خان زند، و هفتمین پادشاه زندیه بود. او همچنین برادر مادری علیمراد خان زند بود و به همین دلیل بر خلاف پدر و دیگر برادرانش توسط او کشته نشد.
...
[مشاهده متن کامل]

جعفر خان بعد از مرگ علیمرادخان زند به تخت نشست. او چندی فرمانروایی بخش های کوچکی از ایران مرکزی و جنوبی را در دست داشت و سرانجام در جنگ قدرت میان دودمان طایفه زند در شیراز و در حالی که بر بستر بیماری بود کشته شد. او را ترسو خوانده اند.
پس از آنکه جعفرخان توانست در بصره بر اوضاع مسلط شود انگلیسی ها تجارتخانه خودشان را به آن جا منتقل کردند. جعفر خان فرمانی برای امنیت و اطمینان انگلیسی ها به منظور تجارت در ایران در تاریخ ۸ ربیع الثانی ۱۲۰۲ قمری مطابق با ۱۸ ژانویه ۱۷۸۸ میلادی صادر کرد.
جعفرخان هنگامی که عنوان وزیر اعظم کریم خان زند را داشت با هیئتی از اصفهان به بهار عازم شد. طبق اسناد پایتخت زندیه در زمان علی مرادخان از شیراز به اصفهان انتقال یافته در زمان وزارت میرزا جعفرخان نیز پایتخت دودمان زند شهر اصفهان بود. مسافتی که میرزا جعفرخان از اصفهان تا بهار طی کرده بود ۱۲ روز بود و مدتی هم در آنجا توقف داشته تا رضا بهاری را که آوازه او سر زبان ها افتاده بود با خویش به اصفهان ببرد. چون رضا علاوه بر تحصیل علوم فلسفه و شاعری، در سن ۱۵ سالگی مفسّر قرآن شده بود به همین سبب شهرتش تا دربار کریم خان رسیده بود.
پس از ناکامی جعفرخان در تصرف اصفهان و در غیاب لطفعلی خان که برای سرکوب طوایف لار در آن نواحی به سر می برد، جمعی از زندانیان جعفرخان از جمله حاجی علیقلی خان، صید مرادخان و برادرانش و پسران علی مرادخان با استفاده از فرصت و بیماری جعفرخان، در ۲۵ ربیع الثانی ۱۲۰۳ ه‍. ق توطئه ای درچیده، به سرای او در ارگ یورش آوردند. گرچه جعفرخان به مقابله پرداخت، اما سرانجام کشته شد و سرش را از فراز ارگ شیراز به زیر انداختند. پیکر جعفرخان در حرم شاهچراغ بخاک سپرده شد.

جعفرخان زند
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/جعفرخان_زند

بپرس