[ویکی فقه] جعفر بن منصورالیمَن ، عالم و داعی اسماعیلی اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم است.
از تاریخ تولد و وفات او اطلاع دقیقی در دست نیست ؛ اما، چون کتاب تأویل الزکاة را احتمالاً در آخرین سال زندگی معزّالدین اهلی ، خلیفه فاطمی (متوفی ۳۶۵)، نوشته احتمالاً پس از ۳۶۵ درگذشته است . در منابع اسماعیلی به زندگی او فقط اشاراتی شده است . جعفر فرزند نخستین داعی اسماعیلی در یمن ، حسن بن فرج بن حوشب بن زادان کوفی مشهور به ابن حوشب و منصور الیمن ، بود. ابن حوشب اهل کوفه بود و در ۲۶۸ به یمن رفت . پس از آنکه عبیداهلب المهدی ، رهبر دعوت اسماعیلیه ، در ۲۸۶ ادعای امامت کرد، ابن حوشب ادعای او را پذیرفت . در این زمان میان داعیان اسماعیلی یمن ، ابن حوشب و علی بن فضل الجدنی ، اختلاف افتاد و خلافت فاطمیان از جانب علی بن فضل انکار شد. از آن پس فاطمیان در یمن تنها از ابن حوشب حمایت می کردند. عبیدالله المهدی پس از وفات ابن حوشب در ۳۰۲، عباس شاوری را جانشین او کرد. حسن ، برادر جعفر، از حسادت شاوری را به قتل رساند. جعفر این عمل برادرش را خروج از مذهب تلقی کرد و در ۳۲۲ به مغرب ، مرکز خلافت قائم بامراللّه (حک :۳۲۲ـ۳۳۴)، دومین خلیفه فاطمی، رفت . او علاوه بر قائم ، دو خلیفه فاطمی دیگر، یعنی منصور (حک: ۳۳۴ـ۳۴۱) و معزّلدین الله (حک :۳۴۱ـ ۳۶۵)، را نیز درک کرد و نزد آنان جایگاهی رفیع یافت .
تالیفات و فعالیتها
از فعالیتهای جعفر اطلاع دقیقی در دست نیست . فقط اشعاری از او در ستایش خلفای فاطمی ، هنگام پیروزی بر شورشیان یا دشمنانشان ، باقی مانده است . ادریس عمادالدین قرشی ، داعی یمنی ، با نقل داستانی از مقام ارجمند جعفر نزد معزّ سخن گفته و حتی او را برتر از فقیه نامور اسماعیلی ، قاضی نعمان (متوفی ۳۶۳)، دانسته است . پس از اینکه معزّ مصر را تصرف و پایتخت را به آنجا منتقل کرد، جعفر هم به مصر رفت و تا پایان عمر در آن جا ماند.
← الکشف
(۱) ادریس عمادالدین قرشی ، عیون الاخبار و فنون الا´ثار فی فضائل الائمة الاطهار، ج ۵، چاپ مصطفی غالب ، بیروت ۱۹۷۵، ج ۶، چاپ مصطفی غالب ، بیروت ۱۴۱۶/۱۹۹۶، ج ۷، چاپ احمد فؤاد ایمن ، لندن ۲۰۰۳.(۲) جعفر بن منصور الیمَن ، سرائر و اسرار النطقاء، چاپ مصطفی غالب ، بیروت ۱۴۰۴ الف.(۳) جعفر بن منصور الیمَن ، کتاب الکشف، چاپ مصطفی غالب ، بیروت ۱۴۰۴ ب .(۴) حسن ابراهیم حسن ، تاریخ الدولة الفاطمیة فی المغرب ، و مصر، و سوریه، و بلاد العرب، قاهره ۱۹۶۴.(۵) فرهاد دفتری ، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره ای ، تهران ۱۳۷۵ ش .(۶) الجامع فی اخبار القرامطة فی الاحساء، الشام ، العراق ، الیمن ، چاپ سهیل زکار، دمشق : دارحسّان ، ۱۴۰۷/۱۹۸۷.(۷) قاضی عبدالجباربن احمد، تثبیت دلائل النبوة، چاپ عبدالکریم عثمان ، بیروت ۱۳۸۶/ ۱۹۶۶.(۸) نعمان بن محمدقاضی نعمان ، کتاب افتتاح الدعوة، بیروت ۱۴۱۶/ ۱۹۹۶.(۹) اسماعیل بن عبدالرسول مجدوع ، فهرسة الکتب و الرسائل ، چاپ علینقی منزوی ، تهران ۱۳۴۴ ش .(۱۰) محمد بن مالک یمانی ، کتاب کشف اسرار الباطنیة و اخبار القرامطة، در الجامع فی اخبار القرامطة فی الاحساء، الشام ، العراق ، الیمن ، چاپ سهیل زکار، ج ۲، دمشق : دارحّسان ، ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
از تاریخ تولد و وفات او اطلاع دقیقی در دست نیست ؛ اما، چون کتاب تأویل الزکاة را احتمالاً در آخرین سال زندگی معزّالدین اهلی ، خلیفه فاطمی (متوفی ۳۶۵)، نوشته احتمالاً پس از ۳۶۵ درگذشته است . در منابع اسماعیلی به زندگی او فقط اشاراتی شده است . جعفر فرزند نخستین داعی اسماعیلی در یمن ، حسن بن فرج بن حوشب بن زادان کوفی مشهور به ابن حوشب و منصور الیمن ، بود. ابن حوشب اهل کوفه بود و در ۲۶۸ به یمن رفت . پس از آنکه عبیداهلب المهدی ، رهبر دعوت اسماعیلیه ، در ۲۸۶ ادعای امامت کرد، ابن حوشب ادعای او را پذیرفت . در این زمان میان داعیان اسماعیلی یمن ، ابن حوشب و علی بن فضل الجدنی ، اختلاف افتاد و خلافت فاطمیان از جانب علی بن فضل انکار شد. از آن پس فاطمیان در یمن تنها از ابن حوشب حمایت می کردند. عبیدالله المهدی پس از وفات ابن حوشب در ۳۰۲، عباس شاوری را جانشین او کرد. حسن ، برادر جعفر، از حسادت شاوری را به قتل رساند. جعفر این عمل برادرش را خروج از مذهب تلقی کرد و در ۳۲۲ به مغرب ، مرکز خلافت قائم بامراللّه (حک :۳۲۲ـ۳۳۴)، دومین خلیفه فاطمی، رفت . او علاوه بر قائم ، دو خلیفه فاطمی دیگر، یعنی منصور (حک: ۳۳۴ـ۳۴۱) و معزّلدین الله (حک :۳۴۱ـ ۳۶۵)، را نیز درک کرد و نزد آنان جایگاهی رفیع یافت .
تالیفات و فعالیتها
از فعالیتهای جعفر اطلاع دقیقی در دست نیست . فقط اشعاری از او در ستایش خلفای فاطمی ، هنگام پیروزی بر شورشیان یا دشمنانشان ، باقی مانده است . ادریس عمادالدین قرشی ، داعی یمنی ، با نقل داستانی از مقام ارجمند جعفر نزد معزّ سخن گفته و حتی او را برتر از فقیه نامور اسماعیلی ، قاضی نعمان (متوفی ۳۶۳)، دانسته است . پس از اینکه معزّ مصر را تصرف و پایتخت را به آنجا منتقل کرد، جعفر هم به مصر رفت و تا پایان عمر در آن جا ماند.
← الکشف
(۱) ادریس عمادالدین قرشی ، عیون الاخبار و فنون الا´ثار فی فضائل الائمة الاطهار، ج ۵، چاپ مصطفی غالب ، بیروت ۱۹۷۵، ج ۶، چاپ مصطفی غالب ، بیروت ۱۴۱۶/۱۹۹۶، ج ۷، چاپ احمد فؤاد ایمن ، لندن ۲۰۰۳.(۲) جعفر بن منصور الیمَن ، سرائر و اسرار النطقاء، چاپ مصطفی غالب ، بیروت ۱۴۰۴ الف.(۳) جعفر بن منصور الیمَن ، کتاب الکشف، چاپ مصطفی غالب ، بیروت ۱۴۰۴ ب .(۴) حسن ابراهیم حسن ، تاریخ الدولة الفاطمیة فی المغرب ، و مصر، و سوریه، و بلاد العرب، قاهره ۱۹۶۴.(۵) فرهاد دفتری ، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره ای ، تهران ۱۳۷۵ ش .(۶) الجامع فی اخبار القرامطة فی الاحساء، الشام ، العراق ، الیمن ، چاپ سهیل زکار، دمشق : دارحسّان ، ۱۴۰۷/۱۹۸۷.(۷) قاضی عبدالجباربن احمد، تثبیت دلائل النبوة، چاپ عبدالکریم عثمان ، بیروت ۱۳۸۶/ ۱۹۶۶.(۸) نعمان بن محمدقاضی نعمان ، کتاب افتتاح الدعوة، بیروت ۱۴۱۶/ ۱۹۹۶.(۹) اسماعیل بن عبدالرسول مجدوع ، فهرسة الکتب و الرسائل ، چاپ علینقی منزوی ، تهران ۱۳۴۴ ش .(۱۰) محمد بن مالک یمانی ، کتاب کشف اسرار الباطنیة و اخبار القرامطة، در الجامع فی اخبار القرامطة فی الاحساء، الشام ، العراق ، الیمن ، چاپ سهیل زکار، ج ۲، دمشق : دارحّسان ، ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
wikifeqh: جعفر_بن_منصورالیمن
[ویکی شیعه] جعفربن منصورالیمَن ، عالِم و داعی اسماعیلی اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم . وی در کتاب هایش به تأویل باطنی قرآن و احکام فقهی پرداخته است . برخی از کتاب های او بدین قرار است: کتاب الکشف ، سرائر و اسرار النطقاء، الشواهد و البیان فی اثبات مقام امیرالمؤمنین و الائمة، تأویل الزکاة، الفَتَرات و القِرانات ، الفرائض و حدودالدّین و ... .
از تاریخ تولد و وفات او اطلاع دقیقی در دست نیست ؛ اما، چون کتاب تأویل الزکاة را احتمالاً در آخرین سال زندگی مُعِزّلدین اللّه ، خلیفه فاطمی (متوفی ۳۶۵)، نوشته احتمالاً پس از ۳۶۵ درگذشته است . در منابع اسماعیلی به زندگی او فقط اشاراتی شده است .
از تاریخ تولد و وفات او اطلاع دقیقی در دست نیست ؛ اما، چون کتاب تأویل الزکاة را احتمالاً در آخرین سال زندگی مُعِزّلدین اللّه ، خلیفه فاطمی (متوفی ۳۶۵)، نوشته احتمالاً پس از ۳۶۵ درگذشته است . در منابع اسماعیلی به زندگی او فقط اشاراتی شده است .
wikishia: جعفر_بن_منصور_الیمن