جسمک کلیوی یا جسمک مالپیگی ( بر اساس نام کاشف آن مارچلو مالپیگی ( ۱۶۲۸–۱۶۹۴ ) ) ( با جسمک مالپیگی در طحال اشتباه نشود ) در کلیه نخستین بخش غربالگر خون در نفرون ها است. جسمک کلیوی شامل ۲ ساختار گلومرول و کپسول بومن است.
کلافک[ ۱] یا گلومرول ( به انگلیسی: Glomerulus ) شبکهٔ مویرگی واقع در انتهای کپسول بومن در کلیهٔ مهره داران است. کلافک شبکه ای از مویرگ ها است که جریان خون کلیه را از طریق سرخرگ آوران وارد کرده و پس از صافی شدن توسط سرخرگ وابران خارج می شود. کلافک درون کپسول بومن قرار دارد. خون با عبور از طریق دیواره های مویرگی و لایهٔ داخل پوشینهٔ بومن فیلتر شده و برای صافی شدن نهایی به سمت هنله می رود.
کپسول بومن یا پوشینهٔ بومن ( به انگلیسی: Bowman's capsule ) ، کپسول کروی شکلی است که کلافک های ( گلومرول های ) کلیه را می پوشاند. هر نفرون از کپسول بومن، لولهٔ پیچیدهٔ نزدیک، قوس هنله و لولهٔ پیچیدهٔ دور تشکیل شده است. کپسول بومن از یک لایه سلول پوشانده شده و کلافهٔ مویرگی گلومرول به شکلی در کنار آن قرار می گیرد که در واقع سلول های پوشاننده درون کپسول بومن از خارج روی دیواره این مویرگ ها جای می گیرد. فاصله بین این دو ردیف سلول ( از یک سو اندوتلیوم مویرگ و از سوی دیگر سلول های اپیتلیوم در کپسول بومن ) توسط پرده ای به نام غشای پایه پر می شود. سلول های اپیتلیال در محل توری نیز از یکدیگر فاصله گرفته و روزنه های ایجاد می کنند که از راه غشای پایه موجود بین سلول های اندوتلیوم و اپیتلیوم با روزنه های بین سلول های اندوتلیوم در ارتباط بوده مسیری را به وجود می آورند که پلاسما از راه آن به پوشینه بومن راه می یابد.
لایهٔ غربالگر جسمک کلیوی شامل لایه های سوراخ دار درون رگی مویرگ های کلافک، لایه بازال سلول های درون رگی به هم متصل و کلافک پوش ها ( به انگلیسی: podocytes ) و شکاف های فیلتراسیون کلافک پوش ها است. این لایهٔ غربالگر اجازهٔ عبور آب، یون ها، و مولکول های کوچک را از خون به داخل فضای بومن می دهد.
جسمک کلیوی در فراآیند فراتصفیه که طی آن نیروی هیدرواستاتیک مولکول های کوچک مانند آب، گلوکز، اسیدهای آمینه، کلرید سدیم و اوره را از خون موجود در کلافک و در سراسر غشای پایهٔ کپسول بومن و از طریق فیلتر کردن ( صافی ) به نفرون ها وارد می کند نقش اساسی دارد.
جسمک کلیوی شامل ۲ قطب است، قطب رگی و قطب ادراری. جریان خون در قطب رگی این مویرگ ها از طریق سرخرگ چهٔ آوران برقرار می شود و از طریق سرخرگ چهٔ وابران از این مویرگ ها خارج می شود. فشار خون در سرخرگ چهٔ وابران بالاتر از فشار خون در سرخرگ چهٔ آوران می باشد به این دلیل که سرخرگ چهٔ وابران دارای قطر کوچک تری از سرخرگ چهٔ آوران است. قطب ادراری به مجرای لولهٔ مجاور حلقوی ( به انگلیسی: Proximal convoluted tubule ) خالی می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفکلافک[ ۱] یا گلومرول ( به انگلیسی: Glomerulus ) شبکهٔ مویرگی واقع در انتهای کپسول بومن در کلیهٔ مهره داران است. کلافک شبکه ای از مویرگ ها است که جریان خون کلیه را از طریق سرخرگ آوران وارد کرده و پس از صافی شدن توسط سرخرگ وابران خارج می شود. کلافک درون کپسول بومن قرار دارد. خون با عبور از طریق دیواره های مویرگی و لایهٔ داخل پوشینهٔ بومن فیلتر شده و برای صافی شدن نهایی به سمت هنله می رود.
کپسول بومن یا پوشینهٔ بومن ( به انگلیسی: Bowman's capsule ) ، کپسول کروی شکلی است که کلافک های ( گلومرول های ) کلیه را می پوشاند. هر نفرون از کپسول بومن، لولهٔ پیچیدهٔ نزدیک، قوس هنله و لولهٔ پیچیدهٔ دور تشکیل شده است. کپسول بومن از یک لایه سلول پوشانده شده و کلافهٔ مویرگی گلومرول به شکلی در کنار آن قرار می گیرد که در واقع سلول های پوشاننده درون کپسول بومن از خارج روی دیواره این مویرگ ها جای می گیرد. فاصله بین این دو ردیف سلول ( از یک سو اندوتلیوم مویرگ و از سوی دیگر سلول های اپیتلیوم در کپسول بومن ) توسط پرده ای به نام غشای پایه پر می شود. سلول های اپیتلیال در محل توری نیز از یکدیگر فاصله گرفته و روزنه های ایجاد می کنند که از راه غشای پایه موجود بین سلول های اندوتلیوم و اپیتلیوم با روزنه های بین سلول های اندوتلیوم در ارتباط بوده مسیری را به وجود می آورند که پلاسما از راه آن به پوشینه بومن راه می یابد.
لایهٔ غربالگر جسمک کلیوی شامل لایه های سوراخ دار درون رگی مویرگ های کلافک، لایه بازال سلول های درون رگی به هم متصل و کلافک پوش ها ( به انگلیسی: podocytes ) و شکاف های فیلتراسیون کلافک پوش ها است. این لایهٔ غربالگر اجازهٔ عبور آب، یون ها، و مولکول های کوچک را از خون به داخل فضای بومن می دهد.
جسمک کلیوی در فراآیند فراتصفیه که طی آن نیروی هیدرواستاتیک مولکول های کوچک مانند آب، گلوکز، اسیدهای آمینه، کلرید سدیم و اوره را از خون موجود در کلافک و در سراسر غشای پایهٔ کپسول بومن و از طریق فیلتر کردن ( صافی ) به نفرون ها وارد می کند نقش اساسی دارد.
جسمک کلیوی شامل ۲ قطب است، قطب رگی و قطب ادراری. جریان خون در قطب رگی این مویرگ ها از طریق سرخرگ چهٔ آوران برقرار می شود و از طریق سرخرگ چهٔ وابران از این مویرگ ها خارج می شود. فشار خون در سرخرگ چهٔ وابران بالاتر از فشار خون در سرخرگ چهٔ آوران می باشد به این دلیل که سرخرگ چهٔ وابران دارای قطر کوچک تری از سرخرگ چهٔ آوران است. قطب ادراری به مجرای لولهٔ مجاور حلقوی ( به انگلیسی: Proximal convoluted tubule ) خالی می شود.
wiki: جسمک کلیوی