جری و تطبیق

[ویکی فقه] جری و تطبیق: تعمیم و تطبیق حکم آیات دارای سبب نزول خاص، بر مصادیقی غیر از مورد نزول می باشد.
جری در لغت به معنای عبور سریع و در اصل برای بیان حرکت آب و آنچه که با آب جریان می یابد وضع شده است. «جری» در اصطلاح به معنای تطبیق آیه بر مصادیق خارجی، و در حقیقت، نوعی تفسیر حول دلالت لفظی آیات است. و «تطبیق» به معنای حمل آیه بر مصداق آن است، و آن جا که در زمینه دلالت لفظی به کار رود، به معنای تفسیر و آن جا که مصداق قابل انطباق بر مدلول لفظی نباشد، معنای تاویل می یابد.
معنای جری در قرآن کریم
این واژه در قرآن کریم نیز به معنای روان و جاری شدن آمده است. گاهی نیز با صیغه « جاریه » یا « جوار » درباره کشتی یا ستاره به کار رفته است.
معنای تطبیق
تطبیق بدین معناست که چیزی، چیز دیگری را بپوشاند «طَبَّقَ السحاب الجَوَّ» یعنی ابر ، آسمان را پوشانید. زمانی گفته می شود «طابقتُ بین الشیئین» که دو چیز یکسان قرار داده شوند. از این ریشه دو واژه «طِباق» و «طَبَق» هریک دوبار در قرآن کریم به کار رفته است. طباق به نظر راغب به دو معنا و به عبارت دیگر در مورد دو نوع از اشیاء به کار می رود: یکی در مورد هر چیزی که روی چیز دیگر قرار گیرد و دیگری در مورد هر امری که موافق و هماهنگ با امر دیگری باشد.
معنای تطبیق در قرآن کریم
...