جد بن قیس

[ویکی فقه] جد بن قیس صحابی انصاری از طایفه بنی سلمه که او را در زمره منافقان ذکر کرده اند.
جد بن قیس ، کنیه اش ابو عبد الله و ابووهب، صحابی انصاری از طایفه بنی سلمه. وی پسرعموی براء بن معروربن صخر، و رئیس قبیله خود و شخصی متمول و بخیل بود نام او را در زمره منافقان آورده اند. در چندین غزوه از غزوات پیامبر شرکت داشت. در حدیبیه، هنگامی که اصحاب بر سر چاهی کم آب توقف کردند، او و چند تن دیگر از منافقان از بیهودگی این سفر سخن گفتند. او قسم خورد که حتی قصد عمره نداشته و احرام نبسته و صرفا مردم قبیله اش را همراهی کرده است. وقتی گفته های او را برای پیامبر اکرم نقل کردند، ایشان پسر جد بن قیس، عبدالله، را که از مجاهدان بدر و احد بود، بهتر از پدرش برشمرد. پیامبر او را از سیادت بنی سلمه، که از زمان جاهلیت از آن او بود، عزل کرد و بشربن براء را به جای او نشاند. بخاری و ابن حبان عمروبن جموح را جانشین جد بن قیس ذکر کرده اند. حسان بن ثابت نیز، به مناسبت جانشینی بشر، در ذم جد بن قیس و مدح بشر شعری سرود.
← امتناع جد ابن قیس از شرکت در جنگ
• ابن حبان،کتاب الثقات، حیدرآباددکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت.• ابن حبیب، کتاب المحبر، چاپ ایلزه لیشتن شتتر، حیدرآباد دکن ۱۳۶۱/۱۹۴۲، چاپ افست بیروت.• ابن حجر عسقلانی، فتح الباری : شرح صحیح البخاری، بیروت• ابن سعد، طبقات.• ا بن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.• ابن هشام، السیرة النبویة، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری، و عبدالحفیظ شلبی، بیروت : داراحیاء التراث العربی.• هاشم بن سلیمان بحرانی، مدینة معاجزالائمة الاثنی عشر و دلائل الحجج علی البشر، ج ۱، چاپ عزة الله مولائی همدانی، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ۱۴۱۳.• محمد بن اسماعیل بخاری، الادب المفرد، چاپ محمد فؤاد عبدالباقی، بیروت ۱۴۰۹.• حسان بن ثابت، دیوان، چاپ ولید عرفات، لندن ۱۹۷۱.• سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ـ ? ـ۱۴۰.• طبری، جامع البیان.• محمد الباقر المجلسی، بحار الانوار.• علی بن احمد واحدی نیشابوری، اسباب النزول الایات، قاهره ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸.• محمد بن عمر واقدی، کتاب المغازی للواقدی، چاپ مارسدن جونز، لندن ۱۹۶۶.

[ویکی حج] جَد بن قیس، صحابی پیامبر(ص) و یکی از انصار مدینه و از قبیله خزرج است. او که شخصی متمول و بخیل بود، ریاست تیره بنی سلمه را بعد از براء بن معرور به عهده داشت.
جد بن قیس پیش از هجرت پیامبر، در فاصله بیعت عقبه اول و دوم مسلمان شد و در پیمان عقبه دوم با رسول خدا(ص) بیعت کرد. در منابع تاریخی و تفسیری، گزارش های متفاوتی درباره موضع گیری جد بن قیس در رویدادهای روزگار پیامبر(ص)، وجود دارد.
برخی تاریخ نگاران و محدثان تلاش می کنند تا بر پایه شواهدی چون ابراز ناامیدی در صلح حدیبیه، غیبت در بیعت رضوان و عدم مشارکت در غزوه تبوک، او را به عنوان یکی از اصلی ترین چهره های نفاق قلمداد کنند؛ اما برخی دیگر نفاق جد را ظنّی و حتی دروغ پنداشته ‏اند.