جبلا

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی جِبِلّاً: جماعت بسیار
ریشه کلمه:
جبل (۴۱ بار)

«جِبِلّ» (به کسر ج و ب و تشدید لام) از مادّه «جَبَل» چنان که «راغب» در «مفردات» گوید: به معنای جماعت و گروه است، که از نظر عظمت، تشبیه به «جَبَل» (بر وزن عمل) به معنای کوه شده است; و تعبیر «کَثِیراً» برای تأکید بیشتر، در مورد پیروان شیطان است که در هر جامعه ای قشر عظیمی را تشکیل می دهند. بعضی عدد «جبل» را ده هزار نفر یا بیشتر نوشته اند و برای کمتر از آن این تعبیر را مناسب ندانسته اند ولی بعضی این اعداد را لازم نمی دانند.
خلقت. (صحاح) خلقت و طبیعت (قاموس) بترسید از آنکه شما و مردمان گذشته را آفریده است در مجمع البیان فرموده: جبلة طبیعتی که شی‏ء بر آن بنا نهاده شده باشد. راغب عقیده دارد که آن از جبل به معنی کوه است همانطور که کوه ثقیل است جبّله هم طبیعی است که نقل و عوض کردن آن مشکل است «جِبِلَّةَ الْاَوَّلینَ»یعنی مردمیکه بر احوال خود مجبول اند و بر آنها بنا نهاده شده‏اند . در المیزان آن رابه معنی فطرت درک حسن و قبح و هدایت اولیّه گرفته است. به هر حال جبلّه به معنی خلق مطلق نیست بلکه خلقیکه بر فطرت هدایت و درک حسن و قبح اند و درک و فهم جبلّی آنهاست. همچنین است آیه هر چند در صحاح و در ذیل اقرب الموارد به نقل از قاموس آن را جماعت معنی کرده و طبرسی و زمخشری و بیضاوی خلق گفته‏اند ولی سرشت و طبیعت نیز در نظر است و معنای آن خلق مطلق نیست یعنی شیطان خلق کثیری از شما را که بر فطرت هدایت آفریده شده بودند گمراه کرد و فطرت خدائی را تغییر داد که لازم بود از خواسته فطرت بر نگردند و گمراه نشوند.

پیشنهاد کاربران

بپرس