جایگاه ظن و وهم

[ویکی فقه] در علم منطق ظن و وهم، جهل به حساب می آیند و زیر مجموعه علم تصوری قرار می گیرد.
منطقیین علم را بر دو نوع می دانند: ۱. علم تصوری، ۲. علم تصدیقی، ۱. علم تصوری به معنای حضور صورت شیء بدون حکم نزد عقل است.
حیطه علم تصوری
علم تصوری مفهومی اعم است که مفاهیم متعددی را شامل می شود مانند: ۱-۱. وهم، ۲-۱. شک، ۳-۱. ظن، ۴-۱. جزم. بنابراین تنها چیزی که در مقابل این نوع علم قرار می گیرد، جهل مطلق است که همان عدم تحقق تصور در نفس است.
حیطه علم تصدیقی
۲. علم تصدیقی، به معنای حضور صورت شیء نزد عقل همراه با حکم است. علم تصدیقی شامل یقین و ظن می شود اما شامل وهم و شک نمی شود. نکته دیگری که باید توجه داشت، این است که گاهی منظور از «علم» همان یقین است؛ یعنی مقصود فقط تصدیق جازم است و شامل ظن نمی شود؛ چنان که در آیه شریفه می فرماید: «و ما لهم به من علم ان یتبعون الا الظن و ان الظن لا یغنی من الحق شیئا»؛ . آنها هرگز به این سخن دانشی ندارند، تنها از گمان بی پایه پیروی می کنند با این که «گمان» هرگز انسان را از حق بی نیاز نمی کند. در این آیه «ظن» در مقابل «علم» آمده است. البته بحث تفصیلی این مطلب را باید در کتاب های اصول فقه جست وجو کرد.
کاربردهای علم
...