جامعه شناسی فاجعه

جامعه شناسی فاجعه ( به انگلیسی: Sociology of disaster ) یا پژوهش جامعه شناختی فاجعه[ ۱] زیرشاخه ای از جامعه شناسی است که روابط اجتماعی را در بین بلایای طبیعی و بلایای ساخته شده توسط انسان بررسی می کند. [ ۲] دامنه آن شامل فاجعه های محلی، ملی و جهانی است - برجسته کردن این موارد به عنوان رویدادهای متمایز که توسط افراد از طریق جابجایی، ضربه و آسیب ایجاد شده به هم مرتبط می شوند. این ارتباطات، خواه به عنوان یک بازمانده، کار در مدیریت بلایا، یا به عنوان نقش عامل، غیرگسسته و یک تجربه پیچیده است که به دنبال درک آن از طریق این حوزه فرعی است. [ ۳] [ ۴] مطالعات بین رشته ای از نظر ماهیت، این رشته ارتباط تنگاتنگی با جامعه شناسی محیطی و انسان شناسی اجتماعی فرهنگی دارد.
بسیاری از مطالعات در زمینه جامعه شناسی بلایا بر پیوند بین همبستگی اجتماعی و آسیب پذیری های ناشی از بلایا تمرکز دارند. دانش پژوهی در این زمینه مشاهده کرده است که چگونه چنین رویدادهایی می توانند همبستگی اجتماعی را ایجاد کنند[ ۵] [ ۶] و تضاد اجتماعی[ ۷] [ ۸] و مهمتر از آن، نابرابری های ذاتی نظم اجتماعی را با تشدید تصاعدی تأثیرات آن برملا کند. مطالعاتی که تأثیر عاطفی فاجعه را بررسی می کنند بیان می کنند که واکنش های عاطفی در این زمینه ها ذاتاً سازگار هستند. این احساسات، زمانی که بر روی آنها منعکس شده و پردازش شوند، منجر به رشد پس از آسیب، انعطاف پذیری، افزایش نوع دوستی و تعامل با جامعه می شود. [ ۹]
تحقیقات اولیه در مورد فاجعه، پارامترهای جریان اصلی انجام چنین تحقیقاتی را مشخص کرد - یعنی تمرکز بر همبستگی ناشی از حوادث پس از بلایا و اینکه بلایا نتیجه ناسازگاری انسان با محیط خطرناک است. [ ۱۰]