جامع الافکار و ناقد الانظار

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] جامع الافکار و ناقد الانظار، مفصل ترین و کامل ترین کتاب نراقی است که دربارۀ توحید نوشته شده است. نراقی این کتاب را در سال 1193ق؛ یعنی در اوج اقتدار علمی و توان نویسندگی خود نگاشته است، از این رو آراء حکماء و متکلمین متقدم؛ همچون فارابی، شیخ و بهمنیار، شیخ اشراق، خواجۀ طوسی، قوشجی، خضری و نسفی را مورد نقد و بررسی قرار داده است.
او گرچه در کتاب خود به تفصیل سخن گفته، اما مسائلی باعث شده اند در مباحث پایانی کتاب، از نقل و بررسی اقوال دیگران چشم پوشی کند.
مسائل و مصائبی؛ مانند ناامنی پدید آمده از فوت سلطان عصر، بیماری عمومی، هجرت از وطن مأنوف، دوری از اولاد و... که مصنف در خاتمه به تلخی از آنها یاد می کند.
مؤلف وجه تسمیه این کتاب را جامعیت آن بر افکار الهی و نقد آنها بیان می کند.
به خصوص نقد آرائی که متعلق است به حواشی به کتاب شرح جدید قوشجی بر کتاب تجرید الاعتقاد خواجه. او در این مورد می گوید: «و لاشتماله علی جمیع الافکار الالهیة و نقدها سیما مع ما تعلق بالشرح الجدید للتجرید من الحواشی سمیته بجامع الافکار و ناقد الانظار».

دانشنامه آزاد فارسی

جامعُ الاَفکار و ناقِدُ الاَنظار
تألیف ملامهدی نراقی به عربی، کتابی فلسفی در الهیات به معنی اخص. این اثر مبسوط مشتمل بر یک مقدمه و دو مقاله است. نراقی در مقدمه با ابطال ترجّح بلامرجّح، بیان اقسام اولویت و سبب نیاز موجود به علت در امکانِ خویش، زمینه ای برای مقالۀ اول فراهم می آورد. در مقالۀ اول با بیان چهار روش در اثبات وجود خدا (طریق ابطال تسلسل، امکان وقوعی، حرکت و نفس ناطقه) نگرش فیلسوفان و متکلمان و صوفیان در این مبحث را بررسی می کند. در مقالۀ دوم به بحث از صفات ثبوتی و سلبی خداوند می پردازد. تحلیل نراقی از صفات الهی در هیچ یک از کتاب های مشابه فلسفی دیده نمی شود. این اثر به کوشش مجید هادی زاده به چاپ رسیده است (۱۳۸۱ش).

پیشنهاد کاربران

بپرس