جامع الاحادیث النبویه

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] جامع الأحادیث النبویة. این اثر شامل 110 صفحه و حدود 700 حدیث مسند از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است که بسان الجامع الصغیر سیوطی به ترتیب الفباء تنظیم گشته است و مصنف فقط در ابتدای هر باب، سند را ذکر می کند. گویا مصنف، این اثر را به درخواست کسی فراهم کرده است زیرا در ابتدای آن می نویسد:
«خداوند عزتت را مستدام بدارد! از من خواستی بخشی از الفاظ رسول الله صلی الله علیه و آله را که در جلسه مذاکره از من شنیده بودی، به ترتیب حروف معجم سامان دهم؛ از این رو به خاطر خدا و رسول، درخواست تو را به انجام رساندم، و برای این که به فهم نزدیکتر باشد، آن را مختصر کردم و جز اولین سند هر باب، سندهایش را حذف کردم...». {صفحه 58}
بزرگانی چون شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذریعه و سیدمحسن امین در اعیان الشیعه، شمار احادیثش را حدود هزار حدیث، ذکر کرده اند که اشتباه است. {مقدمه، صفحه 28} و سبب این که علامه مجلسی، مصنف جامع الأحادیث را نشناخته و از آن به عنوان الإمامة والتبصرة، یا «اصل آخر منه (پدر شیخ صدوق) أومن غیره من القدماء» و «أصل آخر مشتمل علی أخبار شریفة متینة» یاد کرده و بخشی از احادیث کتاب حاضر را تحت عنوان «الامامة والتبصرة» ذکر کرده است، این است که نسخه مرحوم مجلسی از کتاب حاضر ـ که از آن سخن خواهیم گفت ـ همراه کتاب «الإمامة والتبصرة» در یک مجموعه، (و بدون مشخصات و صفحات آغاز و انجام و نام کتاب) قرار دارد.
به علاوه، آن مرحوم نیز به تعدد این دو کتاب آگاه بوده است؛ زیرا به هر دو بخش آن مجموعه تصریح می کند. به همین سبب، برخی از متأخران از علامه مجلسی، در استناد روایات این مجموعه به مؤلف الإمامة والتبصرة و یا استناد این کتاب به پدر مرحوم صدوق، تردید کرده اند.
مصحح کتاب حاضر گوید: اخباری که مرحوم مجلسی در بحارالأنوار آورده و مأخذش را «الإمامة والتبصرة» دانسته ـ و به تبع بحار همین کار در مستدرک الوسائل محدث نوری صورت گرفته است ـ به جز هفت روایت، همه از کتاب حاضر یعنی جامع الأحادیث است.{صفحه 34}

[ویکی اهل البیت] این اثر شامل 110 صفحه و حدود 700 حدیث مسند از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است که بسان الجامع الصغیر سیوطی به ترتیب الفباء تنظیم گشته است و مصنف فقط در ابتدای هر باب، سند را ذکر می کند. گویا مصنف، این اثر را به درخواست کسی فراهم کرده است زیرا در ابتدای آن می نویسد:
«خداوند عزتت را مستدام بدارد! از من خواستی بخشی از الفاظ رسول الله صلی الله علیه و آله را که در جلسه مذاکره از من شنیده بودی، به ترتیب حروف معجم سامان دهم؛ از این رو به خاطر خدا و رسول، درخواست تو را به انجام رساندم، و برای این که به فهم نزدیکتر باشد، آن را مختصر کردم و جز اولین سند هر باب، سندهایش را حذف کردم...». {صفحه 58}
بزرگانی چون شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذریعه و سیدمحسن امین در اعیان الشیعه، شمار احادیثش را حدود هزار حدیث، ذکر کرده اند که اشتباه است. {مقدمه، صفحه 28} و سبب این که علامه مجلسی، مصنف جامع الأحادیث را نشناخته و از آن به عنوان الإمامة والتبصرة، یا «اصل آخر منه (پدر شیخ صدوق) أومن غیره من القدماء» و «أصل آخر مشتمل علی أخبار شریفة متینة» یاد کرده و بخشی از احادیث کتاب حاضر را تحت عنوان «الامامة والتبصرة» ذکر کرده است، این است که نسخه مرحوم مجلسی از کتاب حاضر ـ که از آن سخن خواهیم گفت ـ همراه کتاب «الإمامة والتبصرة» در یک مجموعه، (و بدون مشخصات و صفحات آغاز و انجام و نام کتاب) قرار دارد.
به علاوه، آن مرحوم نیز به تعدد این دو کتاب آگاه بوده است؛ زیرا به هر دو بخش آن مجموعه تصریح می کند. به همین سبب، برخی از متأخران از علامه مجلسی، در استناد روایات این مجموعه به مؤلف الإمامة والتبصرة و یا استناد این کتاب به پدر مرحوم صدوق، تردید کرده اند.
مصحح کتاب حاضر گوید: اخباری که مرحوم مجلسی در بحارالأنوار آورده و مأخذش را «الإمامة والتبصرة» دانسته ـ و به تبع بحار همین کار در مستدرک الوسائل محدث نوری صورت گرفته است ـ به جز هفت روایت، همه از کتاب حاضر یعنی جامع الأحادیث است.{صفحه 34}
بیشتر روایات این کتاب در کتاب «جعفریات» از اسماعیل بن موسی بن جعفر علیه السلام هست؛ هم او که ساکن مصر بود و احادیثش از راه فرزندش به محمد بن اشعث کوفی ـ که اهل تسنن و ساکن مصر بود ـ منتقل شد و فرزند اشعث روایاتی از عامه را بدان افزود و به همین جهت، این کتاب به «اشعثیات» هم شهرت گرفت.
همچنین، مصنف به واسطه سهل بن احمد دیباجی و ابوالمفضل محمد بن عبدالله شیبانی و هارون بن موسای تلعکبری، از محمد بن محمد اشعث، از موسی فرزند اسماعیل بن موسی بن جعفر علیهماالسلام، از پدران بزرگوارش، از رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل می نماید.

پیشنهاد کاربران

بپرس