جاجرم

/jAjarm/

لغت نامه دهخدا

جاجرم. [ ج َ ] ( اِخ ) شهرکی است از خراسان بر راه گرگان بر سرحد و بارکده گرگان است. ( حدود العالم ). یاقوت نویسد: جاجرم نام شهر و ناحیه وسیعی است بین نیشابور و جوین و جرجان که قرای آباد متعدد دارد و اغلب آن در بر کوهی است مشرف به آزادور و آزادور قصبه معتبر جوین است. یاقوت نویسد: من بیشتر این دیه ها را گردش کرده ام. مؤلف نزهة القلوب آرد: جاجرم شهر کوچکی است. دور این شهر به فاصله یک فرسخ چمن است و در آن نباتات زهردارروید و به این جهت هنگام محاصره هیچ قشونی نمیتوانددر حوالی جاجرم اردو بزند. خانه های شهر بزرگ و بطرزخوش ساخته شده و در زیر دیوار ارک دو چنار است که پوست آنها معروف است برای معالجه درد دندان نافع است و اعتقاد اهل بلد این است که هر چهارشنبه صبح پوست این چنارها این خاصیت را دارد نه روزهای دیگر. مؤلف آنندراج نویسد: جاجرم معرب جاگرم است. رجوع شود به مسالک والممالک معروف به جهان نمای ترکی ، تقویم البلدان ، عجایب المخلوقات و مرآت البلدان ج 4 صص 21 - 24.

جاجرم. [ ج َ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستان های بخش حومه شهرستان بجنورد است. واقع در جلگه ، هوای آن بواسطه مجاورت با کویر میان دشت تا اندازه ای گرمسیر است. آب کلیه قری از چشمه سار و قنوات تأمین میشود. این دهستان در جنوب خاوری بجنورد است و از 14 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل میشود. مجموع نفوس آن در حدود 9589 تن میباشد. جاده شوسه قدیمی میامی و شاهرود از این دهستان عبور میکند که فعلاً مخروبه است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).

جاجرم. [ ج َ ] ( اِخ ) قصبه مرکز دهستان بخش اسفراین شهرستان بجنورد، واقع در 90گزی جنوب خاوری بجنورد، سر راه اتومبیل رو میان آباد. واقع در جلگه ،گرمسیر، سکنه 3144 تن شیعه فارسی زبان. آب آن از چشمه و قنات و محصول آن غلات ، بنشن ، میوه و شغل اهالی زراعت ، کسب و مالداری و قالیچه بافی است. راه اتومبیل رو دارد. در قسمت باختر جاجرم روی تپه قلعه ای از سنگ ساخته شده از آثار قدیمه است که مطلعین محل اظهار میدارند در زمان جلال الدین سلجوقی ساخته شده معروف به قلعه جلال الدین است. در وسط آبادی جاجرم تپه مرتفعی از بقایای ابنیه قدیمی است که حکام سابق در اینجا سکونت داشته اند، پست و تلگراف ، آمار، دفتر ازدواج و طلاق و دبستان دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).

فرهنگ فارسی

۱ - از دهستانهای بخش حومه شهرستان بجنورد است و ۱۴ آبادی کوچک و بزرگ دارد. دارای ۹۵۸۹ سکنه . ۲ - مرکز دهستان مزبور قصبه جاجرم است در ۹٠ کیلو متری جنوب شرقی بجنورد که ۳۱۴۳ تن سکنه دارد .

دانشنامه عمومی

جاجرم (ولایت). جاجَرم، یکی از ولایت های ربع نیشابور خراسان بزرگ، که شهر جاجرم، مرکز آن بوده و بخاطر قرار گرفتن در مسیر جاده نیشابور به جرجان، دارای موقعیت ارتباطی خوبی بوده است. از این ولایت عالمان و بزرگان نامداری برخاسته اند. ولایت جاجرم را در جغرافیای امروز به شهرستان جاجرم در استان خراسان شمالی ایران و حدی از نواحی پیرامون آن، مطابقت داده اند.
جاجرم، یکی از ولایت های دوازده گانه ربع نیشابور خراسان[ ۱] [ ۲] ؛ جاجرم، چنان که یاقوت حموی نوشته، سرزمینی است که در ناحیه میان نیشابور و جوین و جرجان قرار گرفته[ ۳] و از یک سو، به جوین و از سوی دیگر به جرجان می رسیده است. [ ۱] یاقوت حموی، این ولایت را دارای روستاهای بسیار، معرفی می کند و می نویسد بعضی از روستاها که بر روی کوه قرار دارند بر آزادوار، قصبه ( شهر مرکزی ) جوین، مشرف هستند. [ ۳]
ولایت جاجرم، دارای شهری به همین نام است[ ۴] که در مسیر راه جرجان قرار گرفته[ ۵] ؛ یاقوت حموی آن را با تعبیر «شهر زیبا» یاد می نماید[ ۳] و محمد مقدسی، شهر جاجرم را شهری بزرگ با بارو و مسجد جامعی زیبا توصیف کرده است. [ ۶] شهر قدیمی جاجرم، در مسیر جاده کهن فلات مرکزی ایران - خراسان قرار گرفته که ظاهراً از شاخه های جاده ابریشم به شمار می آمد و چنان که در فرهنگ انجمن آرای ناصری آمده است ظاهراً نام نخستین آن، «جای گرم» بوده است. [ ۷]
ولایت جاجرم، در کتاب تاریخ نیشابور الحاکم، ولایتی با روستاهای آبادان و بزرگان نامدار معرفی شده[ ۱] که گروهی از عالمان و دانشمندان در رشته های مختلف علمی به این ولایت منسوبند. در معجم البلدان، از ابوالقاسم عبدالعزیز بن عمر بن محمد جاجرمی ( محدث؛ متوفی ۴۴۰ هجری ) ، ابراهیم بن محمد بن احمد بن اسماعیل بن ابواسحاق جاجرمی ( فقیه و ساکن نیشابور ) در شمار نامداران این ولایت یاد کرده است. [ ۳]
↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ابوعبدالله حاکم نیشابوری ( ۱۳۷۵ ) ، تاریخ نیشابور، ترجمهٔ محمد بن حسین خلیفه نیشابوری، با مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه، ص.   ص ۲۱۷ ↑ ابوعبدالله محمد بن احمد مقدسی ( ۱۳۶۱ ) ، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ترجمهٔ علینقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران، ص.   ج۲، ص۴۶۵ ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ شهاب الدین ابی عبدالله یاقوت حموی ( ۱۹۷۷ ) ، معجم البلدان، بیروت: دارصادر، ص.   ج۲، ص۹۲ ↑ ابوعبدالله حاکم نیشابوری ( ۱۳۷۵ ) ، تاریخ نیشابور، ترجمهٔ محمد بن حسین خلیفه نیشابوری، با مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه، ص.   ص ۲۸۹ ↑ حدود العالم من المشرق الی المغرب، ترجمهٔ تحقیق یوسف الهادی، قاهره: دارالثقافیه، ۱۹۹۹، ص.   ص۱۱۵ ↑ ابوعبدالله محمد بن احمد مقدسی ( ۱۳۶۱ ) ، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ترجمهٔ علینقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران، ص.   ج۲، ص۴۶۶ ↑ رضاقلی بن محمدهادی هدایت ( بی تا ) ، فرهنگ انجمن آرای ناصری، چاپ افست از روی چاپ سنگی تهران ۱۲۸۸هـ، ص.   ص۲۹۰ تاریخ وارد شده در | سال= را بررسی کنید ( کمک )
عکس جاجرم (ولایت)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

جاجَرْم
قلعه سفید، جاجَرْم
شهرستانی در استان خراسان شمالی مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های جلگۀ شوقان و جلگۀ سنخواست با مرکزیت اداری شهر گَرمِۀ جاجَرم. از شمال به شهرستان مانه و سَمَلقان، از شرق به شهرستان های بجنورد و اسفراین و سبزوار، از جنوب و جنوب غربی به شهرستان شاهرود (استان سمنان) و از غرب به استان گلستان محدود است. نواحی جنوبی آن را تپه ماهورهایی پست فراگرفته که رو به شمال بر ارتفاع آن ها افزوده می شود و در شمالی ترین نقطه به کوه هایی منتهی می گردد که ارتفاع آن ها به ۲,۸۱۹ متر (کوه کورخود) می رسد. رودخانۀ فصلی کال شور جاجَرم عمده ترین رود آن محسوب می شود. اقلیم آن معتدل مایل به گرم و جمعیت آن ۵۸,۴۸۳ نفر است (۱۳۸۵). شهرها و آبادی های مهم آن عبارت اند از گرمۀ جاجرم، شوقان، سنخواست، ایور، رباط قره بیل، طبر، دربند، و چمن بید. راه میامی به بجنورد؛ راه آهن جاجرم به بجنورد، آشخانه، و اسفراین؛ و نیز راه بجنورد به گرگان، راه های ارتباطی این شهرستان را تشکیل می دهند.

پیشنهاد کاربران

در ضمن زبان قدیمی قدیمی اقوام ساکن که اغلب ترکمن و یا بازماندگان طوایف مغولان بودند کلمه جر به معنای رودخانه ته دره به گویش جدید و یا همان جوی آب واقع در ته دره را می گفتند. دو این کلمه در اسامی تمامی
...
[مشاهده متن کامل]
شهرهای اطراف این اقوام وجود دارد. مثلا جرگلان، جرجان. . به نظر من این جا. کلمه جاجرم یعنی جایی با رود یا دره های کوچک کوچک. . و یا همان جاگرم که بعد بعد از ادغام زبان فارسی و عربی چون در زبان عربی حرف گ وجود ندارد همان جاجرم خوانده شده درست مانند شهر گرگان که در گذشته جرجان خوانده می شده. با تشکر و سپاس فراوان از توجه شما.

بپرس