ثلاث رسائل

[ویکی نور] ثلاث رسائل، مجموعه سه کتاب از جلال‎الدین محمد بن اسعد دوانی است که یک رساله از شهاب‎الدین سهروردی (شیخ اشراق)، نیز به آن ضمیمه شده است.
این مجموعه که به تحقیق دکتر سید احمد تویسرکانیرسیده است، حاوی موضوعات مختلف فلسفی، منطقی، کلامی، ریاضی، فقهی، اصولی و... می‎باشد.
در این اثر، سه کتاب «تفسیر سورة الکافرون»، «شواکل الحور فی شرح هیاکل النور» و «رسالة أنموذج العلوم» گرد آمده و در ذیل آنها هیاکل النور نیز ذکر شده است؛ چون شواکل الحور در شرح هیاکل النور نوشته شده و مصحح لازم دیده که اصل کتاب را هم در کنار شرح دوانی ذکر کند.
پیش از ذکر این سه کتاب، محقق مقدمه مفصلی شامل گزارش مختصری از هر رساله و بیوگرافی مختصری از شیخ اشراق و مفصلی از دوانی نوشته است.
محقق کتاب در مقدمه‎ای که برای این مجموعه نوشته، مطالب کتاب‎های مذکور در آن را چنین توصیف می‎کند: «تفسیر سورة الکافرون، تاکنون چاپ نشده و نسخه‎های آن نادر و کمیاب است... مؤلف، این تفسیر را به سال 905 در یکی از جزایر جرون (بندرعباس) نگاشته، چنان‎که خود در آغاز به آن اشاره فرموده است، با این مضمون: مطالب این کتاب، نکات و مسائلی است متعلق به سوره‎ای که معادل با یک‎چهارم از قرآن است. برخی از این نکات، از مطالبی هستند که آنها را از تفاسیری که میان علمای زمانه‎ متداول بوده، استخراج کرد‎ه‎ام و برخی دیگر از استنتاجات فکری خودم می‎باشد و تاکنون شایع نبوده است. آن را در یکی از جزایر جرون - که خداوند آن را و بقیه سرزمین‎های مسلمانان را از آفات دوران مصون بدارد - در ماه‎های سال 905 نگاشته‎ام.
دومین کتاب این مجموعه، در شرح کتاب «هیاکل النور» شیخ اشراق نوشته شده است. محقق دوانی، در یازدهم ماه شوال 872 از نگارش این رساله فراغت یافته و آن را به سلطان محمود کجراتی، ملقب به خواجه جهان تقدیم داشته است.

[ویکی فقه] ثلاث رسائل (ابهام زدایی). ثلاث رسائل ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • ثلاث رسائل (طباطبائی قمی)، مشتمل بر سه رساله از آیةالله سید تقی طباطبایی قمی• ثلاث رسائل (للفاضل)، اثر آیت الله فاضل لنکرانی، شامل سه رساله و مقاله فقهی• ثلاث رسائل فقهیة (للصافی)، سه رساله فقهیه در باب قضا تألیف آیةالله لطف الله صافی گلپایگانی• رسائل ثلاث (لنگرودی)، حاوی سه رساله در موضوع اجتهاد، تقلید و کر از آیت الله لنگرودی• رسائل ثلاث (للشیرازی)، تألیف آیت اللّه سیدمحمد شیرازی، به زبان عربی، در موضوع فقه استدلالی• ثلاث رسائل فی الطب العربی الاسلامی، حاوی سه رساله «تدبیر الصبیان» و «فی الجنین و کونه فی الرحم» و «ارجوزه فی الحمیات»
...

[ویکی فقه] ثلاث رسائل (طباطبائی قمی). «ثلاث رسائل»، همان گونه که از نامش پیداست، مشتمل بر سه رساله از آیة الله سید تقی طباطبایی قمی است. در حدود سال ۱۴۰۳ ق تالیف گردیده است. این رسائل، به زبان عربی بوده و راجع به مبحث عدالت ، توبه و قاعده لا ضرر می باشد.
ابتدا مبحث عدالت، در دو بخش بیان حقیقت و ماهیت عدالت و چگونگی کشف از آن بررسی شده است. رساله ی دوم که چندان صبغه ی فقهی و اصولی ندارد، در مورد توبه و چگونگی آن می باشد که در یازده جهت مورد بررسی واقع شده است. آخرین رساله درباره ی قاعده ی لا ضرر است که در چهار جهت بررسی شده و نهایتا تنبیهات مربوط بدان عنوان گردیده که در ضمن هفت تنبیه می باشد.
گزارش محتوا
۱. ↑ ثلاث رسائل ،طباطبائی قمی،ص۳.۲. ↑ ثلاث رسائل ،طباطبائی قمی،ص۵.۳. ↑ تحریم/سوره۶۶، آیه۸.
...

[ویکی نور] ثلاث رسائل (فاضل موحدی لنکرانی). «ثلاث رسائل»، شامل سه رساله و مقاله فقهی، به زبان عربی است. رساله اول، در مورد قاعده لا حرج است که آیت الله فاضل، در رمضان 1407ق، برای جمعی از فضلا تدریس فرموده اند و شیخ مرتضی واعظی آن را منظم و مرتب نموده و مدارک آن را استخراج کرده است. رساله دوم، درباره شب های مه تابی و عدم تأخیر فجر در چنین شب هایی از سایر شب هاست که آیت الله فاضل آن را در رمضان 1418ق، تدریس فرموده اند و شیخ اکبر خادمی اصفهانی، آن را تقریر کره است. رساله سوم، در مورد عده زنی است که رحم وی بیرون آورده شده است. این رساله، گر چه قبلا توسط خود مرحوم آیت الله فاضل، نوشته شده و در ضمن کتاب الطلاق از کتاب «تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة» به طبع رسیده است، لکن به جهت عمومیت نفع مسئله مطرح شده در آن و مورد ابتلا بودنش، به عنوان رساله ای مستقل نیز در این کتاب به چاپ رسیده است.
هر سه رساله، به شیوه اجتهادی و استدلالی نگاشته شده است. روش مندی در طرح موضوعات خاص، کنکاش در آرای فقیهان و نقد این نظریه ها و بررسی دقیق ادله و مدارک فقهی از خصوصیات روش فقهی آیت الله فاضل لنکرانی در این رساله های تحقیقی است.
او توجه ویژه ای به تفسیر آیات قرآن و تبیین دلالت ها و مفاهیم قرآن کریم دارد و در این رساله ها این نکته را مبرهن ساخته که حقایق و فروعات و مسائل شریعت مقدسه را با تحقیق و تأمل لازم - در بسیاری از موارد - می توان از آیات قرآن، استخراج و استنباط کرد.
رساله اول که درباره قاعده نفی حرج است، به ذکر مدارک و مصادیق این قاعده و تفاوت آن با قاعده لا ضرر و عناوین مختلف حرج و مفاد این قاعده پرداخته و یک بحث استطرادی درباره امامت اهل بیت و مفهوم ظلم و ذریه مطرح کرده است.
در رساله دوم، این مسئله تحقیق شده که آیا طلوع فجر، در لیالی مقمره با دیگر شب های سال متفاوت است یا از لحاظ حکم شرعی مشترک است؟ وی، حکم نماز و روزه را در این شب ها با استناد به قرآن و روایات و اصل عملی مشخص کرده است.

[ویکی فقه] ثلاث رسائل (للفاضل). کتاب « ثلاث رسائل» اثر آیت الله فاضل لنکرانی ، که شامل سه رساله و مقاله فقهی است که بر اساس نظریات خاصی که نویسنده در این موضوع داشته، به تفصیل در تحقیق آنها کوشیده و مبانی و مستندات فقهی را بررسی کرده است و به زبان عربی منتشر شده است.
مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ دیده به جهان گشود. از آنجا که عشق، راهنمای استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصیلات دینی او با سرعتی بسیار پیش می رفت، به طوری که دوره های ادبیات و سطوح را که معمولا طلّاب دیگر در مدت ۸ یا ۹ سال به پایان می بردند، وی تنها در مدت ۶ سال سپری کرد، از این رو هنگامی که درست ۱۹ سال از سنین عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرین مرحله تحصیلات حوزه یعنی درس خارج گردید.در سال های جوانی حدود ۱۱ سال در درس مرحوم آیت الله بروجردی و حدود ۹ سال نیز مجموعاً در درس های فقه و اصول امام خمینی ( قدس سره) شرکت داشت . ایشان در کنار درس های فقه و اصول ، چند سال از عمر پرثمرش را نیز در درس های فلسفه و حکمت گذرانید. در این رشته استاد او، بزرگ مرد تفسیر، استاد کم نظیر، مرحوم علامه طباطبایی بود که وی در محضر پربارش طیّ سال ها، قسمتی از مباحث منظومه سبزواری و سپس کتاب اسفار ملا صدرای شیرازی را تعلیم گرفت. البته در کنار همه اینها در مباحث دیگری چون بحث های مسائل عقیدتی و نیز مباحثی در درس اخلاق شرکت می کرد و از استادان دیگری هم به طور پراکنده بهره گیری و کسب فیض می نمود. ایشان در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسیدند . نکته ای دیگر که در زندگی استاد جلب توجه می کند، این است که از نخستین سال های جوانی، همواره تحصیل و تدریس به موازات یکدیگر در زندگی اش جریان داشته است، در آن سال های ۱۵- ۱۶ سالگی عده شاگردانش غالبا به ۷۰- ۸۰ نفر می رسید و هنگامی که به ۱۹ سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می شدند، تا جایی که وقتی به تدریس کفایة الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می پرداخت قریب ۶۰۰- ۷۰۰ نفر پای درسش می نشستند . حضرت آیةالله العظمی فاضل، روز شنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگی دعوت حق را لبیک گفت. خداوند او را با اولیاء الله محشور کند انشاء الله .
ساختار کلی
روش مندی در طرح موضوعات خاص، کنکاش در آرای فقیهان و نقد این نظریه ها و بررسی دقیق ادله و مدارک فقهی از خصوصیات روش فقهی آیت الله فاضل لنکرانی در این رساله های تحقیقی است. او توجه ویژه ای به تفسیر آیات قرآن و تبیین دلالت ها و معانی مفاهیم قرآن کریم دارد و در این رساله ها این نکته را مبرهن ساخته که حقایق و فروعات و مسایل شریعت مقدسه را با تحقیق و تأمل لازم- در بسیاری از موارد- می توان از آیات استخراج و استنباط کرد.
گزارش محتوا
رساله اول که رساله قاعده نفی حرج است، به ذکر مدارک و مصادیق این قاعده و تفاوت آن با قاعده لا ضرر پرداخته و به مناسبت استناد به آیه ۱۲۸ بقره در باره امامت اهل بیت و مفهوم ظلم و ذریه بحث کرده است. و درسال ۱۴۰۷ ق در ماه رمضان برای عده ای از طلاب طرح شده و از زبان فارسی به عربی ترجمه گردیده است. تنظیم و تدوین این رساله توسط جناب آقایان مرتضی واعظی و اکبر خادمی اصفهانی صورت یافته است .در رساله دوم این مسئله تحقیق شده که آیا طلوع فجر در لیالی مقمره با دیگر شب های سال متفاوت است یا از لحاظ حکم شرعی مشترک است؟ این رساله توسط جناب آقای اکبر خادمی اصفهانی جمع آوری و تنظیم شده و حاصل تقریراتی است که از جلسات درس نگارش یافته است. در رساله سوم در باره عده زنی که رحم او را با وسایل جراحی خارج کرده اند بحث نموده و آن را با عده زنی که حائض نمی شود هم سطح دانسته است. به قلم خود آیت الله فاضل لنکرانی و در ذیل یکی از مباحث کتاب طلاق نگارش یافته که به دلیل نو بودن بحث و ابتلای اجتماعی به آن به طور مستقل در این مجموعه منتشر شده است.